Usunięcie tarczycy (tyreoidektomia): wskazania, skutki, powikłania

Co to jest tyreoidektomia?

Tyreoidektomia to inaczej całkowite usunięcie tarczycy. Zabieg wycięcia całego gruczołu tarczowego przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym jedynie wówczas, kiedy istnieją przesłanki do wykonania operacji. Zabieg przeprowadza chirurg poprzez dokonanie poprzecznego nacięcia o długości kilku centymetrów w dolnej części szyi, poprzez który usuwana jest tarczyca. W zależności od wskazań usunięciu może cały gruczoł lub cała tarczyca wraz z marginesem tkanek okalających. Po wycięciu gruczołu skóra jest zszywana, a w jej miejsce pozostawiany jest dren, umożliwiający odpływ płynów, które mogą gromadzić się w miejscu po usuniętej tarczycy. Jeśli po zabiegu nie pojawią się żadne komplikacje, dren usuwany jest kolejnego dnia, a pacjent po tyreoidektomii tarczycy wypisywany jest do domu zazwyczaj po 2-4 dobach.

Należy wskazać, że niekiedy wystarczające jest częściowe usunięcie tarczycy. Niemniej jednak wówczas zabieg w nomenklaturze medycznej określany jest jako strumektomia.

Wskazania do tyreoidektomii

Tarczyca jest gruczołem odpowiedzialnym za wydzielanie hormonów kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Okazuje się jednak, że stosunkowo często pojawiają się choroby gruczołu w postaci niedoczynności tarczycy czy nadczynności gruczołu, które mogą powodować powiększenie się tarczycy. Wówczas na gruczole pojawiają się guzki i wole tarczycowe, które niekiedy są niewyczuwalne i niewidoczne, ale w niektórych przypadkach mogą być na tyle duże, że uciskają tchawicę i powodują trudności w oddychaniu. Sytuacja taka stanowi wskazanie do usunięcia tarczycy. Dodatkowo operacja usunięcia tarczycy może być konieczna w przypadku podejrzenia wola wieloguzkowego obojętnego lub wola wieloguzkowego nadczynnego. Dodatkowo wskazaniem do operacji są nawracające wole lub takie, które nie poddają się leczeniu i nawracają. Należy również wskazać, że bezwzględnym wskazaniem do zabiegu usunięcia tarczycy jest pojawienie się nowotworu złośliwego bądź samo podejrzenie nowotworu tarczycy w momencie, kiedy w gruczole zdiagnozuje się guzki o nieznanej etiologii, wówczas można mówić o profilaktycznej tyreoidektomii.

Skutki całkowitego usunięcia tarczycy

Całkowite wycięcie tarczycy skutkuje trwałą niedoczynnością gruczołu, Dlatego też po tyreoidektomii pacjent powinien być pod stałą opieką endokrynologa, gdyż konieczne jest przyjmowanie leków – syntetycznych hormonów tarczycy. Przy niedoczynności tarczycy pojawić się mogą takie objawy jak senność i zmęczenie, szorstkość i suchość skóry, problemy z koncentrację i pamięcią, wypadanie włosów, uczucie zimna, a także zaparcia. Z tego względu niezwykle istotne jest odpowiednie dobranie dawki leków do potrzeb pacjenta, co umożliwi na zminimalizowanie skutków niedoczynności gruczołów wynikającego z usunięcia tarczycy.

Zalecenia po tyreoidektomii

Rekonwalescencja po zabiegu usunięcia tarczycy nie jest uciążliwa i przebiega stosunkowo w krótkim czasie. Przez 7 dni po operacji tyreoidektomii konieczna jest pielęgnacja rany i zmiana opatrunków. Około 7 dni po operacji zdejmowane są szwy. Po zabiegu całkowitego wycięcia gruczołu tarczowego nie wskazany jest nadmierny wysiłek fizyczny. Dodatkowo po tyreoidektomii warto wdrożyć odpowiednią dietę. W tym znaczeniu z jadłospisu należy wyeliminować produkty stałe na rzecz diety płynnej, dzięki czemu rana po operacji nie będzie podrażniana poprzez żucie i przełykanie stałych pokarmów.

Powikłania po usunięciu tarczycy

Usunięcie tarczycy przeprowadzone jest wyłącznie w przypadku istnienia bezwzględnych przesłanek do wykonania zabiegu i niemożliwych do wyeliminowania przyczyn nieprawidłowego funkcjonowania gruczołu. Niemniej jednak po tyreoidektomii, czyli wycięciu całej tarczycy, mogą wystąpić powikłania, które choć zazwyczaj nie są poważne, to mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. W tym znaczeniu po wycięciu tarczycy wystąpić może krwawienie, które zazwyczaj nie jest duże i trudne do zatamowania. Stosunkowo częstym powikłaniem jest chrypka i ból w okolicach rany, nie są one jednak groźne i zazwyczaj samoistnie ustępują. Niekiedy jednak po operacji wystąpić może gorączka wyciek z rany i nadmierne zaczerwienienie, które wymagają konsultacji lekarskiej. Niemniej jednak niekiedy zabieg wycięcia gruczołu może doprowadzić również do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak podrażnienie lub uszkodzenie nerwów, które mieszczą się w obszarze gardło, a także takich, które uruchamiają struny głosowe. Po operacji usunięcia tarczycy zatem pacjent może stracić możliwość mowy, bądź będzie mówił ochrypłym głosem. Należy jednak wskazać, że chrypa po operacji wycięcia tarczycy stanowi częsty problem, ale znika w ciągu kilku dni, niekiedy kilku miesięcy po zabiegu. Również wskazać, że operacja wycięcia gruczołu wiąże się z możliwością uczucia bolesności, która odczuwana jest w okolicy blizny.

Choroby tarczycy u mężczyzn i choroby tarczycy u kobiet tarczycy są stosunkowo częstym problemem. Najczęściej pojawiają się w postaci zapalenia tarczycy, niedoczynności czy nadczynności tarczycy. Nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołu wpływa na pracę całego organizmu, powodując między innymi tycie czy wypadanie włosów. Co więcej, niedoczynność tarczycy wpływa na pamięć. Dlatego konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, które wyeliminuje skutki chorób gruczołu tarczowego.