Skuteczne leki na alergię - rodzaje, stosowanie, przeciwskazania

Leki przeciwalergiczne - rodzaje

Alergie są powszechną przypadłością, dotykającą mnóstwo osób na całym świecie. Objawy alergii wziewnej mogą mieć różne nasilenie, przy czym nawet te łagodne pogarszają codzienne funkcjonowanie. Na szczęście przy pomocy leków (nawet tych bez recepty, znajdujących się w domowej apteczce) można zmniejszyć dyskomfort związany z katarem siennym, łzawieniem oczu, czy drapaniem w gardle.

Najważniejsze grupy leków wykorzystywane w walce z alergią

1. Leki antyhistaminowe

Najczęściej stosowane farmaceutyki przeciwalergiczne, są zwykle pierwszym wyborem w leczeniu alergii. Działają poprzez blokowanie receptorów histaminowych H1, dzięki czemu redukują nieprzyjemne objawy.

• leki przeciwhistaminowe pierwszej generacji - są skutecznymi środkami w łagodzeniu objawów alergii, takich jak: katar, swędzenie gardła, łzawienie oczu i pokrzywka; mimo swojej skuteczności, mogą wywoływać efekty uboczne, upośledzając refleks i koncentrację. Do tej grupy należą tabletki na alergię zawierające w swoim składzie: difenhydraminę, dimenhydrynat, prometazynę, hydroksyzynę, klemastynę;
• leki przeciwhistaminowe drugiej generacji - są nowocześniejszymi środkami stosowanymi w leczeniu objawów alergii i charakteryzują się dłuższym czasem działania; ich atutem jest niewielka tendencja do powodowania senności oraz mniej nasilone działania niepożądane na ośrodkowy układ nerwowy; do II generacji zalicza się leki zawierające: loratadynę, dichlorowodorek cetyryzyny, chlorowodorek feksofenadyny, desloratadynę, bilastynę.

2. Kortykosteroidy

Mają silne działanie przeciwzapalne, mogą być przyjmowane doustnie, dożylnie, wziewnie, donosowo lub miejscowo na skórę, w zależności od potrzeb i intensywności objawów. Szczególne zastosowanie znajdują w leczeniu zaostrzeń chorób o podłożu alergicznym.

3. Adrenalina

Lek jest stosowany domięśniowo w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, który jest silną i zagrażającą życiu reakcją na dany alergen.

4. β-mimetyki wziewne

Leki stosowane w astmie oskrzelowej. Działają poprzez rozkurczanie oskrzeli, a co za tym idzie, zwalczają duszność.

5. Leki antyleukotrienowe

Stosowane w pomocniczym leczeniu astmy oskrzelowej. Zmniejszają stan zapalny.

6. Kromony

Leki kontrolujące astmę. Podaje się je w celu zapobiegania atakom astmy.

Lista leków na alergię

Poniżej znajduje się lista grup leków, wraz z przykładami poszczególnych środków:

• leki przeciwhistaminowe:
  • doustne I generacji - hydroksyzyna, cyproheptadyna, klemastyna;
  • doustne II generacji - azelastyna, feksofenadyna, cetyryzyna, desloratadyna;
  • dożylne lub domięśniowe - antazolina, klemastyna;
  • donosowe - antazolina, azelastyna;
• glikokortykosteroidy:
  • doustne - metyloprednizon, prednizon, prednizolon;
  • wziewne i donosowe- beklometazon, budezonid, flutykazon;
  • stosowane na skórę - betametazon, hydrokortyzon, flutykazon;
  • podawane do worka spojówkowego - deksametazon, fludrokortyzon, fluorometolon;
• β-adrenomimetyki:
  • krótkodziałające: fenoterol, salbutamol;
  • długodziałające: salmeterol, formoterol, indakaterol;
• leki antyleukotrienowe: montelukast, zafirlukast;
• adrenalina;
• leki obkurczające naczynia krwionośne: efedryna, fenylefryna, pseudoefedryna;
• kromony:
  • wziewne, donosowe i podawane do worka spojówkowego - kromoglikan disodowy, nedokromil sodu.

Leki na alergię dla dzieci

Środki stosowane w leczeniu alergii u dzieci nie różnią się znacząco od tych wykorzystywanych w terapii osób dorosłych. Na rynku dostępne są krople doustne, tabletki musujące i krople do oczu w postaci przyjaznej dla dzieci po to, by ich aplikacja u najmłodszych była jak najbardziej komfortowa.

Leki na alergię w ciąży

W przypadku leczenia alergii w ciąży bezpieczeństwo zarówno matki, jak i rozwijającego się płodu, jest najważniejsze. W związku z tym, przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii, zawsze zaleca się skonsultowanie się z alergologiem lub lekarzem prowadzącym ciążę.

W ciąży preferowane są preparaty przeciwhistaminowe drugiej generacji, zawierające loratadynę lub cetyryzynę. W każdym razie leki na alergię powinno się stosować tylko w przypadku silnych objawów. Warto skupić się na niefarmakologicznych sposobach łagodzenia symptomów, tj. unikaniu kontaktu z czynnikiem uczulającym i substancjami drażniącymi, nawilżaniu powietrza w pomieszczeniach oraz płukaniu nosa solą fizjologiczną.

