Ile człowiek może wytrzymać bez snu: fakty i mity na temat bezsenności

Po ilu godzinach bez snu człowiek umiera?

Sen jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego też nawet epizodycznie pojawiająca się bezsenność w znacznym stopniu wpływa na obniżenie komfortu, przyczyniając się do wystąpienia objawów niewystarczającej ilości snu. Okazuje się, że o ile zaburzenia snu wiążą się z wystąpieniem omamów w postaci obniżonego nastroju i samopoczucia, rozdrażnienia, zmęczenia, a nawet wyczerpania, o tyle brak snu przez dłuższy czas może być przyczyną zgonu.

Jak długo człowiek może wytrzymać bez snu? To, ile można przeżyć bez snu, nadal zostaje tajemnicą. Zdecydowana większość osób już po dwóch całkowicie nieprzespanych nocach odczuwa tak silną senność, którą jest niezwykle trudno przezwyciężyć. Sen jest kluczowy dla zachowania dobrego zdrowia i utrzymania życia, dlatego też wszelkie eksperymenty dotyczące możliwości przeżycia bez snu prowadzone z udziałem ludzi stanowią kontrowersyjny temat, narażając jednocześnie ludzkie zdrowie i życie. Należy jednak wskazać, że najdłuższy znany i udokumentowany czas bez chwili snu wynosił około 264 godziny, czyli ponad 11 dni. Dokonał tego 17-latek, Randy Gardner, ze Stanów Zjednoczonych w ramach eksperymentu szkolnego. Podczas okresu bezsenności trwającego na przełomie grudnia 1963 i stycznia 1964 roku był on nadzorowany przez naukowców z Uniwersytetu Stanford. Dzięki temu badaniu wiadomo, jak organizm reaguje podczas kolejnych godzin bez snu.

Co się dzieje z człowiekiem bez snu?

• Po 24 godzinach bez snu nie pojawią się jeszcze poważne konsekwencje zdrowotne. Niemniej jednak pojawia się uczucie zmęczenia, rozbicia i rozdrażnienia. 24-godzinny brak snu może powodować kłopoty z koncentracją i koordynacją, zmniejszoną czujność, irytację i złość, a także uczucie zmęczenia oczu.
• Po 48 godzinach, czyli 2 dniach bez snu pojawia się trudne do powstrzymania uczucie senności, które trudno pokonać jest silną wolą. Po tym czasie bez snu mogą wystąpić epizody mikrosnu, czyli utraty przytomności trwającej kilka sekund, po których występuje uczucie dezorientacji i rozbicia. Dodatkowo po dwóch dniach bez snu osłabieniu ulega układ odpornościowy, ponieważ organizm łatwiej jest zainfekować bakteriami czy wirusami.
• Po 72 godzinach bez snu, czyli po 3 dobach osobom trudno jest zachować pełną świadomość. Dodatkowo występować mogą epizody halucynacji. Brak snu wywołuje uczucie irytacji, wiąże się z wystąpieniem wahań nastroju, rozpaczy, lęku, a w niektórych przypadkach nawet paranoi. Znacznemu osłabieniu ulegają również zdolności poznawcze, a myślenie i wykonywanie czynności stanowią trudność. Coraz częściej dochodzi również do epizodów mikrosnu.
• Po 96 godzinach bez snu uczucie cenności jest tak silne, że trudno je powstrzymać. Dochodzi również do znacznego zakłócenia postrzegania rzeczywistości, a osobom towarzyszą epizody psychozy. U niektórych osób pojawić się może depersonalizacja i silne halucynacje.
• Po ponad 10 dniach bez snu zaburzeniom ulega percepcja, a wykonywanie prostych czynności jest znacznie utrudnione. Dochodzi do znaczących zmian poznawczych i behawioralnych. W przypadku studenta ze Stanów Zjednoczonych pojawiła się niewyraźna mowa pozbawiona intonacji, a kontakt z nim był znacznie utrudniony.

Przeprowadzony w latach 60. XX wieku eksperyment pozwala stwierdzić, że maksymalny czas, jaki człowiek jest w stanie wytrzymać bez snu, wynosi aż 11 dni. Niewiadomo jednak, jakie byłyby konsekwencje dłuższego okresu bezsenności, a także czy wiązałby się ze zgonem. Należy wskazać, że ze względu na ryzyko uszczerbku na zdrowiu, a nawet śmierci, kategoria na najdłuższy czas bez snu została usunięta z Księgi Rekordów Guinnessa, gdyż uznano ją za zbyt niebezpieczną.

Bezsenność stanowi problem osób w różnym wieku bez względu na płeć. O ile krótkotrwałe zaburzenia snu nie są powodem do niepokoju, o tyle przewlekła bezsenność przyczynia się nie tylko do obniżenia jakości codziennego funkcjonowania, ale może również skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Należy wówczas zadbać o higienę snu, a w niektórych przypadkach wdrożyć leczenie farmakologiczne w postaci leków nasennych. Leczenie bezsenności uzależnione jest od charakteru problemu. Zaburzenia snu mogą być spowodowane stresem, traumatycznymi doświadczeniami, chorobami czy stosowania używek. Warto wskazać, że rzadką chorobą jest śmiertelna bezsenność rodzinna, która jak sama nazwa wskazuje, prowadzi do zgonu. Sprawdź również, czym są nocne poty.