Astma w ciąży: objawy, leczenie, poród

Objawy astmy w ciąży

Astma oskrzelowa, określana również po prostu jako astma, to najczęstszy rodzaj tego schorzenia występujący u kobiet w ciąży. Astma u kobiet w ciąży objawia się charakterystycznym spłyceniem oddechu. Niemniej jednak kobiety przypisują te objawy ciąży. Należy jednak wskazać, że w sytuacji, kiedy spłyceniu oddechu towarzyszą również duszności, a także męczący kaszel astmatyczny to symptomy te należy zdiagnozować pod kątem wystąpienia astmy. Dodatkowo na chorobę wskazywać może ucisk w klatce piersiowej, a także świszczący oddech. Wszystkie te objawy powinny stanowić powód do niepokoju i jak najszybszej konsultacji z lekarzem.

Leczenie astmy w ciąży

Astma w ciąży dla większości kobiet wiąże się z koniecznością przyjmowania środków farmakologicznych, które najczęściej są lekami wziewnymi. Stosowanie farmakoterapii w ciąży jest kwestią dyskusyjną, dlatego też kobiety obawiają się przyjmowania leków. Należy jednak wskazać, że uważa się, że leki na astmę są bezpieczne dla płodu. Co więcej, nieleczona astma wiąże się ze znacznie większym ryzykiem dla matki i dziecka, aniżeli wdrożenie farmakoterapii i kontrolowanie astmy u kobiet ciężarnych. 

Leczenie astmy w czasie ciąży w zasadzie nie różni się od leczenia kobiet niebędących w ciąży. Stosuje się leki przeciwastmatyczne, które ze względu na wieloletnie badania obserwacyjne, uważane są za bezpieczne leki, które można stosować w czasie ciąży. Dodatkowo zastosowanie mają leki rozszerzające oskrzela, tak zwane krótko- i długodziałające glikokortykosteroidy, leki blokujące układ leukotrienów, immunoterapia, a także teofilina.

Należy wskazać, że medykamenty rozszerzające oskrzela z grupy krótkodziałających uważane są za leki bezpieczne dla kobiet w ciąży. Niemniej jednak nie ma jednoznacznych informacji wskazujących na bezpieczeństwo leków długodziałających, dlatego też ich stosowanie powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską. Dodatkowo, podczas astmy w ciąży stosowane są glikokortykosteroidy, które uważane są za bezpieczną grupę leków zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka. Należy jednak wskazać, że glikokortykosteroidy mogą być przyjmowanie doustnie bądź wziewnie. Niemniej jednak należy wskazać, że w przypadku preparatów stosowanych doustnie istnieją doniesienia dotyczące możliwości wystąpienia rozszczepu wargi lub podniebienia u dzieci, których matki przyjmowały lek w tej postaci podczas pierwszych 13 tygodni ciąży. Dodatkowo odnotowano niewielki wzrost ryzyka porodu przedwczesnego bądź niskiej masy urodzeniowej dziecka. Należy jednak podkreślić, że ryzyko wystąpienia tych komplikacji jest zdecydowanie mniejsze, aniżeli ryzyko związane z brakiem zastosowanie odpowiedniego leczenia podczas astmy w ciąży.

Leczenie astmy w ciąży obejmuje również działania profilaktyczne. W tym znaczeniu kobiety w ciąży cierpiące na astmę powinny unikać kontaktu z czynnikami wywołującymi napady astmy. W tym znaczeniu kobiety powinny unikać:

• dymu tytoniowego, 
• wilgoci, 
• sierści zwierząt, 
• roztocza kurzu domowego,
• pleśni, 
• niektórych pokarmów, 
• pyłków roślin – kwiatów, krzewów i drzew, 
• zanieczyszczonego powietrza.

Należy wskazać, że podczas astmy w ciąży kobiety nie powinny samodzielnie leczyć się poprzez stosowanie jakichkolwiek medykamentów dostępnych bez recepty. Oznacza to, że bez wiedzy lekarza nie należy przyjmować żadnych leków, nawet tych ogólnodostępnych bez recepty.

Nieleczona astma w ciąży

Wdrożenie właściwego leczenia astmy oskrzelowej w ciąży jest niezwykle istotne nie tylko ze względu na możliwość ograniczenia dyskomfortowych i utrudniających codzienne funkcjonowanie objawów, ale również uniknięcie poważnych konsekwencji dla matki i rozwijającego się płodu. Należy zatem wskazać, że w przypadku, kiedy astma u kobiety ciężarnej nie jest właściwie kontrolowana, to może się to wiązać z sytuacją, że płód otrzyma niewystarczającą ilość tlenu. Sytuacja taka wiąże się bezpośrednio z zaburzeniami wzrostu, wagi, a także ogólnego rozwoju dziecka. Ponadto stan taki wiąże się również z ryzykiem przedwczesnego porodu, a nawet śmierci dziecka przed bądź zaraz po urodzeniu. Dodatkowo u kobiety nieleczona astma może wiązać się z wystąpieniem nadciśnienia lub stanu przedrzucawkowego, będącego stanem bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia matki oraz rozwijającego się dziecka. Należy również wskazać, że nieleczona astma w ciąży wiąże się z ryzykiem zaostrzenia objawów choroby i pojawienia się stanu astmatycznego.

Astma w ciąży a poród

Należy wskazać, że astma w ciąży stanowi zagrożenie dla matki i dziecka. Niemniej jednak odpowiednio prowadzone leczenie i kontrolowanie ataków astmy pozwala na bezpieczne donoszenia ciąży. Uważa się, że kobiety ciężarne z astmą mają jedynie lekko zwiększone ryzyko wystąpienia podczas ciąży komplikacji w postaci nadciśnienia tętniczego, przedwczesnego porodu, czy też porodu przez cesarskie cięcie. Należy zatem podkreślić, że właściwa kontrola astmy podczas ciąży redukuje możliwość wystąpienia groźnych powikłań zarówno dla matki, jak i dziecka.

Astma jest najczęstszą, przewlekłą chorobą układu oddechowego nie tylko u kobiet ciężarnych. W tym znaczeniu równie często diagnozowana jest astma u dzieci i dorosłych. Choć objawy astmy bez względu są takie same, to przyczyny mogą się różnić i wiązać się z płcią. W tym znaczeniu, o ile wśród dzieci w grupie podwyższonego ryzyka są chłopcy, o tyle wśród dorosłych częściej chorują kobiety. Astma może mieć różne podłoże. Dlatego też wyróżnić można między innymi astmę wysiłkową, astmę alergiczną i astmę sercową. Występowanie różnych rodzajów astmy wiąże się z pojawieniem się objawów napadu astmatycznego wywołanego różnymi czynnikami.