Jaka antykoncepcja przy nadciśnieniu?
Dobór właściwej metody antykoncepcji powinien być poprzedzony dogłębnym wywiadem lekarskim, a nierzadko również badaniami internistycznymi. Ich celem jest wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań do przyjmowania przez kobiety antykoncepcji hormonalnej. Jednym z nich jest między innymi nadciśnienie tętnicze. Jaka antykoncepcja jest bezpieczna przy nadciśnieniu?
Antykoncepcja a nadciśnienie
Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem przewlekłym, w którego przebiegu należy przestrzegać określonych zasad. Wśród najważniejszych wymienia się wprowadzenie zdrowego trybu życia, regularnej aktywności fizycznej, a także właściwie zbilansowanej diety. W terapii nadciśnienia kluczowe jest wyeliminowanie używek, takich jak papierosy i alkohol (nadciśnienie a alkohol). Jeśli wspomniane metody okazują się niewystarczające, ciśnienie znacznie przekracza granice normy (140/90 mm Hg dla pomiaru gabinetowego i 130-135/85 mmHg dla pomiaru wykonywanego samodzielnie w domu) lub obserwuje się nagłe skoki ciśnienia stanowiące poważne zagrożenie zdrowotne, wprowadzana jest terapia farmakologiczna. Pod szczególnym nadzorem powinno być między innymi nadciśnienie w ciąży.
Zdiagnozowane nadciśnienie może być przeciwwskazaniem do przyjmowania niektórych leków, co jest niezwykle istotne nie tylko w trakcie leczenia chorób i infekcji toczących się w ustroju, ale też podczas dobierania właściwej metody antykoncepcji. Niestety niektóre hormonalne środki antykoncepcyjne mogą zwiększać prawdopodobieństwo powikłań i działań niepożądanych, dlatego u kobiet cierpiących na nadciśnienie dobór antykoncepcji musi być szczególnie przemyślany. Przed kwalifikacją do hormonalnej metody zapobiegania ciąży, lekarz przeprowadza wywiad, a w razie konieczności kieruje na dodatkowe badania. Ich celem jest wykluczenie chorób, które bezwzględnie dyskwalifikują antykoncepcję hormonalną – zarówno tabletki, jak i plastry. Najważniejsze z nich to:
- ciąża,
- krwawienie z dróg rodnych niemające zdiagnozowanej przyczyny,
- choroby wątroby, kamica żółciowa,
- nowotwory estrogenozależne, np. rak piersi, aktualny oraz przebyty,
- choroby układu krążenia, takie jak zakrzepica tętnicza lub żylna, choroba niedokrwienna serca, krwotok mózgowy, a także nadciśnienie tętnicze krwi.
Antykoncepcja przy nadciśnieniu powinna być dobierana indywidualnie. Podczas kwalifikacji do określonej metody lekarz uwzględnia nie tylko stan zdrowia pacjentki, ale też jej wiek, przeszłość położniczą, planowane rodzicielstwo, a nawet przekonania i poglądy religijne. Co więcej, niektóre kobiety mają obawy co do długotrwałego przyjmowania antykoncepcji hormonalnej i jej wpływ na organizm. W takiej sytuacji rozwiązaniem może być wkładka domaciczna, potocznie nazywana ‘spiralą’ lub metody mechaniczne, czyli prezerwatywy oraz środki plemnikobójcze.
Wkładki domaciczne zalecane są głównie kobietom, które już rodziły, jednak w uzasadnionych przypadkach mogą ją stosować także nieródki. Wkładka zapobiega zapłodnieniu, ma wysoką skuteczność, nie wykazuje ubocznych działań ogólnoustrojowych, a ponadto po jej usunięciu następuje szybki powrót do płodności. Wśród wad spiralek wymienia się głównie obfitsze krwawienie miesiączkowe oraz możliwość wystąpienia reakcji alergicznej. Część kobiet skarży się również na barierę psychologiczną.
Inną popularną metodą antykoncepcji wśród kobiet z nadciśnieniem są sposoby mechaniczne, a więc:
- prezerwatywy – praktyczna i często stosowana metoda zapobiegania ciąży. Dodatkowo, jako jedyna zabezpiecza partnerów seksualnych przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
- środki plemnikobójcze, np. kremy, globulki czy żele, które wprowadza się do pochwy ok. pół godziny przed stosunkiem. Ich działanie polega na uszkadzaniu błony plazmatycznej plemników.
Sprawdź, jak poprawić potencję przy nadciśnieniu.
Jakie tabletki antykoncepcyjne przy nadciśnieniu?
Czy przy nadciśnieniu można brać tabletki antykoncepcyjne? Stosowanie antykoncepcji hormonalnej jest niewskazane przy nadciśnieniu, ponieważ może skutkować poważnymi powikłaniami zdrowotnymi, między innymi zawałem serca czy udarem mózgu. Przeciwwskazaniem są również inne choroby układu sercowo-naczyniowego. Stosowanie doustnej metody antykoncepcji może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi, przez co utrzymanie go na właściwym poziomie jest trudniejsze. Szczególnie niebezpieczne są tzw. tabletki dwuskładnikowe, zawierające w swoim składzie estrogeny. Wykazano, że mogą one zwiększać ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych. Na podobnej zasadzie działają preparaty przezskórne, czyli plastry antykoncepcyjne, dlatego w przypadku kobiet z nadciśnieniem wyklucza się obie metody zapobiegania ciąży.
Wśród tabletek antykoncepcyjnych znajdują się również preparaty jednoskładnikowe, zwane minipigułkami. W ich składzie znajduje się wyłącznie progestagen, w związku z czym w mniejszym stopniu wpływają na poziom ciśnienia. Minipigułka utrudnia zapłodnienie, a także uniemożliwia rozwój ciąży na bardzo wczesnym etapie. Minusem tabletki jednoskładnikowej jest fakt, że należy ściśle przestrzegać zasad jej przyjmowania, a nawet niewielkie odchylenia mogą powodować osłabienie działania antykoncepcyjnego.
Zdiagnozowane nadciśnienie tętnicze ma duże znaczenie podczas doboru bezpiecznej dla zdrowia metody antykoncepcji, dlatego należy o tym fakcie poinformować swojego ginekologa. W przypadku wątpliwości lekarz może skierować kobietę na dodatkowe badania w celu wykluczenia ewentualnych chorób, mogących być przeciwwskazaniem dla określonej metody zapobiegania ciąży.
Źródła:
- A. Olszanecka, M. Klocek, T. Milewicz, J. Krzysiek, K. Kawecka-Jaszcz, Zaostrzenie nadciśnienia tętniczego w okresie przygotowań do zapłodnienia pozaustrojowego — opis przypadku, https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/view/18818
- W. Dong, H. M. Colhoun, N. R. Poulter, Blood pressure in women using oral contraceptives: results from the Health Survey for England 1994, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9350579/