Trądzik hormonalny – jak rozpoznać i jak leczyć?

Jak rozpoznać trądzik hormonalny?

Trądzik kojarzony jest zazwyczaj z nieestetycznym problemem dermatologicznym, z którym borykają się nastolatkowie podczas okresu dojrzewania. Burza hormonów występująca w tym czasie w organizmie wywołuje między innymi trądzik pospolity oraz mniej agresywny trądzik zaskórnikowy. Cechy charakterystyczne dla wymienionych postaci trądziku to głównie podskórne grudki, krosty, zaskórniki oraz zwiększone wydzielanie sebum.

Trądzik hormonalny natomiast jest dermatozą, która może pojawić się w każdym wieku, choć obserwuje się, że najczęściej atakuje osoby dorosłe, po 25. roku życia a nawet starsze, czyli te, które teoretycznie intensywne zmiany hormonalne mają już za sobą. Pojawia się zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, choć, przez wzgląd na niestabilność hormonalną (miesiączka, ciąża, menopauza), to płeć piękna jest w grupie podwyższonego ryzyka. Co ważne, trądzik hormonalny może pojawić się u osób, które nie zmagały się wcześniej z trądzikiem młodzieńczym.

Trądzik hormonalny jest przypadłością, która przybiera formę wykwitów grudkowo-krostkowych, zaskórników, a nawet ropnych torbieli, zlokalizowanych głównie na brodzie, czole, na linii żuchwy, rzadziej na szyi i dekolcie. W przebiegu schorzenia może również wystąpić trądzik na plecach. Zmiany bardzo często sprawiają ból, skóra jest zaczerwieniona i wrażliwa na dotyk, nierzadko pojawiają się zaognione krosty z ropnym, białym czopem.

Trądzik hormonalny – przyczyny

Przyczyn wystąpienia trądziku hormonalnego jest co najmniej kilka. Większość, jak sama nazwa wskazuje, ma podłoże hormonalne, wywołane przez zaburzenia wydzielania estrogenów i androgenów, jednak etiopatogeneza trądziku może mieć również inne źródła. Jakie są przyczyny trądziku hormonalnego?

Przede wszystkim są to zaburzenie wydzielania androgenów, czyli męskich hormonów płciowych, produkowanych przez nadnercza i odpowiadających za wydzielanie łoju. Nieprawidłowości w tym zakresie potęgują pracę gruczołów łojowych oraz nadprodukcję sebum. Ten rodzaj trądziku nazywany jest również trądzikiem endrogennym i może pojawić się u obu płci. Ponadto, za pojawienie się trądziku hormonalnego odpowiadają między innymi testosteron (jeden z androgenów), progesteron (żeński hormon płciowy, regulujący cykl miesiączkowy) oraz estrogen (żeński hormon produkowany przez jajniki, który wpływa między innymi na kondycję skóry).

Jednak na wystąpienie omawianej dermatozy wpływają nie tylko zaburzenia gospodarki hormonalnej. Za trądzik hormonalny odpowiadają również takie czynniki jak uwarunkowania genetyczne, przewlekły stres i przemęczenie, niewłaściwa pielęgnacja, czynniki środowiskowe, używki, a także choroby tarczycy.

Trądzik hormonalny – leczenie

Jak leczyć trądzik hormonalny? Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy w postaci bolesnych krostek, pierwszym krokiem powinna być konsultacja lekarska. Na podstawie pogłębionego wywiadu i obrazu klinicznego dermatolog określi stadium zmian. Może się okazać, że niezbędne będą dodatkowe badania endokrynologiczne, które wskażą poziom hormonów oraz wizyta u ginekologa.

Leczenie trądziku hormonalnego odbywa się zazwyczaj w dwojaki sposób. Pierwszy obejmuje doustnie przyjmowane leki na trądzik, przepisane przez specjalistę w oparciu o wyniki badań. Terapia doustna to najczęściej odpowiedni antybiotyk lub retinoid, czyli pochodna witaminy A. Drugi sposób leczenia trądziku hormonalnego to preparaty do użytku zewnętrznego, stosowane bezpośrednio na zmiany, w formie maści czy specjalnych kremów z antybiotykiem lub adapalenem. W zależności od rodzaju zmian na skórze, terapia trądziku może obejmować tylko jedną z powyższych metod lub obie jednocześnie. Najważniejsze, by przeprowadzać ją zgodnie z zaleceniami i pod ścisłą kontrolą dermatologiczną.

Trądzik hormonalny – badania

Badania endokrynologiczne pozwalają ustalić, jakie hormony w największym stopniu odpowiadają za wystąpienie trądziku. Oprócz sprawdzenia poziomu glukozy i insuliny, lekarz z pewnością zleci wykonanie badań następujących hormonów:

• tyroksyny fT4,
• 17-OHP (17-Hydroksyprogesteron),
• androstendionu,
• DHEA / DHEAS (dehydroepiandrosteron),
• wolnego testosteronu,
• SHBG (białka wiążącego hormony płciowe),
• prolaktyny,
• lutropiny LH,
• folikulotropiny FSH,
• tyreotropiny TSH.

Trądzik hormonalny – domowe sposoby

W walce z trądzikiem pomocne są niektóre zioła, jednak ich przyjmowanie powinno być skonsultowane z lekarzem prowadzącym terapię. Herbatki ziołowe pomagają zredukować łojotok, oczyszczają organizm oraz przyspieszają przemianę materii. Zioła polecane w przypadku problemów skórnych to głównie pokrzywa, skrzyp polny oraz wierzbownica wielokwiatowa.

Ponieważ czynnikami potęgującymi dermatozę są niezdrowy tryb życia, długotrwały stres oraz niewłaściwa dieta, zaleca się zmianę codziennych nawyków. Przy problemach trądzikowych niewskazane są produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Najlepiej wyeliminować z diety fast foody, białe pieczywo, słodycze, niezdrowe przekąski. Ponadto należy zapewnić organizmowi wystarczającą dawkę snu, wypoczynku i w miarę możliwości zredukować sytuacje stresogenne.

Trądzik hormonalny – pielęgnacja

Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem hormonalnym powinna skupiać się na dokładnym oczyszczaniu i nawilżaniu skóry, zwłaszcza podczas terapii retinoidami, które wysuszają skórę. Należy jednak zwrócić uwagę, by preparaty pielęgnacyjne miały neutralne pH, nie zawierały substancji oleistych, drażniących i intensywnie wysuszających. W aptekach znajdziesz całą gamę dermokosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry trądzikowej. Mniej więcej 2-3 razy w tygodniu można delikatnie złuszczyć martwy naskórek. W tym przypadku lepiej postawić na peelingi enzymatyczne, niewymagające silnego pocierania. Pamiętaj, by nie używać preparatów ziarnistych przy bardzo zaognionych, ropnych zmianach. Jeśli nie chcesz, by Twoją skórę szpeciły nieestetyczne blizny po trądziku, pod żadnym pozorem nie próbuj samodzielnie wyciskać wykwitów.

Czy trądzik hormonalny można wyleczyć?

Trądzik hormonalny można wyleczyć, jednak jest to proces czasochłonny, trwający co najmniej kilka miesięcy. Warto pamiętać, że trądzik hormonalny jest dermatozą przewlekłą, a całkowite wyeliminowanie problemu możliwe jest wyłącznie pod warunkiem skrupulatnego przestrzegania wszystkich zaleceń lekarza.