Leki przeciwbólowe na kręgosłup i ból pleców: co pomoże w łagodzeniu bólu?

Przyczyny bólu pleców i kręgosłupa

W obecnych czasach coraz więcej osób, w tym również młodzież uskarża się na dolegliwości bólowe kręgosłupa. Dane epidemiologiczne wskazują, że już prawie 80% społeczeństwa posiada różnego rodzaju dysfunkcje kręgosłupa oraz tkanek okołokręgosłupowych, a około 20% cierpi na ból przewlekły.

Co jest przyczyną chorób układu ruchu i jak można im zapobiegać?

Rozwój schorzeń układu ruchu jest wypadkową kilku czynników. Należą do nich między innymi: siedzący tryb życia, nieprawidłowa dieta czy stosowanie używek. Niektóre z dolegliwości mogą również wynikać z wad wrodzonych czy genetycznych.

Brak aktywności fizycznej oraz powszechnie występujące dolegliwości bólowe skłaniają populację do poszukiwania rozwiązań tych problemów. Istotne role w tej kwestii odgrywają profilaktyka, diagnostyka i odpowiednie leczenie. Do kluczowych działań zapobiegawczych w przypadku problemów z kręgosłupem i postawą należą m.in. bezpieczna aktywność fizyczna z odpowiednią częstotliwością, zadbanie o prawidłową postawę ciała podczas codziennego funkcjonowania, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe oraz maksymalna redukcja stresu.

Jednostki chorobowe związane z bólem pleców

Pomimo dużych możliwości współczesnej medycyny i dostępności dokładnej aparatury obrazowej, bardzo często trudne lub wręcz niemożliwe jest ustalenie rzeczywistej przyczyny i mechanizmu, który prowadzi do bólu kręgosłupa. Wśród wielu czynników wywołujących ból najczęściej wymieniane są:

• zmiany zwyrodnieniowe (np. rwa kulszowa),
• wady postawy tj. skolioza,
• stany zapalne stawów,
• urazy i choroby przeciążeniowe,
• choroby nowotworowe,
• wady i anomalie wrodzone,
• zaburzenia psychologiczne.

Należy jednak zaznaczyć, że nawet codzienne czynności mogą prowadzić do występowania dolegliwości bólowych. Nadmierne napięcie mięśni może wynikać ze zbyt dużej ilości stresu. Bóle
w okolicy lędźwiowej mogą wynikać np. z przenoszenia ciężkich przedmiotów w niewłaściwej pozycji ciała. Nadmierny wysiłek fizyczny również może doprowadzić do występowania spięć i bólu mięśni lub stawów.

Jak złagodzić ból pleców? Farmakoterapia bólu

Bez wątpienia najczęściej stosowaną metodą w łagodzeniu dolegliwości bólowych jest farmakoterapia. Bardzo łatwy dostęp oraz szeroki wybór środków przeciwbólowych przyczynia się do ich powszechnego stosowania. Bóle pleców oraz bóle kręgosłupa mogą mieć różne nasilenie. W zależności od stopnia dolegliwości, można sięgnąć po słabo działające preparaty lub silne leki przeciwbólowe (w przypadku bólu, który ma charakter ostry).

Drabina analgetyczna WHO

Światowa Organizacja Zdrowia już w 1986 r. stworzyła tzw. drabinę analgetyczną, która jest schematem stosowania leków przeciwbólowych oraz innych farmaceutyków w celu eliminacji lub zmniejszenia dolegliwości bólowych u pacjenta. Schemat jest podzielony na trzy stopnie intensywności leczenia, w zależności od natężenia doznań bólowych:

• I stopień — analgetyki nieopioidowe, do których najczęściej zaliczane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) tj. naproksen, ketoprofen, diklofenak, kwas acetylosalicylowy, często wspomagane również paracetamolem;
• II stopień — słabe opioidy, czyli grupa zawierające następujące substancje czynne: kodeina lub tramadol + leki z I grupy;
• III stopień — silne opioidy tj. morfina, metadon lub fentanyl + leki z I grupy.

Leczenie pacjenta zawsze rozpoczyna się od stosowania leków z grupy I, dopiero w przypadku braku skuteczności terapii należy przejść do wyższych poziomów.

