Koszmary senne to parasomnie, czyli zaburzenia snu, które związane są z fazą snu REM. Opisywane są one jako przerażające sny realistycznej treści, która wywołują uczucie silnego lęku, przerażenia czy zagrożenia życia. Pojawić się mogą u każdego – bez względu na wiek i płeć. Choć koszmary senne mogą występować niezależnie od wieku, to najczęściej obserwuje się je u małych dzieci i niemowląt. Szacuje się, że koszmarów sennych doświadcza około 20-30% dzieci. Koszmary senne mogą pojawiać się u dzieci epizodycznie, wówczas nie stanowią powodu do niepokoju i nie wymagają wdrożenia leczenia. Niemniej jednak częste, nawracające mary senne i lęki nocne w znacznym stopniu utrudniają odpoczynek i regenerację w ciągu nocy. Dlatego też konieczne jest podjęcie odpowiednich kroków, by pomóc dziecku przezwyciężyć zaburzenia snu. Pojawiają się zatem pytania, jakie są przyczyny i objawy koszmarów sennych u dzieci? Jak pomóc dzieciom, kiedy doświadczają lęków sennych?
Koszmary senne u dzieci zazwyczaj pojawiają się po ukończeniu około 3. roku życia, choć występować mogą również u noworodków. Należy jednak wskazać, że najwięcej przypadków koszmarów sennych rozpoznawanych jest u dzieci w wieku 7-5 lat. Częste koszmary senne i problemy ze snem pojawiające się u dzieci mogą być wynikiem doznanego urazu psychicznego, silnego niepokoju, doświadczonego stresu lub być powiązane z traumą czy negatywnymi zmianami w życiu dziecka. W tym znaczeniu zaburzenia snu u dzieci w postaci mar nocnych doprowadzić mogą takie wydarzenia, jak:
Dodatkowo istotną rolę w prowokowaniu występowania mar sennych odgrywają:
Koszmary senne u dzieci mogą być również wynikiem traumatycznych wydarzeń. W tym znaczeniu mary senne pojawić się mogą jako skutek molestowania seksualnego, przemocy seksualnej, nękania czy też napięć emocjonalnych.
Wypełnij wywiad,
Odbierz receptę już w 15 min
Tylko 69,00 zł
Należy wskazać, że zaburzenia snu mogą pojawiać się u dzieci w wyniku stresu, który związany jest z nauką samodzielnego spania. Koszmary senne w tym przypadku wynikają z rozdzielenia dziecka od rodziców i umieszczenia go w oddzielnym pokoju, a także poczucia niebezpieczeństwa wynikającego z nieobecnością rodziców obok dziecka.
Występowanie koszmarów sennych może być również wynikiem stosowania leków, między innymi medykamentów obniżających ciśnienie tętnicze, w tym beta-blokerów lub substancji psychoaktywnych.
Koszmary senne, czyli realistyczne, przerażające obrazy ukazujące się w snach, znacznie obniżają jakość odpoczynku nocnego, a nierzadko skutkują częstymi przebudzeniami. Koszmary nocne u dzieci zazwyczaj pojawiają się w drugiej połowie snu. Oznacza to, że dziecko zasypia, a po pewnym czasie zaczyna się wiercić, kręcić, po czym budzi się wystraszone. Dlatego też objawem koszmarów sennych u dzieci i niemowląt są przebudzenia w nocy, którym towarzyszy uczucie strachu i poczucie zagrożenia. Należy zatem wskazać, że bardzo często koszmarom sennym towarzyszą objawy w postaci:
Niekiedy u dzieci w wyniku doświadczenia koszmarów sennych pojawić się może również moczenie nocne. Dlatego też nawracające przebudzenia w nocy, którym towarzyszą powyższe objawy, warto skonsultować z lekarzem, by ustalić przyczynę koszmarów nocnych. Częste przebudzenia i mary nocne bowiem mogą doprowadzić do problemów ze zdrowiem, a niekiedy nawet do bezsenności.
Pojawiające się co jakiś czas koszmary senne nie stanowią powodu do niepokoju. Sytuacja wygląda jednak inaczej, kiedy mary senne pojawiają się co noc lub nawracają z dużą częstotliwością, gdyż zaburzają zdrowy sen i regenerację organizmu.
Na konsultację z dzieckiem, u którego pojawiają się koszmary senne, należy udać się do psychologa dziecięcego. W przypadku, kiedy psycholog zauważę związek występowania koszmarów sennych ze stresującymi przeżycia bądź gdy koszmary senne u dziecka nawracają, konieczne może okazać się wsparcie psychologiczne, które udzielane jest zarówno przez psychologa, jak i najbliższych dziecka. Co więcej, w niektórych przypadkach konieczna może okazać się psychoterapia.
Pomocne w zwalczaniu koszmarów sennych mogą okazać się domowe sposoby na bezsenność i parasomnie. W tym znaczeniu warto zadbać o komfortowe łóżko, które ułatwi zasypianie i uprzyjemni sen. Ponadto pomocne może okazać się spanie dziecka z ulubioną przytulanką czy kocykiem, które zapewni maluchowi poczucie bezpieczeństwa. Co więcej, warto również zadbać o przygotowanie do snu. W tym znaczeniu pomocne może być wyciszające, spokojne czytanie bajek, słuchanie relaksacyjnej muzyki. W przypadku dorosłych skuteczne są leki nasenne, dzieciom jednak nie można ich podawać, dlatego warto zastąpić je ziołami na sen. Melisa czy ekstrakt z lipy mogą pomóc w zasypianiu i wspomagać dobry sen, przed podaniem jednak preparatów ziołowych dziecku, warto skonsultować się z pediatrą.
Koszmary senne w znaczącym stopniu wpływają na funkcjonowanie organizmu i psychikę dziecka, dlatego też konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Należy jednak wskazać, że terapia dobierana jest w zależności od przyczyny bezsenności, ale również wieku pacjenta. Inne bowiem leczenie wdrażane jest w przypadku zaburzeń snu u niemowląt i małych dzieci, a inne w przypadku bezsenności u nastolatków.
Wypełnij wywiad,
Odbierz receptę
już w 15 min
Tylko 69,00 zł