Uczulenie na lateks: objawy i leczenie alergii na lateks
Istnieje wiele czynników, które mogą wywoływać reakcję alergiczną. Jednym z takich czynników jest lateks, który jak się okazuje, ma wielorakie zastosowanie. Niemniej jednak na alergię na lateks, ze względu na częsty kontakt z czynnikiem drażniącym, najbardziej narażeni są pracownicy służby medycznej. Niemniej jednak uczulenie na lateks może pojawić się również u innych osób, które mają kontakt z tym alergennym materiałem. Niezależnie jednak od stopnia narażenia na kontakt z lateksem u osób uczulonych pojawiają się natychmiastowe reakcje alergiczne. Jak i czym objawia się uczulenie na lateks? Jakie są objawy alergii na lateks? Jak sprawdzić uczulenie na lateks? Jak wyleczyć uczulenie na lateks? Ile trwa uczulenie na lateks?
![Uczulenie na lateks: objawy i leczenie alergii na lateks](https://e-recepta.net/blog/wp-content/uploads/2022/12/Uczulenie-na-lateks-640x480.jpg)
Alergia na lateks
Lateks jest rodzajem gumy, będącej roztworem kauczuku – naturalnego lub syntetycznego – znajdującego wiele zastosować w przemyśle. Z lateksu wytwarzane są między innymi rękawiczki medyczne i laboratoryjne, materace do spania, odzież, a także prezerwatywy. Co więcej, lateksowe domieszki znajdują się również w uszczelkach, oponach, klejach oraz innych produktach. Lateks może jednak wywoływać reakcję alergiczną będącą wynikiem bezpośredniego kontaktu skóry z materiałem. Należy zatem wskazać, że uczulenie na lateks to alergia kontaktowa powodująca natychmiastowe reakcje organizmu.
Przyczyny alergii na lateks
Uczulenie na lateks wiąże się z wystąpieniem reakcji alergicznej, która jest odpowiedzią układu odpornościowego. Cząsteczki lateksu łączą się z białkami skóry, co prowadzi bezpośrednio do wytwarzania substancji uczulających zapamiętywanych przez układ odpornościowy. Należy zatem wskazać, że reakcja alergiczna nie pojawia się przy pierwszym kontakcie skóry z lateksem, ale przy każdej kolejnej styczności z substancją uczulającą, jaką jest w tym przypadku lateks, poprzez wywołanie przez orgazm reakcji obronnej ze strony układu odpornościowego.
Najczęściej alergia na lateks występuje u pracowników służby zdrowia, ale w grupie ryzyka znajdują się również pacjenci, którzy podczas hospitalizacji narażeni są na częsty kontakt z tą substancją. Co więcej, reakcja uczuleniowa na lateks może pojawić się również przy stosowaniu prezerwatywy oraz innych przedmiotów wykonanych z tego alergennego materiału. Dlatego też reakcja uczuleniowa może pojawić się w wyniku styczności z niektórymi elementami odzieży, smoczków i gryzaków dla dzieci, uszczelek czy opon samochodowych.
Czynnikiem ryzyka zwiększającym możliwość wystąpienie uczulenia na lateks jest alergia na pyłki brzozy, pyłki traw, bylicę, zboża czy na ambrozję. U osób uczulonych na jeden z tych alergenów istnieje większe ryzyko wystąpienia objawów alergii również w wyniku kontaktu z lateksem. Mówi się wówczas o alergii krzyżowej.
Objawy uczulenia na lateks
Uczulenie na lateks wiąże się z wystąpieniem reakcji alergicznej będącej odpowiedzią układu odpornościowego na czynnik drażniący. Najczęściej występującymi symptomami alergii na lateks jest:
- wysypka, świąd oraz inne reakcje skórne, które najczęściej występują w miejscu bezpośredniego kontaktu z czynnikiem alergizującym – lateksem, a także inne objawy skórne,
- alergiczna pokrzywka kontaktowa,
- astma oskrzelowa i nieżyt nosa, czyli katar i uporczywe kichanie,
- swędzenie nosa,
- drapanie w gardle,
- zapalenie spojówek, pieczenie oczu oraz łzawienie, niekiedy również światłowstręt.
Najgroźniejszą, a zarazem najgwałtowniejszą reakcją będącą objawem uczulenia na lateks jest wstrząs anafilaktyczny, stanowiący stan bezpośredniego zagrożenia dla życia. W wyniku wstrząsu anafilaktycznego dojść może bowiem do natychmiastowego spadku ciśnienia tętniczego i utraty przytomności.