Leki na ból kręgosłupa

W przypadku dolegliwości bólowych o znanej przyczynie najczęściej stosowane są leki przeciwbólowe w formie tabletek, plastrów czy maści. Większość z preparatów dostępnych bez recepty zawiera substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W przypadku mocniejszych substancji, na przykład opioidów, wymagana jest recepta lekarska. Częstym skutkiem ubocznym schorzeń kręgosłupa jest ból głowy. W tym przypadku leki przeciwbólowe również mogą okazać się niezbędne.

W przypadku bólu nieznanego pochodzenia należy zasięgnąć porady lekarza, ponieważ ból kręgosłupa, czy też ból pleców, mogą wynikać między innymi z procesu zapalnego toczącego się w organizmie lub innych poważnych schorzeń.

Tabletki przeciwbólowe

Środki doustne są najpopularniejszą formą leku, które w aptekach są łatwo dostępne i można stosować je w bólu pleców różnego pochodzenia. Leki przeciwbólowe na kręgosłup w tabletkach dostępne bez recepty to zazwyczaj preparaty zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne. Wykazują działanie znoszące ból, posiadają także działanie przeciwgorączkowe oraz łagodzą stan zapalny. Należą do nich np.:

• Apap,
• Ibuprom Ultramax,
• Dexak,
• Ibum,
• Nurofen Forte.

Gdy silny ból uniemożliwia normalne funkcjonowanie i nie ustaje po stosowaniu leków przeciwbólowych bez recepty, wtedy można sięgnąć po mocniejsze preparaty dostępne na receptę. Leki te zawierają zwykle silniejsze NLPZ, słabe opioidy lub połączenia dwóch substancji czynnych. Ta grupa leków zazwyczaj również wykazuje działanie przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Można wyróżnić wśród nich takie leki jak:

• Arthrotec,
• Diclac Duo,
• Diclac,
• Doloxib,
• Doreta,
• Ketonal forte,
• Nimesil.

W przypadku pacjentów mających problem z połykaniem tabletek warto wybrać preparat w dogodniejszej do przyjęcia formie. Mogą być to np. tabletki musujące takie jak:

• Solpadeine,
• Zaldiar Effervescent.

Leki na ból pleców stosowane miejscowo — plastry

W przypadku bólu w obrębie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, piersiowym lub w okolicy szyi można zdecydować się na plastry przeciwbólowe, plastry chłodzące lub plastry rozgrzewające. Substancje zawarte w plastrach działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, chłodząco lub rozgrzewająco (w przypadku plastrów rozgrzewających może wystąpić uczucie mrowienia). Plastry przykleja się w miejscu, w którym odczuwamy ból. W aptekach dostępne są na przykład:

• Itami — plaster o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym,
• Opokan Med — wyrób medyczny stosowany w stanach zapalnych,
• Czarci Forte — plaster wykazujący działanie przeciwbólowe,
• Perfect plast — plaster rozgrzewający.

Inne środki przeciwbólowe do stosowania miejscowego

W dolegliwościach bólowych pomocne mogą okazać się także maści i żele o działaniu przeciwbólowym. Środki stosowane miejscowo należy aplikować w bolesnych okolicach. Preparaty, które można zakupić do stosowania przeciwko bólom pleców w formie żeli lub maści to np.:

• Voltaren Max,
• Dicloziaja,
• Naproxen,
• Bengay,
• Dip Rilif.

Leki zwiotczające mięśnie

Leki rozluźniające mięśnie szkieletowe tzw. miorelaksanty, są powszechnie stosowane w dwóch przypadkach: spastyczności, która spowodowana jest chorobami ośrodkowego układu nerwowego lub bólu i skurczu mięśni spowodowanych schorzeniami narządu ruchu i obwodowego układu nerwowego. Miorelaksanty mogą być stosowane samodzielnie lub w polifarmakoterapii, razem z lekami przeciwbólowymi. W większości są to leki dostępne wyłącznie na receptę. Do leków zwiotczających mięśnie należą np.:

• Baclofen,
• Myditin,
• Mydocalm Forte,
• Sirdalud,
• Tizanor.

Niefarmakologiczne metody radzenia sobie z bólem pleców

Ze względu na powszechne występowanie różnego rodzaju bólu w populacji należy zastanowić się nad metodami zapobiegania oraz łagodzenia bólu poprzez metody niezwiązane z lekami. W różnorodnych dolegliwościach bólowych mogą pomóc:

• metody fizykoterapeutyczne (np. krioterapia czy elektroterapia),
• metody fizjoterapeutyczne (np. masaże),
• techniki neuromodulacji,
• techniki komplementarne (np. suche igłowanie lub akupunktura).