Zawał serca u osób starszych: jak go rozpoznać i jak postępować?

Objawy zawału serca u starszej osoby 

Jak rozpoznać zawał serca u osoby starszej? Do możliwych objawów tego stanu kardiologicznego zaliczamy:

• kołatanie serca,
• problemy z oddychanie,
• pieczenie za mostkiem,
• bladość skóry,
• wzmożona potliwość (tzw. zimne poty),
• ból w klatce piersiowej (dolegliwości bólowe trwają >20 minut i mogą mieć charakter dławiący, ściskający, gniotący).

Niektórzy seniorzy skarżą się też na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, mają nudności, biegunkę. Część pacjentów ma zawroty głowy, stan przedomdleniowy (zdarzają się też omdlenia), odczuwa niepokój przed zbliżającą się śmiercią, szczególnie jeśli ból w klatce piersiowej jest silny.

Przebyty zawał serca jest najczęstszą przyczyną niewydolności serca (u 47% osób w wieku >75 lat i u 65,2% seniorów w wieku >80 lat), jest to choroba  postępująca, która niestety ma złe rokowania. Jak wykazują statystyki, 50% chorych umiera w ciągu zaledwie 5 lat od rozpoznania niewydolności serca. Co ciekawe osoby w podeszłym wieku będące diabetykami (szczególnie kobiety) mogą w ogóle nie mieć dolegliwości bólowych lub odczuwać lekki ból w klatce piersiowej.

Należy podkreślić, że każdy zawał serca u osoby starszej, jak i młodszej może dawać inne objawy!

Zawał serca u osoby starszej - czynniki ryzyka

W ramach ciekawostki warto dodać, iż rozległy zawał serca często dotyka chorych, którzy mają nadciśnienie tętnicze. 

Ryzyko poważnego stanu kardiologicznego, jakim jest zawał mięśnia sercowego, zwiększa też:

• współistnienie cukrzycy, 
• nadwaga i otyłość (szczególnie otyłość brzuszna),
• wysoki cholesterol,
• tłusta i wysokokaloryczna dieta,
• palenie papierosów,
• zespół metaboliczny, 
• przyjmowanie niesteroidowych leków zapalnych (niestety wielu seniorów nadużywa leków NLPZ),
• chroniczny stres (psychiczny, jak i fizyczny).

Nie bez znaczenia są również obciążenia rodzinne - jeśli mamy w rodzinie przypadki zachorowań na zawał serca, ryzyko rośnie. Innym czynnikiem jest brak wysiłku fizycznego lub ekstremalna aktywność fizyczna niedopasowana do możliwości organizmu.

Zawał serca u emeryta - leczenie

Widząc objawy zawału u starszej osoby, należy niezwłocznie zadzwonić na pogotowie, w międzyczasie ułożyć seniora w bezpiecznej pozycji (leżącej lub siedzącej), aby nie doszło do zakrztuszenia się i zmniejszyć zapotrzebowanie na tlen. Należy też rozluźnić jego ubranie. W razie utraty przytomności należy przeprowadzić u chorego sztuczne oddychanie aż do przyjazdu karetki. Na czym polega leczenie zawału mięśnia sercowego u seniora? W zależności od danego przypadku ratownicy medyczni mogą wykorzystać tlenoterapię, podać choremu aspirynę, by zapobiec krzepliwości krwi, nitroglicerynę (w formie wstrzyknięć dożylnych). W razie zatrzymania akcji serca sięga się po defibrylatory. Jeśli chodzi o leczenie szpitalne, może obejmować farmakoterapię lub wymagać przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego.

Rehabilitacja osób starszych po zawale

Ważnym elementem umożliwiającym seniorowi powrót do zdrowia jest rehabilitacja kardiologiczna, w które skład wchodzą zajęcia ogólne usprawniające, prowadzone pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Plan rehabilitacji po zawale zwykle obejmuje ćwiczenia oddechowe, ruchowe, relaksacyjne. Nie bez znaczenia jest też modyfikacja dotychczasowego stylu życia i leczenie dietetyczne. Jak powinna wyglądać dieta po zawale? Bardzo ważna jest:

• regularność w spożywaniu posiłków, 
• zwiększenie ilości warzyw i owoców,
• ograniczenie cukru i słodyczy,
• dbanie o nawodnienie organizmu,
• nienajadanie się przed snem (ostatni posiłek 2-3 godziny przed pójściem spać).

Po przebytym zawale w ramach zapobiegania kolejnemu atakowi serca warto wdrożyć sposób odżywiania najbardziej zbliżony do diety śródziemnomorskiej.