Nadciśnienie złośliwe – przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest nadciśnienie tętnicze złośliwe?

Nadciśnienie złośliwe spotykane jest również pod nazwą przełom nadciśnieniowy lub stan nagły w nadciśnieniu tętniczym krwi. Jest to bardzo niebezpieczna i zaawansowana forma nadciśnienia, która charakteryzuje się nagłym wzrostem ciśnienia krwi do bardzo wysokiego poziomu, zwłaszcza jego dolna wartość, czyli tzw. ciśnienie rozkurczowe. W nadciśnieniu złośliwym może ono skoczyć aż do 120 mm HG, a nawet może być wyższe niż 140 mm HG!

Tak gwałtowny wzrost ciśnienia może skutkować uszkodzeniem oraz martwicą naczyń krwionośnych, doprowadzających krew do najważniejszych narządów, takich jak mózg, serce, wątroba oraz nerki. W efekcie uszkodzeń może dojść do ich niewydolności oraz bardzo szybko postępującego uszkodzenia, a także poważnych zmian w układzie naczyniowym. Najbardziej drastyczną konsekwencją nadciśnienia złośliwego jest niestety śmierć chorego.

Nadciśnienie złośliwe – przyczyny

Przyczyną nadciśnienia złośliwego mogą być między innymi nadciśnienie wtórne wywołane jednostką chorobową panującą w ustroju, a także nieleczone lub nieprawidłowo leczone nadciśnienie pierwotne, które dotychczas nie ma precyzyjnie określonego źródła. Za czynniki wywołujące nadciśnienie pierwotne wskazuje się zarówno czynniki zewnętrzne, środowiskowe, jak i genetyczne.

Wiadomo natomiast, że złośliwa postać nadciśnienia występuje głównie u osób, u których stwierdzono nadciśnienie tętnicze, a grupą podwyższonego ryzyka są mężczyźni w wieku ok. 45 lat. Duże znaczenie ma także palenie papierosów, a w przypadku kobiet dodatkowo przyjmowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej. Jakie jeszcze schorzenia mogą być przyczyną nadciśnienia złośliwego?

• śródmiąższowe lub kłębuszkowe zapalenie oraz inne choroby nerek,
• zatrucie ciążowe,
• choroby tkanki łącznej,
• guz chromochłonny nadnerczy,
• zespół Cushinga,
• zwężenie tętnicy nerkowej.

Nadciśnienie złośliwe – objawy

Pierwszym objawem, który świadczy o nadciśnieniu złośliwym, jest wspomniany gwałtowny skok ciśnienia rozkurczowego. Należy jednak zwrócić uwagę na objawy ogólnoustrojowe, takie jak: bóle i zawroty głowy, duże osłabienie, duszność i zaburzenia widzenia, bóle brzucha czy problemy z oddawaniem moczu. Dodatkowo może wystąpić krwinkomocz i białkomocz, zaburzenia elektrolitowe, a w badaniach wykrywa się podwyższony poziom mocznika, kreatyniny oraz kwasu moczowego.

Bardzo charakterystycznym objawem nadciśnienia złośliwego są zmiany dna oka, wysięk i krwotok do siatkówki, a także obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. Wśród objawów wymienia się również niewydolność serca, zawał oraz szybko rozwijająca się niewydolność nerek.

Nadciśnienie złośliwe – leczenie

Kluczowe w leczeniu nadciśnienia złośliwego jest jak najszybsze zgłoszenie lekarzowi niepokojących objawów. Diagnostyka nadciśnienia złośliwego opiera się głównie na badaniach obrazowych, badaniach moczu, morfologii krwi oraz badaniu dna oka. W przypadku niewydolności narządowej niezbędna jest hospitalizacja oraz przyjmowanie leków obniżających ciśnienie. Terapia musi być dostosowana przez specjalistę, zarówno dawki leków hipotensyjnych, jak i ich rodzaj. Niepodjęcie terapii może grozić poważnymi powikłaniami, takimi jak obrzęk płuc, udar mózgu, uszkodzenia serca i nerek, retinopatię nadciśnieniową. W najgorszym przypadku może spowodować zgon pacjenta.

Bardzo ważna w leczeniu i rekonwalescencji jest racjonalna dieta. Dieta przy nadciśnieniu powinna wykluczać tłuszcze zwierzęce, sól i cukier. Niedopuszczalne jest palenie papierosów oraz spożywanie alkoholu. Polecamy artykuł nadciśnienie a alkohol. Nie można zapominać o zwiększeniu aktywności fizycznej oraz regularnych treningach.