Tabletki na trądzik: przegląd, skuteczność i potencjalne ryzyka

Leczenie trądziku bywa żmudnym procesem obligującym pacjenta do konsekwencji i regularności. Zmiany skórne, często wymagają wielomiesięcznej, a nawet kilkuletniej kuracji. Nie należy jednak się poddawać - tylko terapia prowadzona pod nadzorem dermatologa pozwala w bezpieczny i odpowiedzialny sposób pożegnać się z tą dokuczliwą przypadłością, po to, aby znów cieszyć się piękną i zdrową cerą. Jakie produkty są wykorzystywane w leczenie trądziku? Które z nich dostępne są bez recepty? Kto może przyjmować określone leki, a kto powinien ich unikać? Jakie są najczęstsze efekty uboczne wywoływane przez leki na trądzik? Odpowiadamy.

Tabletki na trądzik: przegląd, skuteczność i potencjalne ryzyka
Dodano:
4 października, 2023
15:15
Zaktualizowano:
6 listopada, 2023
13:53
Autor:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Czym jest trądzik?

Trądzik pospolity (acne vulgaris) to przewlekła choroba skory, którą charakteryzuje nadmierne wydzielanie sebum. W konsekwencji dochodzi do zapchania ujścia aparatu włosowo - łojowego, gromadzenia się bakterii i przesadnego rogowacenia mieszków włosowych. Pojawiający się stan zapalny manifestuje się w postaci nieestetycznych wykwitów, umiejscowionych głównie w strefie T (obszarze brody nosa i czoła). U osób dotkniętych tą przypadłością pojawiają się także zaskórniki oraz innego typu zmiany obejmujące nie tylko twarz, ale i inne okolice łojotokowe np. plecy lub dekolt Nieprawidłową pracę gruczołów łojowych mogą powodować: zmiany hormonalne (wydzielanie łoju może być stymulowane przez zwiększoną produkcję androgenów), niezdrowa dieta, obecności w skórze bakterii z gatunku Cutibacterium Acnes, czynniki genetyczne, a nawet stres, styl życia i błędy w pielęgnacji skóry. Trądzik uznawany jest za najczęstszą chorobę skóry, która może występować nie tylko w okresie dojrzewania, ale i u osób dorosłych.

Lista przykładowych preparatów na trądzik:

Dlaczego leczenie trądziku jest ważne?

Trądzik pospolity oraz inne jego rodzaje to nie tylko problem natury estetycznej. Pryszcze, wykwity w postaci grudek i zaskórników, a także potrądzikowe blizny mogą rujnować samoocenę pacjenta i odbierać mu pewność siebie. Z tego względu wiele osób szuka skutecznych sposobów na leczenie zmian trądzikowych. Rynek obfituje w produkty (kremy, żele, maści i leki doustne) pomocne w walce o zdrowie skóry. Środki na trądzik dostępne są zazwyczaj na receptę dlatego, aby nie iść na próżno do apteki, warto skonsultować się najpierw z dermatologiem. Istnieją również środki na trądzik bez recepty: maści i żele zawierające kwas azelainowy, kwas salicylowy, kwas glikolowy lub witaminę C, które wykazują działanie złuszczające, ułatwiają oczyszczanie przewodów odprowadzających sebum i redukują produkcję łoju. Preparaty przeznaczone do użytku miejscowego zwykle można nabyć bez recepty.

Antybiotyki w formie tabletek: dozowanie, skuteczność, efekty uboczne

Najważniejsze antybiotyki doustne, które znalazły zastosowanie w leczeniu trądziku, to:

Tetracyklina

Tetracyklina, której substancja czynna to chlorowodorek tetracykliny, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, uważana jest za jeden z najskuteczniejszych leków. Preparat przeznaczony jest dla osób dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia (u maluchów może spowodować trwałe przebarwienia szkliwa, uszkodzenia zębów lub spowalniać rozwój kości). Zwykle stosuje się 750–1500 mg na dobę w dawkach podzielonych co 6 godzin na 2 godziny przed posiłkiem. Do najczęstszych efektów ubocznych wynikających z przyjmowania doustnego tetracykliny należą:
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunka,
  • bóle brzucha,
  • zapalenie języka,
  • trudności w przełykaniu.
Ponadto może powodować nadwrażliwość na promieniowanie UV, dlatego w trakcie jej zażywania zaleca się unikanie ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Lek dostępny jest na receptę i nie powinien być stosowany m.in. u kobiet w ciąży i matek karmiących oraz u osób uczulonych na jakikolwiek składnik lub inne antybiotyki z tej grupy;

