Uczulenie na paracetamol: objawy i pierwsza pomoc

Czy paracetamol uczula?

Paracetamol uznawany jest za jeden z najbezpieczniejszych leków. Ze względu na działanie paracetamolu, lek często stosowany jest przy dolegliwościach bólowych i stanach gorączkowych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Należy jednak wskazać, że paracetamol może uczulać. Niemniej jednak uczulenie na paracetamol występuje niezwykle rzadko. W tym znaczeniu alergię na ten lek w dawkach większych aniżeli 650 mg niekiedy stwierdza się u osób, które jednocześnie uczulone są na aspirynę. Rozpoznanie uczulenia na paracetamolu możliwe jest poprzez oznaczenie określonych przeciwciał. Należy jednak wskazać, że uczulenie na paracetamol występuje niezwykle rzadko, a alergii na lek zazwyczaj towarzyszy uczulenie na salicylany.

Objawy uczulenia na paracetamol

Uczulenie na paracetamol pojawić się może zarówno u dorosłych, jak i u dzieci czy u niemowląt. Najczęściej obserwowanym objawem uczulenia na paracetamol są skórne reakcje alergiczne w postaci wysypki lub pokrzywki. Niemniej jednak u osób, u których wystąpiła reakcja alergiczna lub ogólna nadwrażliwość na ten lek, zaobserwować można również grudki, pęcherzyki, bąble, a także rumień. Skórnym reakcjom alergicznym towarzyszy pieczenie, a niekiedy również świąd skóry. Niekiedy uczuleniu na paracetamol towarzyszyć mogą nudności i wymioty, trudności w oddychaniu, mówieniu oraz połykaniu, a także duszności, zawroty głowy, opuchlizna warg, języka, gardła, a nawet całej twarzy. Objawy te świadczą o wystąpieniu obrzęku naczynioruchowego. U niektórych osób wynikiem reakcji alergicznej może być również zapalenie spojówek, które objawia się przekrwieniem oraz obrzękiem. W przypadku cięższych reakcji alergicznych dojść może również do rozwinięcia się stałego wykwitu polekowego czy złuszczającego się zapalenia skóry. 

Reakcje uczuleniowe w przypadku alergii na paracetamol mogą mieć również postać napadu astmy oskrzelowej lub alergicznego nieżytu nosa. W przypadku ciężkich, skrajnych reakcji alergicznych istnieje ryzyko wystąpienia obrzęku krtani, skurczu oskrzeli, spadku ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu pracy mięśnia sercowego, a niekiedy również reakcji anafilaktycznej, która stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia i może skutkować zgonem.

Co podać na uczulenie na paracetamol?

Wystąpienie uczulenia na paracetamol, podobnie jak innych działań niepożądanych wynikających ze stosowania leku, należy zgłosić lekarzowi. W przypadku potwierdzenia alergii na paracetamol konieczne jest natychmiastowe odstawienie nietolerowanego leku oraz podanie środków odczulających. W przypadku alergii na paracetamol podawane są zazwyczaj leki przeciwhistaminowe, a w cięższych przypadkach alergicznych – glikokortykosteroidy. Dodatkowo często wprowadzone jest postępowanie przeciwwstrząsowe, którego celem jest zabezpieczenie pacjenta na wypadek wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. 

W sytuacji potwierdzenia alergii na paracetamol pacjent powinien otrzymać listę leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, które będą mogły być bezpiecznie stosowane w zamian paracetamolu w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych i gorączki. Dodatkowo pacjent powinien otrzymać zaświadczenia o występującej alergii, które należy mieć zawsze przy sobie.

Skutki uboczne uczulenia na paracetamol

Efekty uboczne stosowania paracetamolu w dawkach terapeutycznych pojawiają się niezwykle rzadko. Niemniej jednak uczulenie na paracetamol mogą obejmować objawy niepożądane, takie jak wielopostaciowe wysypki skórne, którym nierzadko towarzyszą zaczerwienienie skóry, obrzęk naczynioruchowy, a także hipotermia. Dodatkowo skutkiem ubocznym uczulenia na paracetamol mogą być również zaburzenia oddychania i skurcze oskrzeli, a także zaburzenie krążenia obwodowego, a w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny. 

Paracetamol to bezpieczny i skuteczny lek dla dzieci i dorosłych. Należy jednak wskazać, że paracetamol, podobnie jak każdy inny medykament, należy stosować w zaleconych, wskazanych dawkach. Zażycie paracetamolu lub innych medykamentów w większych dawkach wiąże się bezpośrednio z ryzykiem przedawkowania leków, które grozi wystąpieniem bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia związanego z toksycznym działaniem farmaceutyków. Należy zatem podkreślić, że konieczne jest ściśle przestrzeganie dawkowania paracetamolu, by uniknąć mogących wystąpić w wyniku przedawkowania poważnych skutków dla zdrowia pacjenta. Okazuje się bowiem, że paracetamol jest zazwyczaj dobrze tolerowany w stosunkowo niskich dawkach.