Leki przeciwbólowe w ciąży – jakie są bezpieczne i jakie ryzyko dla dziecka?

Czy w ciąży można brać tabletki przeciwbólowe?

Warto mieć świadomość, iż każda substancja lecznicza stosowana przez ciężarną kobietę przenika do płodu i może zaburzyć jego rozwój, a niekiedy nawet stanowić zagrożenie dla życia dziecka. Z tego względu leki przeciwbólowe w ciąży nie mogą być stosowane bez wiedzy i zgody lekarza. 
Wiele przyszłych matek zastanawia się, jakie środki przeciwbólowe w ciąży są dozwolone. Dopuszcza się stosowanie leków przeciwbólowych na bazie paracetamolu, który uznawany jest za najbezpieczniejszą substancję leczniczą. To związek organiczny - hydroksylowa pochodna acetanilidu, który łagodzi ból, obniża gorączkę, ale nie wykazuje działania przeciwzapalnego. Przyjmowany doustnie może mieć postać tabletek, syropu, preparatu do rozpuszczania. Lek jest też dostępny na rynku w postaci czopków (podawany doodbytniczo) i płynów do aplikacji dożylnej. 
Warto mieć świadomość, iż każdy lek stosowany w ciąży jest wdrażany do terapii leczniczej tylko wtedy, gdy korzyści płynące z jego przyjęcia są większe, niż ryzyko powikłań! Decyzję o tym podejmuje zwykle lekarz ginekolog prowadzący ciążę lub inny specjalista.

Tabletki przeciwbólowe a zajście w ciążę

Jak wynika z przeprowadzonych badań, powszechnie dostępne leki przeciwbólowe nie pozostają bez wpływu na płodność kobiet, jak i mężczyzn. Przykładowo, leki na bazie paracetamolu i ibuprofenu mogą zmniejszać płodność mężczyzn, obniżając jakość nasienia. Regularne przyjmowanie środków o działaniu przeciwbólowym przez kobiety może z kolei  utrudniać owulację i obniżać poziom progesteronu - hormonu niezbędnego do utrzymania i prawidłowego rozwoju ciąży. Co ciekawe, ciężarne kobiety, które w tym okresie stosują paracetamol, mogą doprowadzić do rozwoju układu rozrodczego dziecka płci żeńskiej.

 Czy można używać maści przeciwbólowych w ciąży?

Jako że obecnie na polskim rynku nie ma maści przeciwbólowych z paracetamolem w składzie tego typu środki zwykle zawierają NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), w związku z czym są niedozwolone do stosowania u pacjentek będących w ciąży. NLPZ zwiększają ryzyko poronienia, wad serca u płodu, a stosowane w ostatnim trymestrze - przedwczesnego porodu. Nie zaleca się również stosowania maści przeciwbólowych z ibuprofenem, diklofenakiem, ketoprofenem ani naproksenem w składzie. Jak więc zredukować dolegliwości bólowe np. pleców? Warto udać się do doświadczonego i wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Pomocny może okazać się masaż, kinesiotaping lub pas odciążający.

Jakie leki przeciwbólowe w ciąży? 

Leczenie migreny, bólów mięśniowych, kostnych czy stawowych w ciąży powinno przebiegać pod ścisłą kontrolą lekarza. Kobieta spodziewająca się dziecka nie może brać środków leczniczych samowolnie - bez porozumienia ze specjalistą. Tak więc, jakie tabletki przeciwbólowe można stosować w ciąży? Za najbezpieczniejszą substancję leczniczą uznajemy paracetamol. Jednak pamiętajmy, aby stosować go sporadycznie, a nie w sposób ciągły. Paracetamol działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Jaka jest dobowa dozwolona dawka tego leku przeciwbólowego w ciąży? Od 500 mg do 1 g (jedna tabletka paracetamolu zawiera 500 mg substancji czynnej).

• drabina analgetyczna WHO

W 1986 roku WHO zdefiniowała schemat farmakologicznego leczenia bólu, tzw. drabinę analgetyczną, która ułatwia określenie intensywności bólu, co pozwala dobrać specjaliście odpowiednie leki uśmierzające dolegliwości bólowe. Zgodnie z tą metodą wyróżniamy 3-stopniową skalę intensywności bólu: 

• I st. ból słaby do umiarkowanego,
• II st. ból od umiarkowanego do silnego,
• III st. ból silny do bardzo silnego.

Im wyższy stopień, tym konieczność zastosowania silniejszego leku przeciwbólowego.

Leki przeciwbólowe a karmienie piersią

Część młodych matek odczuwa po porodzie różnego typu dolegliwości bólowe pleców, głowy, nerwobóle itp. Jak wygląda kwestia stosowaniu leków przeciwbólowych i jednoczesnego karmienia piersią? Czy po ketonalu można karmić piersią? Jak podkreślają lekarze i farmaceuci nie ma przeciwwskazań do stosowania ketoprofenu podczas karmienia piersią, ale jednocześnie zaleca się szukanie jak najbezpieczniejszego leku i lepszym wyborem będzie paracetamol, który jest zaklasyfikowany do kategorii L1 według profesora Hale’a (ketonal należy do kategorii L2). Jak wygląda kwestia ibuprofenu a karmienia piersią? To jeden z najbezpieczniejszych leków obok paracetamolu i jest dozwolony do stosowania w trakcie laktacji. Ibuprofen również należy do kategorii L1 i ten środek leczniczy jest określany jako kompatybilny z karmieniem piersią. Pamiętaj jednak, aby nie karmić niemowlęcia bezpośrednio po przyjęciu leku przeciwbólowego. Lekarze zalecają, aby odczekać około 2-3 godziny, gdy stężenie substancji we krwi będzie nieco niższe. Zapobiegawczo możesz też odciągnąć mleko przed przyjęciem leku.

Pamiętaj, że niedozwolone jest branie tabletek przeciwbólowych w ciąży bez konsultacji z lekarzem (dotyczy to również żeli, maści oraz innych środków leczniczych o działaniu przeciwbólowym). Specjalista jest w stanie ocenić, czy korzyść z zastosowanego danego leku przeciwbólowego w ciąży jest większa od ewentualnych działań niepożądanych.