Bakteryjne zapalenie gardła - przyczyny, objawy, leczenie

Pojawia się zazwyczaj niespodziewanie, przynosząc ze sobą intensywny ból gardła, wysoką gorączkę i ogólne wyczerpanie organizmu, które uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Bakteryjne zapalenie gardła, bo to o nim mowa, jest częstym problemem zdrowotnym, który może dotknąć zarówno dorosłych, jak i dzieci w każdym wieku. Stany zapalne w gardle mogą wywoływać różne drobnoustroje - bakterie, wirusy, a niekiedy również grzyby. Jak więc rozpoznać, z jakim typem zakażenia mamy do czynienia? W tym artykule przyjrzymy się dokładnie infekcjom wywołanym przez bakterie. Odpowiemy na wszelkie pytania dotyczące objawów, przyczyn, a także poradzimy, jak leczyć bakteryjne zapalenie gardła.

Bakteryjne zapalenie gardła - przyczyny, objawy, leczenie
Dodano:

1 grudnia, 2023
16:06
Zaktualizowano:

13 grudnia, 2023
09:13
Autor:

Bakteryjne zapalenie gardła - przyczyny

Różne szczepy bakterii mogą zainfekować ludzkie gardło i przyczynić się do powstania ostrego stanu zapalnego, zwanego potocznie anginą. Najczęstszym patogenem odpowiadającym za przeważającą większość wszystkich przypadków ostrych zapaleń gardła są paciorkowce β-hemolizujące z grupy A - bakterie Streptococcus pyogenes. Dużo rzadziej spotyka się infekcje wywołane przez inne bakterie, takie jak Streptococcus pneumoniae, Heamophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae czy Neisseria gonorrhoeae. Infekcja bakteryjna gardła jest zaraźliwa, a paciorkowce przenoszą się drogą kropelkową poprzez: kichanie, kaszel i bezpośredni kontakt, ale także przez dotykanie przedmiotów, których używa zakażona osoba. Żeby zminimalizować ryzyko zachorowania, należy więc przede wszystkim unikać przebywania z tymi, którzy zdradzają objawy zapalenia oraz często myć ręce.
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Bakteryjne zapalenie gardła - objawy

Bakteryjne zapalenie gardła charakteryzuje się nagłym początkiem i dolegliwościami o dużym nasileniu. Do typowych objawów infekcji gardła wywołanych przez bakterie, należą:
  • bardzo silny ból gardła;
  • trudności i ból przy przełykaniu śliny;
  • bóle mięśni;
  • wysoka gorączka;
  • bóle głowy;
  • bóle brzucha;
  • ogólne osłabienie i zmęczenie.
Oprócz subiektywnych odczuć, które u każdego pacjenta mogą się nieznacznie różnić, w badaniu przedmiotowym lekarz może zauważyć m.in.:
  • silne zaczerwienienie błony śluzowej gardła;
  • obrzęk migdałków podniebiennych;
  • nalot na migdałkach podniebiennych;
  • powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych.
Warto jednak pamiętać, że objawy mogą być odmienne w zależności od rodzaju bakterii i indywidualnej reakcji organizmu pacjenta na zapalenie. Radzimy, aby wszelkie symptomy wskazujące na infekcję bakteryjną gardła skonsultować z lekarzem w celu uzyskania dokładnej diagnozy i ustalenia odpowiedniego leczenia.
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Bakteryjne zapalenie gardła - leczenie i diagnostyka

W diagnostyce z bakteryjnego zapalenia gardła stosuje się wymazy z gardła, dzięki którym można wykazać, jakie drobnoustroje bytują w tej części układu oddechowego. W każdej poradni lekarza rodzinnego dostępne są także testy antygenowe tzw. Strep testy, które pozwalają wykryć obecność bakterii Streptococcus pyogenes. Jeśli wynik jest dodatni, lekarz jest w stanie szybko zdiagnozować paciorkowcowe zapalenie gardła i rozpocząć leczenie. W przypadku dzieci często stosuje się dodatkowo posiew wymazu. Leczenie bakteryjnego zapalenia gardła polega przede wszystkim na wdrożeniu antybiotykoterapii. Wszystko po to, by zahamować rozwój i wyeliminować chorobotwórcze bakterie. W ostrym zapaleniu gardła stosuje się penicylinę i jej pochodne (np. amoksycylinę), a w przypadku uczulenia na ten antybiotyk przepisywane są preparaty z grupy cefalosporyn, makrolidy lub klindamycyna. Wśród antybiotyków skutecznie działających na ostre zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym, znajdują się: W celu łagodzenia uciążliwych dolegliwości większość pacjentów stosuje dodatkowo leczenie objawowe, np.:
  • leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe;
  • pastylki i tabletki do ssania łagodzące ból gardła;
  • syropy i spraye, które pomagają nawilżyć błonę śluzową gardła.
Wielu pacjentów próbuje walczyć z zapaleniem gardła, wykorzystując różne domowe sposoby leczenia, takie jak płukanie gardła roztworem soli czy wodą utlenioną, picie ziołowych naparów czy mleka z miodem i masłem. Takie praktyki często pomagają w łagodzeniu dyskomfortu i wspomagają farmakoterapię, jednak same w sobie nie są w stanie zlikwidować stanu zapalnego i zabić bakterii.