Jak działają leki na alergię?

Leki przeciwhistaminowe działają poprzez blokowanie receptorów, z którymi łączy się histamina. Histamina jest hormonem, który zostaje uwolniony po kontakcie z alergenem. Uczestniczy w powstawaniu reakcji alergicznej, powodując wystąpienie typowo alergicznych dolegliwości. Poprzez zablokowanie receptorów dla histaminy, leki antyhistaminowe zmniejszają niepożądane objawy. 

Kortykosteroidy charakteryzują się silnym działaniem przeciwzapalnym, przez co znajdują zastosowanie m.in. w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry, czy alergii kontaktowych. Glikokortykosteroidy wziewne stosowane w terapii astmy alergicznej zmniejszają stan zapalny oraz reakcję alergiczną w ścianie oskrzeli poprzez zahamowanie wydzielania mediatorów prozapalnych, co poprawia wydolność układu oddechowego i redukuje objawy choroby.

Jak brać leki na alergię?

Leki przeciwhistaminowe mają działanie objawowe i stosuje się je w przypadku wystąpienia symptomów aż do ich ustąpienia. Zaleca się przyjmowanie 1 tabletki na alergię dziennie. Lek może być stosowany rano lub wieczorem, przed posiłkiem. Należy jednak pamiętać, że niektóre preparaty mogą powodować senność w ciągu dnia, dlatego przed rozpoczęciem terapii lekami przeciwalergicznymi zawsze zaleca się konsultację z lekarzem. 

Jakie są przeciwskazania do stosowania leków na alergię?

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania leków przeciwalergicznych jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. 

Najwięcej przeciwwskazań obserwuje się w przypadku stosowania leków przeciwhistaminowych I generacji, są to:

• jaskra;
• przerost gruczołu krokowego;
• guzy nadnerczy;
• padaczka;
• ciężka niewydolność nerek lub wątroby.

Ostrożność powinni zachować także pacjenci chorujący na nadciśnienie tętnicze, bradykardię, nadczynność tarczycy.

Przyjmowanie preparatów przeciwhistaminowych II generacji, może być niewskazane u osób z chorobami układu krążenia oraz z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.

Leki na alergię nie działają - co robić?

W sytuacji, gdy leki na alergię nie działają, warto ponownie skonsultować się z lekarzem. Dokona on powtórnej oceny stanu zdrowia, przeprowadzi dodatkowe badania diagnostyczne i przepisze inne preparaty, zawierające substancje, które mogą okazać się skuteczniejsze. Należy także upewnić się, że lek przeciwalergiczny przyjmowany jest zgodnie z zaleceniami i sprawdzić, czy dawka, częstotliwość i sposób podawania jest odpowiedni. Regularne i właściwe stosowanie leków jest kluczowe dla osiągnięcia pożądanych efektów.

Jeśli leki przeciwalergiczne nie przynoszą rezultatów, warto rozważyć terapię immunologiczną, zwaną potocznie odczulaniem. Polega ona na stopniowym wprowadzaniu do organizmu alergenu w postaci szczepionek, co ma wytworzyć tolerancję układu immunologicznego na daną substancję. Jest to proces długotrwały, lecz skutecznie minimalizuje objawy alergii i umożliwia normalne funkcjonowanie.

FAQ

Czy warto stosować leki na alergię?

Warto stosować leki przeciwalergiczne, ponieważ są jedynym sposobem na zminimalizowanie objawów alergii. Leczenie farmakologiczne pozwala alergikom na normalne funkcjonowanie podczas okresów pylenia oraz po kontakcie z innymi alergenami, jednak warto pamiętać, że nie wyeliminuje całkowicie tego problemu.

Leki na alergię a alkohol

Łączenie leków przeciwalergicznych z alkoholem nie jest bezwzględnie przeciwwskazane, jednak może wiązać się z ryzykiem wystąpienia pewnych skutków ubocznych. Szczególnie niezalecane jest picie alkoholu podczas przyjmowania leków antyhistaminowych I generacji, gdyż same w sobie mają więcej efektów ubocznych w porównaniu z lekami nowej generacji, a alkohol dodatkowo je nasila. Mogą pojawić się bóle i zawroty głowy, wzmożona senność, rozkojarzenie, a także skoki ciśnienia. W każdej sytuacji warto skonsultować kwestię łączenia alkoholu z lekami ze specjalistą.

Kto przypisuje leki na alergię?

Leki przeciwalergiczne mogą być przepisywane przez różnych specjalistów, w zależności od rodzaju problemu. Lekarz, który zajmuje się leczeniem alergii, to alergolog, i w głównej mierze to on wypisuje recepty na leki antyalergiczne. Równie często zdarza się, że lekarz rodzinny przepisuje pacjentom preparaty na alergię lub przedłuża leczenie zlecone przez alergologa. Należy pamiętać, że różnego rodzaju suplementy diety i leki na alergię bez recepty można kupić w aptekach stacjonarnych lub aptece internetowej, jednak przed podjęciem leczenia, zawsze warto najpierw skonsultować się z lekarzem, aby dostosować skuteczny lek.