Uczulenie na brzozę – jakie są objawy i jak leczyć?

Uczulenie na brzozę – objawy

Kwitnienie brzozy w Polsce przypada na drugą połowę kwietnia i pierwsze dni maja. To właśnie wtedy pylenie drzewa jest najbardziej intensywne i osiąga w powietrzu bardzo wysokie stężenie, niosąc za sobą szereg uciążliwych objawów dla alergików uczulonych na alergeny zawarte w pyłku brzozy. W zależności od warunków atmosferycznych pylenie może pojawić się wcześniej (nawet pod koniec marca),  natomiast w maju po pyleniu nie ma już zazwyczaj żadnego śladu.  

Wiosną osoby uczulone na pyłki brzozy doświadczają zaostrzenia objawów alergicznych. Najbardziej narażeni są na nie mieszkańcy miast, ponieważ to właśnie tam drzewa te pylą najbardziej. Zwiększona ilość alergenów pyłków brzozy oraz zanieczyszczenie środowiska miejskiego wpływają na nabłonek dróg oddechowych. Tym sposobem czynniki wywołujące alergię mają ułatwiony dostęp do przeniknięcia do organizmu przez naruszoną błonę śluzową. Ta, podobnie jak skóra, stanowi barierę ochronną organizmu. Jej uszkodzenia prowadzą do zaburzenia funkcji obronnych i przyczyniają się wytwarzania przeciwciał przez układ odpornościowy do walki z potencjalnie nieszkodliwymi patogenami (alergenami), wywołując reakcję alergiczną. 

Objawy uczulenia na brzozę pojawiają się nagle, nie dając żadnych symptomów wczesnych. Drzewo to w momencie kwitnienia zaczyna pylić intensywnie, a stężenie pyłków w powietrzu od razu jest wysokie, stąd dolegliwości związane z alergią występują niemal natychmiast.

Objawy alergii na pyłki brzozy obejmują głównie: 

• wodnisty katar sienny,
• kichanie,
• uczucie zatkanego nosa, 
• zaczerwienienie i łzawienie oczu, 
• pieczenie spojówek, 
• swędzenie nosa i oczu,
• drapanie w gardle,
• kaszel, 
• świszczący oddech,
• duszności i uczucie ucisku w klatce piersiowej.

Alergia na pyłki brzozy – leczenie

Unikanie kontaktu z alergenem jest jednym ze sposobów łagodzenia objawów uczulenia na brzozę, jednak często nie jest ono do końca możliwe, ponieważ pyłki unoszą się w powietrzu i są przenoszone z wiatrem, dlatego mogą dawać o sobie znać nawet wtedy, gdy alergik nie znajduje się w pobliżu drzew. 

W leczeniu alergii na pyłki brzozy stosuje się immunoterapię alergenową, czyli odczulanie. Aby diagnostyka była skuteczna, konieczne jest przeprowadzenie testów alergicznych (skórnych lub z krwi) w celu określenia alergenów, które wywołują reakcję uczuleniową. Testy alergiczne polegają na nakłuciu fragmentu skóry, na który nanosi się kroplę substancji alergennej, którą można wprowadzić go do organizmu również podskórnie poprzez wkłucie. Układ immunologiczny wytwarza w ten sposób tolerancję na alergen, co pozwala ograniczyć dolegliwości związane z alergią lub nawet całkowicie się jej pozbyć. Testy alergiczne w przypadku alergii pyłkowej (w tym również na brzozę), wykonuje się zazwyczaj od października do grudnia. 

W celu złagodzenia objawów uczulenia na pyłki brzozy stosuje się doraźne środki farmakologiczne, w tym przeciwhistaminowe leki na alergię, kromony, kortykosteroidy oraz preparaty obkurczające śluzówkę nosa.

Uczulenie na brzozę – czego nie jeść?

Alergeny pyłku brzozy często wywołują krzyżową reakcję alergiczną z co najmniej dwoma alergenami o zbliżonej budowie białkowej, która może przyczynić się do rozwoju zespołu alergii jamy ustnej, objawiającej się m.in. nieżytem nosa, obrzękiem śluzówek i pokrzywką kontaktową.

Alergia krzyżowa pojawia się w momencie wprowadzenia do organizmu różnych alergenów drogą pokarmową, kontaktową lub wziewną, dlatego u osób uczulonych na pyłek brzozy mogą wystąpić dolegliwości alergiczne po spożyciu warzyw i owoców. Jako pierwsze pojawiają się zwykle objawy charakteryzujące alergię na brzozę, a następnie symptomy będące reakcją krzyżową z alergenami pokarmowymi. 

Osoby uczulone na brzozę powinny unikać takich produktów, jak: 

• owoce: jabłko, ananas, gruszka, śliwka, wiśnia, czereśnia, poziomka, melon, kiwi, mango, pomarańcza, liczi, brzoskwinia, banan, awokado, oliwki,
• warzywa: papryka, pomidor, seler, ziemniak, marchew, 
• zioła i przyprawy: rumianek, pieprz, curry, kminek, kolendra, anyż,
• orzechy, słonecznik, migdały, morele.

Warto pamiętać, że krzyżowa reakcja alergiczna nie musi pojawić się u każdej osoby uczulonej na pyłki brzozy. Aby uniknąć ryzyka, dla własnego bezpieczeństwa alergicy powinni znać tabelę alergenów krzyżowych oraz wiedzieć, co pyli w marcu, a co pyli w czerwcu, aby odróżnić objawy alergii wziewnej od zwykłego przeziębienia lub grypy.