Co oznacza wysokie TSH i jakie może mieć konsekwencje?

Co oznacza wysokie TSH?

Wysokie TSH, czyli wysoki poziom tyreotropiny, może wskazywać na nieprawidłową pracę gruczołu tarczowego. Wysokie TSH w tym przypadku wiąże się z niedoczynnością tarczycy lub subkliniczną niedoczynnością tarczycy. W trakcie rozwoju choroby pacjenci nie odczuwają dolegliwości bólowych. Choroby tarczycy najczęściej diagnozowane są na podstawie wywiadu lekarskiego, podczas którego pacjenci wskazują na złe samopoczucie, ciągłe uczucie zimna, szybkie przybieranie na masie ciała, czyli niewyjaśnione tycie oraz na problemy z zajściem w ciążę w przypadku kobiet. Wysoki poziom hormonu tyreotropowego może również oznaczać inne choroby o podłożu autoimmunologicznym, które określane są chorobami z autoagresji, których podłożem jest nieprawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny. Należy zatem wskazać, że w przypadku tarczycy do chorób autoimmunologicznych zalicza się przewlekłe zapalenie tarczycy – chorobę Hashimoto, a także chorobę Gravesa-Basedowa.

Co istotne, wysoki poziom hormonu tyreotropowego, czyli TSH występuje również u osób po operacji usunięcia tarczycy. W tym znaczeniu całkowite lub częściowe wycięcie gruczołu powoduje spadek syntezy hormonów tarczycy, co wiąże się bezpośrednio z następstwem w postaci wzrostu stężenia TSH. 

Należy również wskazać, że istnieje korelacja pomiędzy wysokim TSH a przysadką mózgową. Przysadka mózgowa wytwarza hormon tyreotropowy wpływający na pobudzenie bądź hamowanie produkcji hormonów tarczycy –T3 i T4. W tym znaczeniu wysokie TSH wskazuje na nadczynność przysadki mózgowej. Przyczyną nadczynności przysadki mózgowej najczęściej są guzy wydzielające lub uwalniające TSH w nadmiernej ilości.

Poziom TSH stanowi niezwykle istotny parametr, który jest powszechnie wykorzystywany w diagnostyce zaburzeń funkcjonowania tarczycy, ale również w diagnostyce nieprawidłowości osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. Niemniej jednak odbiegający od normy poziom TSH może mieć również inne podłoże, związane między innymi z ciążą, chorobą nowotworową tarczycy bądź też chorobami przysadki mózgowej.

Wysokie TSH: objawy

Na wysoki poziom TSH wskazują zazwyczaj symptomy i dolegliwości, na które uskarżają się pacjenci. W tym znaczeniu niepokojącymi objawami mogącymi wskazywać na wysoki poziom TSH jest:

• uczucie zimna,
• przesuszona skra, 
• zaparcia.

Ponadto wystąpić mogą również inne, mniej charakterystyczny objawy, wśród których wymienić należy:

• nadmierną senność,
• trudności w utrzymaniu skupienia,
• obniżone ciśnienie tętnicze krwi,
• nadmierne wypadanie włosów,
• zaburzenia miesiączkowania,
• szybką męczliwość, 
• nawracająca, przewlekłą chrypkę.

Wysokie TSH jest bardzo często wynikiem niedoczynności tarczycy. Dlatego na wysoki poziom hormonu tyreotropowego wskazywać mogą objawy typowe dla niedoczynności tarczycy, do których należą:

• przyrost masy ciała (tycie),
• przewlekłe uczucie zmęczenia,
• nadmierna senność,
• zaburzenia pamięci,
• permanentne uczucie zimna,
• słabe oraz łamliwe paznokcie,
• suchość i szorstkość skóry,
• wypadanie włosów (tarczyca a wypadanie włosów), 
• bradykardia, czyli spowolnione bicie serca,
• nawracające zaparcia,
• niskie ciśnienie krwi.

Czym grozi bardzo wysokie TSH?

Bardzo wysokie stężenie hormonu tyreotropowego, jak wskazują badania, może być czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworu tarczycy. Dodatkowo bardzo często objawem wysokiego TSH jest otyłość, co zazwyczaj wiąże się z wyższym poziomem trójglicerydów i cholesterolu LDL, co z kolei zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego.

Jak obniżyć wysokie TSH?

Wysoki poziom TSH najczęściej związany jest z niedoczynnością tarczycy. Regulacja wydzielania hormonu tyreotropowego bowiem odbywa się na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego z hormonami tarczycy. W tym znaczeniu w przypadku, kiedy tyroksyna (fT4) i trijodotyronina (fT3) są niskie, poziom TSH jest wysoki. Dlatego też obniżenie wysokiego TSH możliwe jest poprzez wdrożenie leczenia niedoczynności tarczycy odpowiednio dobranymi lekami – lewotyroksyną, która jest syntetyczną formą tyroksyny, czyli brakującego przy niedoczynności hormonu tarczycy. W leczeniu niedoczynności tarczycy wykorzystywany jest również jod. Niemniej jednak, jak już wyżej wskazano, wysokie TSH może mieć również inne podłoże. Z tego względu nie ma jednego, sprawdzonego sposobu na obniżenie wysokiego poziomu hormonu tyreotropowego. Wysoki poziom TSH bowiem jest objawem, dlatego też obniżenie jego poziomu możliwe jest poprzez rozpoznanie i zdiagnozowanie przyczyny oraz wdrożenie odpowiedniej metody leczenia.

Poziom TSH u osób dorosłych ma bardzo szeroki zakres – od 0,4 do 4,0 mIU/l, u nastolatków z kolei norma TSH to przedział od 0,4 do 5,0 mIU/L. W zależności od etapu życia danej osoby, wartości te zawężają swoje kryterium. W tym znaczeniu poziom hormonu tyreotropowego u kobiet ciężarnych i starających się o dziecko nie powinien być niższy niż 2,5 mU/l.

Wysokie stężenie hormonu tyreotropowego stanowi sygnał alarmowy, wskazujący na nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy lub przysadki mózgowej. Dlatego też pojawienie się charakterystycznych objawów, należy skontaktować z lekarzem, by odpowiednio szybko wdrożyć leczenie i zapobiec ewentualnym, poważnym skutkom zdrowotnym rozwijającej się choroby i możliwym powikłaniom.