Objawy alergii na lateks mogą się pojawić:
- natychmiast po kontakcie z lateksem, wówczas mamy do czynienia z reakcją natychmiastową,
- od 24 do 48 godzin po ekspozycji skóry na lateks, wówczas mamy do czynienia z alergicznym wypryskiem kontaktowym,
- po dłuższej ekspozycji skóry na kontakt z alergenem, wówczas można mówić o wyprysku kontaktowym wynikającym z podrażnienia.
Czas trwania reakcji alergicznej uzależniony jest od stopnia nasilenia uczulenia, a także od intensywności i czasu wystawienia skóry na czynnik drażniący.
Jak sprawdzić uczulenie na lateks?
W sytuacji podejrzenia alergii na lateks konieczne jest potwierdzenie diagnozy. Diagnostyka uczulenia polega przede wszystkim na wykonaniu testów alergicznych. Dodatkowo osoba, co do której istnieje podejrzenie uczulenia na lateks, powinna zaprzestać z korzystania lateksowych przedmiotów – balonów, lateksowej odzieży i ubrań, a także prezerwatyw. Co ważne, w przypadku odbywania stosunku w prezerwatywach alergia na lateks może pojawić się nie tylko u mężczyzn, ale również u kobiet. W celu rozpoznania alergii na lateks wykonywane są:
- punktowe testy skórne,
- testy skórne natywne ze świeżymi owocami – diagnostyka zespołu owocowo-lateksowego,
- testy płatkowe,
- oznaczenie swoistych IgE,
- badania laboratoryjne próbek krwi.
Otrzymanie wyniku ujemnego przy dodatnim wywiadzie lekarskim wiąże się dodatkowo z wykonaniem testu prowokacyjnego.
Leczenie uczulenia na lateks
Jak leczyć uczulenie na lateks? Okazuje się, że jedyną skuteczną metodą leczenia jest immunoterapia swoista. Niemniej jednak ma ona zastosowanie w przypadku, kiedy ograniczenie kontaktu z alergenem nie jest możliwe. Ten sposób leczenia polega na podawaniu szczepionek w różnych odstępach czasu z coraz większą dawką czynnika alergizującego, aż do momentu powstrzymania nadreaktywnej reakcji immunologicznej organizmu. Niemniej jednak należy wskazać, że immunoterapia stanowi rodzaj długotrwałego leczenia, a cała kuracja może trwać nawet kilka lat. Uczulenie na lateks można również leczyć, stosując leki na alergię, czyli leki przeciwhistaminowe. Należy jednak podkreślić, że warunkiem skutecznego leczenia jest ograniczenie kontaktu z produktami zawierającymi w swoim składzie lateks.
Wystąpienie objawów uczulenia na lateks można również łagodzić domowymi sposobami. W przypadku pojawienia się zmian zapalnych ulgę może przynieść kąpiel w krochmalu. W celu przygotowania kąpieli należy rozprowadzić dwie łyżki mąki ziemniaczanej w dwóch szklankach wody, aż do uzyskania kisielu. Następnie tak przygotowany krochmal należy wlać do wanny z ciepłą wodą.
Czego unikać w przypadku alergii na lateks?
W przypadku zdiagnozowanej alergii na lateks konieczne jest unikanie tego alergennego materiału, by wyeliminować ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Dlatego też należy zrezygnować z używania rękawiczek i prezerwatyw lateksowych. Dodatkowo należy unikać materacy do spania zawierających w składzie lateks, a także odzieży zawierającej elementy lateksowe. Ponadto, konieczne jest unikanie kontaktu z oponami, uszczelkami, klejami i innymi produktami zawierającymi lateks. Najpopularniejszymi produktami wykonanymi z lateksu są prezerwatywy i rękawiczki. Dlatego też osoby uczulone na lateks powinny, zamiast lateksowych rękawiczek, wybierać jednorazowe rękawiczki z winylu. Natomiast lateksowe prezerwatywy należy zastąpić silikonowymi bądź poliuretanowymi.
Alergie kontaktowe to jedne z częściej występujących uczuleń. Reakcja alergiczna organizmu występuje nie tylko w wyniku kontaktu skóry z lateksem, równie często pojawia się uczulenie na nikiel, uczulenie na proszek do prania, uczulenie na chlor czy uczulenie na hybrydę.
Źródła:
- Chełmińska M., „Alergia na lateks”, część 1, „journals.viamedica.pl” [online], https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/viewFile/28169/22982,
- Pawliczak R. (pod.red.), „Alergologia. Kompendium”,Poznań 2018