Astma aspirynowa: objawy, diagnostyka, leczenie

Objawy astmy aspirynowej

Objawy astmy aspirynowej występują zazwyczaj po 30-45 minutach od zastosowania medykamentu, czyli kwasu acetylosalicylowego lub innych leków z grupy NLPZ. Objawy astmy aspirynowej wynikają bezpośrednio z nietolerancji salicylanów, co wiąże się z wystąpieniem charakterystycznych objawów w postaci:

• silnych duszności,
• zaczerwienienie twarzy, 
• obrzęku błony śluzowej nosa, 
• wodnistego wycieku z nosa, 
• bólów brzucha, którymi niekiedy towarzyszy biegunka, 
• świądu, 
• przekrwienia oczu, łzawienia i obrzęku oczu. 

Co ważne, w niektórych przypadkach objawy schorzenia mogą być takie same, jak w astmie alergicznej i niealergicznej, a dodatkowo wystąpić mogą zarówno objawy skórne, w postaci pokrzywki i obrzęku naczynioruchuchowego, jak i ze strony układu oddechowego w postaci przewlekłego nieżytu nosa i zatok przynosowych. Dolegliwości niekiedy  towarzyszy skłonność do nawracających polipów błon śluzowych.

Należy wskazać, że brak wdrożenia odpowiedniego leczenia wiąże się z ryzykiem wystąpienia stanu astmatycznego, a nawet wstrząsu anafilaktycznego, który jest stanem bezpośredniego zagrożenia dla życia pacjenta.

Diagnostyka astmy aspirynowej

Rozpoznanie astmy aspirynowej jest kluczowe dla wdrożenia właściwego leczenia. W tym znaczeniu nadwrażliwość na aspirynę potwierdzana jest poprzez przeprowadzenie próby prowokacyjnej z kwasem acetylosalicylowym. Podczas testu pacjentowi podawana jest aspiryna w ściśle kontrolowany sposób, razem z monitorowaniem czynności płuc, czyli spirometrii. Warto wskazać, że kwas acetylosalicylowy podczas testu prowokacyjnego można podawać w postaci:

• doustnej, wówczas test jest najbardziej wiarygodny, niemniej jednak doustne podanie leku wiąże się wystąpieniem najsilniejszych reakcji alergicznych,
• wziewnej, co wiąże się z otrzymaniem mniej dokładnych wyników,
• donosowych, w tym przypadku reakcja alergiczna zwykle ograniczona jest tylko do nosa, a ujemny wynik testu nie pozwala na całkowite wykluczenie nadwrażliwości na aspirynę.

Leczenie astmy aspirynowej

Wystąpienie objawów astmy aspirynowej wiąże się z koniecznością natychmiastowego odstawienia leku oraz unikania jego przyjmowania w przyszłości. Wystąpienie objawów można złagodzić, stosując kortykosteroidy, które umożliwiają opanowanie i zmniejszenie nasilenia objawów chorobowych astmy.

Należy wskazać, że rokowanie przy astmie aspirynowej jest uzależnione od czasu rozpoznania i przerwania stosowania leku, który jest przyczyną wystąpienia dolegliwości, a także od stopnia nasilenia dolegliwości. Co ważne, wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz opanowanie objawów zazwyczaj wiąże się z uzyskaniem dobrych rokowań.

W leczeniu astmy aspirynowej niezwykle istotna jest profilaktyka. W tym znaczeniu osoby, u których pojawiła się astma aspirynowa, muszą zaprzestać stosowania aspiryny oraz innych medykamentów w grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wiąże się to z koniecznością stosowania innych, bezpiecznych leków. Warto wskazać, że bezpiecznymi farmaceutykami dla chorych z astmą aspirynową jest paracetamol, tramal, tramaldol, celekoksyb, a także leki opioidowe. Niemniej jednak stosowanie leków powinno być w każdym przypadku konsultowane z lekarzem, ponieważ zażywanie jakichkolwiek farmaceutyków wiąże się z występowaniem skutków ubocznych.

Należy również wskazać, że astma aspirynowa jest reakcją na salicylany, które obecne są także w żywności. Dlatego też, aby uniknąć wystąpienia objawów astmy aspirynowej, należy wprowadzić odpowiednią dietę, z której wyeliminowane będą produkty zawierające salicylany.

Astma aspirynowa to schorzenie, które pojawia się najczęściej po 30. roku życia, nierzadko po infekcji wirusowej. Należy wskazać, że napady astmy wywołane są nie tylko zastosowaniem leków z kwasem acetylosalicylowym, ale również innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, hamujących wydzielanie enzymów określanego jako cyklooksygenaza pierwsza, czyli COX-1, który jest obecny podczas reakcji zapalnych w organizmie. W tym znaczeniu zahamowanie COX-1 prowadzi bezpośrednio do skurczu oskrzeli i wystąpienia ataku duszności. Należy jednak wskazać, że wyróżnia się różne rodzaje astmy, które mają odmienne podłoże. W tym znaczeniu wyróżnić można między innymi astmę alergiczną czy astmę wysiłkową, w przypadku których atak astmatyczny pojawia się w wyniku kontaktu z alergenem i po wzmożonym wysiłku fizycznym.