Bakteryjne zapalenie gardła a wirusowe zapalenie gardła

To, jak odróżnić wirusowe zapalenie gardła od bakteryjnego, może wydawać się bardzo trudne. Warto jednak pamiętać, że zapalenia gardła o podłożu wirusowym są zdecydowanie częstsze, niż te bakteryjne. Infekcje wirusowe stanową ok. 90% wszystkich przypadków ostrych stanów zapalnych, a tylko 10% wywoływanych jest przez bakterie. W przypadku zapalenia gardła o etiologii wirusowej objawy są łagodniejsze i obejmują ból gardła, nieżyt nosa, suchy kaszel, stan podgorączkowy lub niewielką gorączkę. Natomiast bakterie doprowadzają do rozwoju symptomów o intensywniejszym nasileniu, które charakteryzują się wysoką gorączką, bardzo silnym bólem gardła, trudnościami w połykaniu, nalotem na migdałkach i powiększeniem węzłów chłonnych. Stan zapalny wywołany wirusami należy leczyć objawowo, stosując leki przeciwbólowe, pastylki do ssania oraz inne preparaty, które mogą pomoc w znoszeniu nieprzyjemnych objawów towarzyszących chorobie. Antybiotyki stosuje się wyłącznie w terapii infekcji bakteryjnych, ponieważ mają działanie jedynie bakteriobójcze i nie zadziałają w walce z wirusami. W każdej sytuacji podejrzenia zapalenia gardła i braku pewności co do etiologii choroby, zalecana jest konsultacja z lekarzem, który na podstawie badania przedmiotowego postawi konkretną diagnozę lub zleci a dodatkowe testy, mające na celu ustalenie przyczyny stanu zapalnego.

Nieleczone bakteryjne zapalenie gardła - powikłania

Groźne powikłania nieleczonych bakteryjnych zapaleń gardła na szczęście nie są częste, co nie oznacza, że nigdy nie występują. Szczególnie zagrożone są osoby z osłabioną lub upośledzoną odpornością. Do najczęstszych komplikacji po przebytej chorobie zapalnej gardła należą:
  • zapalenie zatok przynosowych;
  • zapalenie ucha środkowego;
  • ropień okołomigdałkowy;
  • ropień zagardłowy;
  • gorączka reumatyczna;
  • ostre kłębuszkowe zapalenie nerek;
  • zapalenie wyrostka sutkowatego.
Do najrzadszych, a tym samym najcięższych skutków nieleczenia bakteryjnych infekcji gardła zalicza się zapalenie płuc, infekcyjne zapalenie wsierdzia, a także zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Ryzyko wystąpienia powyższych powikłań podkreśla, jak ważne jest postawienie szybkiej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dlatego, jeśli zaobserwujesz u siebie pierwsze objawy infekcji, nie zwlekaj i skonsultuj się ze specjalistą.

FAQ

Zapalenia gardła o etiologii bakteryjnej można poznać po charakterystycznych objawach, takich jak: bardzo silny ból i zaczerwienienie gardła, biały nalot na tylnej ścianie gardła, trudności w przełykaniu, podwyższona temperatura ciała, powiększone węzły chłonne podżuchwowe i szyjne, brak kaszlu. Warto pamiętać, że w zależności od indywidualnej sytuacji klinicznej danego pacjenta, dolegliwości mogą się od siebie różnić. Z tego względu nie powinno się diagnozować na własną rękę, tylko skorzystać z wiedzy fachowca.
Bakteryjne zapalenia gardła zazwyczaj trwają od około 5 do nawet 14 dni, jednak skuteczne leczenie antybiotykami może skrócić ten okres. Po szybkim rozpoznaniu i podjęciu leczenia objawy znikają po około 2-3 dniach. Trzeba mieć na uwadze, że, antybiotykoterapia należy doprowadzić do końca według zaleceń lekarza, nawet po ustąpieniu wszelkich dolegliwości. Natomiast w przypadku wirusowego zapalenia gardła symptomy choroby utrzymują się około 5-7 dni, po czym zazwyczaj wycofują się samoistnie.
Bakteryjne zapalenie gardła można teoretycznie wyleczyć bez antybiotyku, ale jest to niezalecane. Chociaż gorączka i ból gardła mogą ustąpić naturalnie, antybiotykoterapia skraca czas trwania choroby, przyspiesza ustąpienie objawów i minimalizuje ryzyko powikłań. Leczenie antybiotykiem ogranicza również rozprzestrzenianie się infekcji na inne osoby oraz zmniejsza ryzyko nawrotów. W związku z tym, mimo że istnieje możliwość wyleczenia bakteryjnego zapalenia gardła bez antybiotyku, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem, który dobierze odpowiedni lek. Ze względu na znaczny problem nadużywania antybiotyków w kuracji infekcji (większość ma przecież podłoże wirusowe) lekarze często skupiają się na leczeniu objawowym. Antybiotyki stosowane są wtedy, kiedy z dużym prawdopodobieństwem u pacjenta podejrzewana jest choroba bakteryjna.
Stan zapalny gardła wywołany infekcją bakteryjną może przejść sam, jednak bez podjęcia antybiotykoterapii, choroba często wydłuża się i daje bardzo uciążliwe objawy. Leczenie antybiotykiem jest zawsze zalecane ze względu na skrócenie czasu trwania choroby, minimalizowanie ryzyka powikłań i ochronę innych osób przed zarażeniem.
Antybiotykoterapia w przypadku zakażeń bakteryjnych gardła jest zalecana przez lekarzy w każdym przypadku. Stosowanie antybiotyków minimalizuje czas trwania choroby, szybko łagodzi objawy i pozwala uniknąć wystąpienia groźnych powikłań, np. gorączki reumatycznej.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Źródła:

  1. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2023.
  2. Latkowski B., Godycki-Ćwirko M., Lukas W., Medycyna Rodzinna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2017.
  3. Chlabicz S., Łętowska I., Antybiotyki w medycynie rodzinnej, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2013.
Udostępnij artykuł:
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy, bądź pierwszy!
Napisz komentarz
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację
kolejna wizyta -20%

Uzyskaj receptę online

kolejna wizyta -20%

Wybierz specjalizację

Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację