Migrena przedsionkowa: jakie ma przyczyny i jak ją zdiagnozować?

Co to jest migrena przedsionkowa?

Migrena przedsionkowa (ang. vestibular migraine, czyli VM) stanowi rodzaj ostrego, kłującego, dotkliwego bólu głowy. Schorzenie to określa się również jako migrenowe zawroty głowy, migrenozależną przedsionkopatię czy zaburzenia równowagi związane z migreną. W tym znaczeniu migreną przedsionkową określa się zawroty głowy, które zależne są od migreny. Warto wskazać, że migrena przedsionkowa trwa od 5 minut do nawet 72 godzin.

Migrena przedsionkowa dotyczy około 1% populacji. Niemniej jednak zdaniem lekarzy jedynie 20% chorych ma postawione odpowiednie rozpoznanie dolegliwości. Sytuacja ta wynika bezpośrednio z trudności w diagnostyce, ale również konieczności współpracy wielu specjalistów, w tym głównie neurologów i laryngologów.

Przyczyny migreny przedsionkowej 

Przyczyny powstawania migreny przedsionkowej nie zostały do końca wyjaśnione. Niemniej jednak przyczyn migreny przedsionkowej poszukuje się w układzie przedsionkowym, który należy do ucha wewnętrznego oraz mózgu. Układ przedsionkowy składa się z różnych narządów zmysłów, których zadaniem jest kontrolowanie równowagi oraz percepcji pozycji ciała. Z kolei struktury mózgu odpowiedzialne za utrzymanie równowagi i odczuwanie bólu są ze sobą ściśle połączone w obrębie pnia mózgu. Dlatego też przypuszcza się, że w przypadku, kiedy narządy zmysłów zostaną dotknięte, sytuacja ta prowadzi do powstawania nieprawidłowych informacji, które przekazywane są do mózgu. Należy zatem wskazać, że migrenę przedsionkową rozpoznaje się wówczas, kiedy osoby cierpiące na migreny, doświadczają również objawów w aparacie przedsionkowym. Dodatkowo wśród możliwych przyczyn migreny przedsionkowej uznaje się podłoże genetyczne w postaci zaburzeń działania kanałów jonowych błon komórkowych. Ponadto za dziedzicznym uwarunkowaniem schorzenia przemawiają również przypadki rodzinnego występowania dolegliwości. 

Warto również wskazać, że migrenę przedsionkową może wywołać zmiana ułożenia głowy i pozycji ciała. Wśród pozostałych czynników wywołujących napady przedsionkowych bólów głowy są sytuacje stresowe i emocjonalne, hormony, pogoda, głód i odwodnienie, promienie słoneczne, a także brak snu i hałas.

Objawy migreny przedsionkowej

Migrenie przedsionkowej towarzyszą objawy jak przy klasycznym schorzeniu tego typu. W tym znaczeniu osoby cierpiące na migreny doświadczają ostrego, pulsującego i dotkliwego bólu głowy, któremu towarzyszą objawy przedsionkowe w postaci wrażenia wirowania i ruchów czy zaburzenia orientacji przestrzennej. Co ważne, bóle przy migrenie przedsionkowej mają zazwyczaj charakter jednostronny. Dolegliwości bólowe eskalują w wyniku wysiłku fizycznego lub innych, codziennych czynności. Charakterystycznym objawem migreny przedsionkowej jest wpływ na zaburzenie równowagi i występujące zawroty głowy. W tym znaczeniu chory często ma wrażenie wirowania, poruszania się ziemi, czy wrażenia upadania lub chwiejności. Co więcej, przedsionkowe bóle głowy mogą dodatkowo wpływać na inne zmysły, w tym na słuch i wzrok. Dodatkowo migrenie przedsionkowej mogą towarzyszyć objawy w postaci:

• bólu szyi,
• uczucia ucisku w głowie lub w uchu,
• dyskomfortu podczas poruszania się – pochylania się, obracania głowy czy patrzenia w górę,
• dzwonienie lub świszczenie w uszach, określane jako szumy uszne,
• zaburzenia widzenia, takie jak: mrowienie lub niewyraźne.

Co istotne, symptomy migreny przedsionkowej mogą mieć różną intensywność.

Leczenie migreny przedsionkowej 

Jak leczyć migrenę przedsionkową? Leczenie migreny przedsionkowej jest zbliżone do terapii prowadzonej w innych typach migreny. W tym znaczeniu celem łagodzenia dolegliwości stosowane są leki na migrenę w postaci niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Celem przerwania ataku zaleca się zastosowanie zolmitryptanu, choć równie skuteczne są pozostałe tryptany. Należy również wskazać, że w profilaktyce migreny przedsionkowej stosowane są betablokery i flunaryzyna, natomiast w przypadku częstych ataków – topiramat lub amitryptylina. Z kolei w przypadku migreny przedsionkowej z towarzyszącymi zawrotami głowy zaleca się terapię lamotryginą. Niemniej jednak stosując medykamenty znoszące ból, należy zachować szczególną ostrożność. Okazuje się bowiem, że mogą one być szkodliwe przy niektórych schorzeniach towarzyszących. W tym znaczeniu szczególną ostrożność należy zachować przy doborze leków przeciwbólowych dla chorych na serce. 

Migrenę przedsionkową rozpoznaje się wówczas, kiedy osobom cierpiącym na dolegliwości towarzyszą objawy ze strony aparatu przedsionkowego. W tym znaczeniu objawy zawrotów głowy występują razem z typowymi dla migreny objawami. Oznacza to, że nie wykluczają one typowych dla migrenowych bólów głowy objawów, takich jak nudności i wymioty, czy intensywny jednostronny ból głowy. W zależności od objawów towarzyszących oraz charakterystycznej lokalizacji bólu wyróżnić można różne rodzaje migreny, w tym między innymi migrenę oczną.