Alergiczne zapalenie oskrzeli – przyczyny, objawy i leczenie

Alergiczne zapalenie oskrzeli – przyczyny

Alergiczne zapalenie oskrzeli, podobnie jak alergiczne zapalenie zatok, to choroba wywołana czynnikiem alergicznym. Reakcja ta jest nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego na kontakt z alergenem, skutkującą wytwarzaniem mediatorów stanu zapalnego. Ekspozycja na alergen jest podstawową przyczyną choroby, choć nie bez znaczenia są uwarunkowania genetyczne. Jeśli u rodziców występowały choroby alergiczne, automatycznie wzrasta ryzyko pojawienia się podobnych schorzeń u dzieci.

Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia alergicznego zapalenia oskrzeli są również związki chemiczne, a także niektóre wirusy, których obecność powoduje uszkodzenie nabłonka oskrzeli, zmniejszając jego szczelność. Uszkodzony nabłonek jest bardziej podatny na alergeny, a dodatkowo powoduje zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Alergeny, które najczęściej wywołują alergiczne zapalenie oskrzeli to między innymi:

• produkty chemiczne, detergenty i kosmetyki,
• niektóre pokarmy,
• pyłki roślin,
• wydzielina zwierząt, czyli alergia na sierść.

Coraz częściej diagnozuje się alergiczne zapalenie oskrzeli u dzieci. W przypadku małoletnich główną przyczyną choroby jest nietolerancja pokarmowa. Co ważne, u dzieci karmionych piersią ryzyko zachorowania jest mniejsze. Należy również zaznaczyć, że u dzieci, zwłaszcza w ostrej reakcji alergicznej, może pojawić się gorączka. Podwyższoną temperaturę ciała obserwuje się głównie w połączeniu z alergiami oddechowymi.

Alergiczne zapalenie oskrzeli – objawy

Typowym objawem zapalenia oskrzeli na tle alergicznym jest kaszel, który może być zarówno suchy, męczący, jak i mokry. Wilgotny kaszel powstaje wskutek nadprodukcji śluzu zalegającego w oskrzelach i powodującego trudności w oddychaniu. Alergicznemu zapaleniu oskrzeli często towarzyszy odkrztuszanie dużej ilości plwociny, a także charakterystyczny świszczący oddech. Rzadko występuje gorączka. Jeśli objawy utrzymują się powyżej 3 miesięcy, mówimy o stanie przewlekłym.

Objawy alergicznego zapalenia oskrzeli są zbliżone do objawów astmy oskrzelowej, przy czym w przypadku astmy mamy dodatkowo do czynienia ze skurczem oskrzeli oraz odwracalną obturacją, rozpoznawanymi podczas badania spirometrycznego.

Alergiczne zapalenie oskrzeli – leczenie

Jak leczyć alergiczne zapalenie oskrzeli? Przede wszystkim należy udać się do lekarza, który zapozna się z objawami, przeprowadzi dogłębny wywiad oraz badanie fizykalne, polegające na osłuchaniu pacjenta nad polami płucnymi. Badanie fizykalne stosuje się w celu wykrycia furczeń lub świstów w oskrzelach. W przebiegu procesu leczenia alergicznego zapalenia oskrzeli kluczowe jest unikanie kontaktu z alergenem, dlatego diagnostyka choroby nie może obejść się bez wskazania alergenu wywołującego reakcję uczuleniową. Pomocne w ustaleniu przyczyny choroby są testy skórne, badania serologiczne oraz próby ekspozycyjne.

Jedną z metod leczenia, która pomaga zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować objawy choroby, jest odczulanie, polegające na podawaniu pacjentowi uczulającego alergenu w różnych stężeniach. Preparat podawany jest w postaci szczepionki podskórnej, doustnie lub podjęzykowo, a nawet w formie inhalacji. Minusem odczulania jest długi czas trwania całego procesu, który wynosi nawet 5 lat. 

Oprócz odczulania alergiczne zapalenie oskrzeli leczone jest również farmakologicznie. Leki na alergię pomagają złagodzić uciążliwe objawy choroby i zahamować uwalnianie mediatorów zapalnych. Podstawową grupą leków w leczeniu alergii są tzw. leki antyhistaminowe w postaci tabletek, syropów lub aerozoli. Przyjmowanie leków antyhistaminowych sprawia, że kontakt z alergenem nie skutkuje poszerzeniem oraz zwiększeniem przepuszczalności naczyń krwionośnych, dzięki czemu nie pojawiają się uciążliwe reakcje uczuleniowe, takie jak wodnisty katar, obrzęki czy stany zapalne. Leczenie alergicznego zapalenia oskrzeli może również obejmować podawanie glikokortykosteroidów, o działaniu przeciwzapalnym. O przebiegu terapii i rodzaju preparatu zawsze powinien decydować lekarz, w oparciu o stan pacjenta, nasilenie dolegliwości oraz postępy w prowadzonych działaniach.

Alergiczne zapalenie oskrzeli – czy jest zaraźliwe?

W przeciwieństwie do typowego zapalenia oskrzeli, będącego chorobą zakaźną, alergiczna postać nie stanowi zagrożenia dla osób postronnych. Warto jednak mieć na uwadze, że objęte stanem zapalnym oskrzela są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje i stanowią dogodne środowisko do rozwoju wirusów oddechowych. Te z kolei w łatwy sposób przedostają się do otoczenia na skutek odkrztuszania śluzowej plwociny. Zaleca się wzmożoną higienę, częste mycie rąk i zachowanie bezpiecznego odstępu. W przypadku wystąpienia u chorego wysokiej gorączki, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.