Erytromycyna

Antybiotyk makrolidowy, jakim jest erytromycyna, wykazuje działanie bakteriostatyczne, co oznacza, że hamuje rozwój drobnoustrojów. Nie powinna być stosowana u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby i chorych na myasthenia gravis. U dorosłych i dzieci po 12. r.ż.: 250–500 mg 2–4 razy na dobę, a w postaci maści dwa razy dziennie na zmienioną chorobowo powierzchnię skóry, zwykle przez 4–6 tyg. Główne niepożądane rezultaty stosowania erytromycyny to:
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunka,
Lek przenika przez łożysko, choć stężenie we krwi płodu jest niewielkie. Niemniej u ciężarnych i kobiet karmiących zaleca się, by wybierać preparaty miejscowe.

Doksycyklina

Doksycyklina należy do grupy tetracyklin, dlatego mechanizm jej działania polega na hamowaniu biosyntezy białka w komórkach bakteryjnych, co uniemożliwia dalszy rozwój tych drobnoustrojów (wywiera efekt bakteriostatyczny). Lek nie powinien być podawany m.in. u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ciężarnych i kobiet karmiących, dzieci poniżej 8 roku życia i podczas terapii innymi antybiotykami z tej grupy. U dorosłych zwykle przyjmuje się następujący schemat dawkowania: 50–100 mg 1 lub 2 razy dziennie. Najczęstsze działania niepożądane mogące wystąpić po zastosowaniu doksycykliny dotyczą układu pokarmowego:
  • nudności,
  • luźne stolce.
  • biegunka,
Jeśli pacjenci nie odpowiadają na leczenie preparatami z grupy tetracyklin lub makrolidów można rozważyć terapię z wykorzystaniem sulfametoksazolu z trimetoprimem. Jednak należy pamiętać, że wiąże się ona z dużym obciążeniem dla organizmu i licznymi potencjalnymi skutkami ubocznymi. Antybiotyki często stosuje się w terapiach łączonych z takimi substancjami jak: nadtlenek benzoilu, retinoidy miejscowe oraz tlenek cynku.
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Izotretynoina w tabletkach: kluczowe informacje o tym silnym leku.

Izotretynoinę stosuje się w terapii trądziku: guzkowego, skupionego lub trądziku z ryzykiem powstania trwałych blizn, czyli w ciężkich odmianach choroby, które zwykle nie poddają się innemu leczeniu. Preparaty nakładane miejscowo nadają się również do zwalczania trądziku łagodnego i o umiarkowanym stopniu nasilenia. Substancja jest syntetyczną pochodną witaminy A, a jej dokładny mechanizm działania nie został jeszcze do końca poznany. Wśród głównych przeciwwskazań do zażywania izotretynoiny, wyróżnia się:
  • ciążę (lek przenika przez łożysko i może być przyczyną zaburzeń rozwojowych u płodu),
  • podwyższone stężenie lipidów we krwi,
  • niewydolność wątroby,
  • uczulenie na jakikolwiek składnik produktu.
Szczególną kontrolą powinni zostać objęci pacjenci przyjmujący izotretynoinę i jednocześnie cierpiący na depresję, zespół suchego oka lub cukrzycę. Dawkowanie doustne ustala się indywidualnie. Lek zażywa się zwykle podczas posiłku 1 lub 2 razy na dobę. Dawka zwykle stosowana wynosi 0,5–1 mg/kg mc./d, przy czym terapia trwa od 16 do 24 tygodni. O tym, jak silnym lekiem jest izotretynoina, świadczy jej szereg działań niepożądanych. Najczęstsze z nich to:
  • suchość skóry,
  • niedokrwistość,
  • świąd,
  • zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy,
  • bóle głowy,
  • krwawienia z nosa.
Pamiętaj, by w kwestiach leczenia skóry trądzikowej zaufać dermatologowi. Tylko lekarz jest w stanie dobrać taką kurację, która przyniesie oczekiwane rezultaty i nie narazi twojego zdrowia na niebezpieczeństwo.

Tabletki antykoncepcyjne w leczeniu trądziku: dla kogo są przeznaczone?

