Uczulenie na kosmetyki – jak rozpoznać i leczyć alergię na kosmetyki?

Alergia na kosmetyki – objawy

Alergia na kosmetyk to zazwyczaj alergia kontaktowa, której przyczyną jest kontakt substancji uczulającej z ludzkim ciałem, a objawy alergii to nic innego, jak reakcja obronna organizmu na daną substancję. Co ważne, alergia uznana została za chorobę cywilizacyjną XXI wieku, która dotyka coraz większą grupę ludzi. Częstym źródłem reakcji uczuleniowych są właśnie kosmetyki i produkty pielęgnacyjne, jednak reakcja kontaktowa może mieć również inne podłoże. Nierzadkim zjawiskiem jest uczulenie na proszek do prania i inne stosowane detergenty, uczulenie na chlor, a nawet uczulenie na hybrydę. 

Wśród najczęściej występujących objawów alergii na kosmetyki wymienia się:

• wyprysk kontaktowy pojawiający się bezpośrednio w miejscu aplikacji kosmetyku,
• dokuczliwy świąd i wysypka,
• zaczerwienienie skóry,
• odczuwalna suchość,
• w bardziej zaawansowanych stadiach mogą pojawić się pęcherze wypełnione wodnistą treścią.

Jedną z odmian alergii kontaktowej jest wyprysk fotoalergiczny, powstający wskutek interakcji alergenu z promieniowaniem UV, będącym aktywatorem niepożądanych reakcji skórnych. Wyprysk fotoalergiczny mogą wywoływać między innymi substancje zapachowe, filtry przeciwsłoneczne oraz środki konserwujące, ale też niesteroidowe leki przeciwzapalne czy sulfonamidy. Objawy wyprysku fotoalergicznego są bardzo podobne do typowej alergii na kosmetyki. Pojawiają się na odkrytych częściach ciała i nasilają się po dłuższej ekspozycji na promieniowanie UV.

Jakie są przyczyny uczulenia na kosmetyki?

Tak naprawdę pojawienie się niepożądanych objawów nie oznacza, że dany kosmetyk jest zły. Oznacza jedynie, że jest nieodpowiedni dla osoby, która go zastosowała. Można więc powiedzieć, że reakcja alergiczna jest reakcją osobniczą, uzależnioną od wielu czynników, takich jak styl życia, czynniki środowiskowe, a nawet możliwość dziedziczenia skłonności do występowania reakcji uczuleniowych na daną substancję. Istotne są również takie kwestie jak częstotliwość i czas używania, a także stan skóry w miejscu aplikacji kosmetyku.

Przyjmuje się, że większe predyspozycje do uczulania mają preparaty aplikowane często i pozostawiane na dłuższy czas, np. kremy do twarzy, balsamy do ciała, a także perfumy i dezodoranty. Silnymi alergenami są także farby koloryzujące do włosów, rozjaśniacze i środki do trwałej ondulacji. Najbardziej narażone na wystąpienie uczulenia są nieosłonięte części ciała, głównie twarz, powieki, szyja i dłonie. A co z kosmetykami naturalnymi? Czy kosmetyki naturalne uczulają? Otóż produkty bazujące na substancjach roślinnych mogą uczulać podobnie jak preparaty syntetyczne, a niektóre z nich, np. olejki eteryczne czy propolis, wykazują znaczny potencjał alergiczny. 

Jakie substancje znajdujące się w kosmetykach mogą być przyczyną reakcji alergicznych?

• konserwanty, np. formaldehyd, których zadaniem jest zabezpieczenie kosmetyku przed rozwojem mikroorganizmów,
• substancje zapachowe,
• barwniki,
• składniki roślinne o dużym potencjale uczuleniowym, np. lanolina, wosk pszczeli, olejki eteryczne,
• metale, które ostatnimi czasy stały się popularne i często wzbogacają formuły preparatów pielęgnacyjnych, np. tlenek cynku, dwutlenek tytanu, srebro oraz złoto.

Alergia na kosmetyki – po jakim czasie?

Uczulenie na kosmetyki w formie reakcji kontaktowej pojawia się zazwyczaj po upływie jednego do kilku dni, bezpośrednio w miejscu aplikacji kosmetyku. Pierwszą reakcją organizmu jest swędzenie i zaczerwienienie widoczne w newralgicznym obszarze. Jeśli pomimo tego aplikacja będzie kontynuowana, zazwyczaj następuje zaostrzenie objawów. Możliwe jest również wystąpienie symptomów uczulenia w innych częściach ciała, które miały kontakt z substancją uczulającą.

Alergia na kosmetyki – jak leczyć?

Pojawienie się alergii na kosmetyki nie oznacza, że trzeba się męczyć i znosić dokuczliwe objawy, swędzenie czy wysypkę. W aptekach znajdują się leki na alergię, które szybko przynoszą ulgę i niwelują dolegliwości. Rodzaj środka uzależniony jest od stopnia nasilenia objawów. Lekarze zazwyczaj przepisują swoim pacjentom preparaty antyalergiczne zawierające desloratadynę, cetyryzynę lub loratadynę. Jeśli objawy nie wymagają konsultacji lekarskiej, najczęściej wystarczą preparaty bez recepty, które skutecznie je łagodzą. Dobre efekty przynosi również suplementacja tabletek musujących z wapniem, kwercetyną oraz witaminą C.

Uczulenie na kosmetyki co robić – domowe sposoby

A co można zrobić w domu? Przede wszystkim odstawić preparat, który wywołał alergię. Jeśli w przeszłości występowały podobne reakcje organizmu, przed zastosowaniem nowego kosmetyku należy przeprowadzić próbę uczuleniową. W tym celu należy nałożyć niewielką ilość kosmetyku na nadgarstek lub skórę za uchem i odczekać 24 godziny. Jeśli w tym czasie nie pojawi się zaczerwienienie lub wysypka, można bezpiecznie aplikować kosmetyk na obszar, do którego jest przeznaczony.

W momencie, gdy już doszło do alergii, warto skupić się na odpowiedniej pielęgnacji podrażnionej okolicy z zastosowaniem produktów o łagodnych, hipoalergicznych formułach, przebadanych pod kątem dermatologicznym. Należy również pamiętać o nawilżaniu, dzięki czemu skóra zostanie pokryta dodatkową warstwą ochronną oraz szybciej się zregeneruje. Ważne jest także, by czytać składy INCI znajdujące się na opakowaniach kosmetyków i unikać substancji potencjalnie drażniących.