Stan astmatyczny: objawy, leczenie, pierwsza pomoc
Do stanu astmatycznego dochodzi w wyniku znacznego zwężenia oskrzeli. Stan astmatyczny stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia, ponieważ może doprowadzić do ciężkiej niewydolności oddechowej, a w konsekwencji nawet do śmierci pacjenta. Pojawiają się zatem pytania, co to jest stan astmatyczny? Jakie są objawy i przyczyny stanu astmatycznego? Ile trwa stan astmatycy i jakie jest postępowanie?
Co to jest stan astmatyczny?
Stan astmatyczny jest ciężkim nasileniem astmy oskrzelowej, który nie mija pomimo zastosowania optymalnego leczenia. Do stanu tego dochodzi w wyniku znacznego zwężenie oskrzeli niereagującego na zastosowane leczenie, w wyniku czego dochodzi do ostrej niewydolności oddechowej wynikającej z niedoboru tlenu. Przyczyną wystąpienia stanu astmatycznego jest niewystarczające leczenie astmy oskrzelowej, ekspozycji na alergeny domowe lub środowiskowe, a także infekcja układu oddechowego. Dodatkowo czynnikami ryzyka są zanieczyszczenia powietrza, stosowanie niektórych leków, a nawet warunki atmosferyczne.
Objawy stanu astmatycznego
Stan astmatyczny objawia się częściej występującymi dusznościami oraz brakiem poprawy komfortu oddychania pomimo zastosowania odpowiedniego leczenia. Charakterystyczne jest również pojawienie się duszności nocnej, w przypadku kiedy dotychczas nie wstępowała. Ponadto na stan astmatyczny wskazywać może nasilająca się duszność wysiłkowa. Dodatkowo charakterystycznym objawem jest pojawienie się lub nasilenie kaszlu, a także wykrztuszanie wydzieliny, która niekiedy może mieć podbarwiony kolor. Warto również wskazać, że pacjentom towarzyszy niepokój i rozdrażnienie.
Na stan astmatyczny wskazują również:
- zwiększenie częstości oddechu,
- niemożność powiedzenia krótkiego zdania na pojedynczym wydechu,
- kaszel suchy i urwany z odkrztuszaniem dużej ilości plwociny,
- przyspieszenie czynności serca,
- świsty słyszalne przy oddychaniu,
- napinanie dodatkowych mięśni wydechowych.
Wystąpienie powyższych objawów pozwala na rozpoznanie stanu astmatycznego.
Leczenie stanu astmatycznego
Leczenie stanu astmatycznego jest konieczne i należy wdrożyć postępowanie jak najszybciej, by uniknąć poważnych powikłań. Leczenie stanu astmatycznego ma charakter kompleksowy, który obejmuje zastosowanie leków rozkurczających oskrzela, sterydów, wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych, antybiotykoterapię w przypadku infekcji, a także tlenoterapię.
Pierwsza pomoc przy stanie astmatycznym
Stan astmatyczny stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia. Z tego względu chory powinien zostać jak najszybciej hospitalizowany. Podczas oczekiwania na przyjazd pogotowia lub w trakcie przewozu do szpitala chorego należy uspokajać, ponieważ stres może dodatkowo nasilać duszności i zapewnić wygodną pozycję. Istotne jest również zapewnienie choremu dostępu do świeżego powietrza.
Wprowadzenie holistycznego leczenia oraz zachowanie właściwego dawkowania leków pozwala na osiągnięcie remisji stanu automatycznego. Niemniej jednak niekiedy okazać się może konieczna intubacja i mechaniczna wentylacja.
Warto wskazać, że czas trwania jest różny u pacjentów. W tym znaczeniu u większości przypadków stan astmatyczny rozwija się stopniowo w ciągu dni oraz tygodni. Niemniej jednak niekiedy może dojść do znacznego nasilenia duszności i zaostrzenie astmę oskrzelowej w ciągu minut i godzin i godzin. Stan astmatyczny trwa do momentu wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Powikłania stanu astmatycznego
Stan astmatyczny wiąże się z ryzykiem pojawienia się poważnych dla zdrowia i życia powikłań. W tym znaczeniu powikłaniem stanu astmatycznego może być udar mózgu, odma prężna czy krwawienie z przewodu pokarmowego. Z tego względu konieczne jest jak najszybsze wdrożenie odpowiedniego leczenia i udzielenie pomocy choremu.
Źródła:
- Karwat K., „Stan astmatyczny - jak rozpoznać i jak leczyć?”, "Terapia" 2008
- Kulesza-Kazecka M., „Stan astmatyczny u dzieci”, "Nowa Pediatria" 2002, nr 4