Żeńskie hormony płciowe wykazują działanie przeciwne do androgenów, które mogą być odpowiedzialne za rozwój skóry trądzikowej. Jeżeli dermatolog stwierdzi, że za trądzik u pacjentki odpowiadają właśnie zaburzenia hormonalne, może zalecić doustną antykoncepcję dwuskładnikową. Podstawą terapii hormonalnej w leczeniu trądziku są tabletki, które składają się z estrogenów oraz antyandrogenów, czyli progestagenów czwartej generacji. Co więcej, przy okazji stosowania niektórych tabletek na trądzik konieczne jest jednoczesne zażywanie antykoncepcji, ponieważ leki te mogłoby powodować liczne wady płodu (np. izotretynoina).

Naturalne suplementy na trądzik: czy mogą być alternatywą?

Trudno powiedzieć, żeby naturalne suplementy diety mogły być uznane za alternatywę leków stosowanych w zwalczaniu trądziku, jednak niewątpliwie mogą wykazywać korzystny wpływ w zmniejszeniu takich zmian jak: blizny, zaskórniki, pryszcze, czy inne wykwity.

Jaki suplement diety warto wybrać?

Objawy trądziku mogą być minimalizowane przez przyjmowanie niektórych mikroelementów, takich jak: selen (pomaga wygrać z wolnymi rodnikami), cynk (ma właściwości przeciwzapalne), czy krzem (zwykle na rynku dostępny jest jako krem zwalczający niedoskonałości) oraz siarka (ułatwia złuszczanie naskórka). Inne produkty dostępne bez recepty, które są przydatne w dbaniu o skórę trądzikową, to:
  • herbaty z mniszka lekarskiego oraz kremy z korzenia mniszka lekarskiego - redukują przebarwienia i rozszerzają pory, oraz regulują gospodarkę hormonalną;
  • olejki i maści z drzewa herbacianego - zwalczają bakterie wywołujące trądzik i normalizują pracę gruczołów łojowych;
  • herbatki z fiołka trójbarwnego - mają działanie przeciwzapalne;
  • zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy,
  • preparaty z liści zielonej herbaty - zawierają cynk i hamują nadmierną aktywność gruczołów łojowych.
Pielęgnacja skóry trądzikowej wymaga dbałości o higienę, pamiętaj, by często myć twarz, nigdy nie zasypiać z makijażem i zwracać uwagę na skład stosowanych kosmetyków. Niewskazana jest także nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV.

Potencjalne ryzyko i interakcje przy zażywaniu tabletek na trądzik pospolity i nie tylko

Leki na trądzik niosą za sobą działania niepożądane i wchodzą w liczne interakcje. Te pierwsze zostały omówione powyżej, przy okazji opisu konkretnego środka. Niemniej istotne jest poznanie wzajemnych zależności pomiędzy substancjami, ponieważ jednoczesne stosowanie niektórych farmaceutyków może być bardzo ryzykowne. Z czym nie powinny być łączone najważniejsze leki na trądzik?
  • tetracykliny nie należy stosować m.in. ze związkami wapnia, glinu, magnezu oraz żelaza, a także z węglem aktywnym lub cholestyraminą, oraz niektórymi lekami przeciwzakrzepowymi (pochodnymi kumaryny) i przeciwcukrzycowymi (pochodnymi sulfynylomocznika);
  • erytromycyna wchodzi w interakcje ze statynami, digoksyną, karbamazepiną, kolchicyną i niektórymi lekami przeciwarytmicznymi;
  • doksycykliny nie powinno zażywać się równocześnie z niektórymi antybiotykami, metotreksatem, preparatami zobojętniającymi kwas żołądkowy i produktami spożywczymi zawierającymi wapń;
  • izotretynoina reaguje z pochodnymi witaminy A, fentynoiną, kortykosteroidami i tetracyklinami.
Zanim zaczniesz przyjmować jakiekolwiek tabletki na trądzik, porozmawiaj z dermatologiem i dokładnie przeczytaj ulotkę dołączoną do produktu.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację

Źródła:

  1. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022.
  2. R. Korbut, R. Olszanecki, P. Wołkow, J. Jawień, Farmakologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2017.
  3. Kraft J, Freiman A. Management of acne. CMAJ. 2011 Apr 19;183(7):E430-5. doi: 10.1503/cmaj.090374. Epub 2011 Feb 28.
Udostępnij artykuł:
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy, bądź pierwszy!
Napisz komentarz
kolejna wizyta -20%

Uzyskaj receptę online

kolejna wizyta -20%

Wybierz specjalizację

Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację