Podostre zapalenie tarczycy: przyczyny, objawy i leczenie

Przyczyny podostrego zapalenia tarczycy

Etiologia podostrego zapalenia tarczycy nie jest do końca ustalona i znana. Przypuszcza się jednak, że schorzenie to, będące najczęstszą przyczyną bólu tarczycy, spowodowane jest infekcją wirusową. Wystąpienie ostrego zapalenia tarczycy u osób predysponowanych może być związane z zakażeniem różnymi wirusami. W tym znaczeniu najczęściej schorzenie wywołuje wirus świnki, odry, adenowirusy, wirusy grypy, a także wirusy ECHO oraz wirus Epsteina i Barr. Niemniej jednak przyczyn występowania schorzenia doszukuje się również w czynnikach genetycznych.

Należy podkreślić, że podostre zapalenie tarczycy rozwija się najczęściej u osób pomiędzy 30. a 50. rokiem życia. Dodatkowo schorzenie częściej występuje u kobiet aniżeli u mężczyzn.

Objawy podostrego zapalenia tarczycy

Podostre zapalenie tarczycy to schorzenie, które bardzo często poprzedzone jest zakażeniem górnych dróg oddechowych. Po przebyciu infekcji po pewnym czasie pojawiają się typowe objawy schorzenia gruczołu tarczowego. Charakterystycznymi objawami podostrego zapalenia tarczycy w tym znaczeniu są:

• wysoka gorączka,
• ogólne osłabienie,
• bóle mięśniowe i kostno-stawowe,
• zaburzenia funkcji tarczycy,
• powiększenie, stwardnienie oraz silny ból na przedniej powierzchni szyi, który promieniuje do ucha, żuchwy i potylicy.

Podostre zapalenie tarczycy to schorzenie, w którego przebiegu wyróżnia się 4 fazy.

• I faza to etap niszczenia miąższu tarczycy, któremu towarzyszy bolesny obrzęk gruczołu oraz gorączka. Warto wskazać, że ból jest silny, a dodatkowo nasila się przy ruchach głowy i połykaniu, dodatkowo może promieniować do uszu, żuchwy, potylicy, a także górnej części klatki piersiowej. Charakterystyczną cechą jest obserwowanie zwiększenia stężenia hormonów tarczycy w surowicy, co wynika z destrukcji miąższu i uwolnienia do krwiobiegu zmagazynowanych w tarczycy hormonów. Dlatego też w pierwszym okresie – 4-6 tygodni podostrego zapalenia tarczycy stwierdza się nadczynność tarczycy. Jednak należy wskazać, że zazwyczaj nie obserwuje się nasilonych objawów klinicznych nadczynności gruczołu.
• II faza następuje po upływie kilku tygodni, kiedy objawy samoistnie ustępują, a stężenie hormonów we krwi ulega normalizacji.
• W III fazie dochodzi do niedoczynności tarczycy. 
• W fazie IV u większości osób chorych po kilku tygodniach dolegliwości ustępują i dochodzi do całkowitej normalizacji funkcji tarczycy. 

Warto wskazać, że w niektórych przypadkach podostre zapalenie tarczycy może mieć nietypowy obraz kliniczny charakteryzujący się bezbólowym przebiegiem. Diagnozowana jest wówczas niebolesna, szybko powiększająca się zmiana guzkowa w tarczycy, której nie towarzyszą zaburzenia hormonalne.

Leczenie podostrego zapalenia tarczycy

Leczenie podostrego zapalenia tarczycy na początkowym etapie polega na łagodzeniu bólu, poprzez stosowanie paracetamolu, aspiryny (kwas acetylosalicylowy) bądź innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jeżeli jednak leczenie takie okaże się nieskuteczne, zastosować można glikokortykosteroidy, które zastosowanie mają również w ciężkich przypadkach choroby de Quervaina.

Leczenie w I fazie choroby z kolei, kiedy pojawiają się objawy nadczynności tarczycy, polega na stosowaniu leków beta-adrenolitycznych (propranolol). Dodatkowo, kiedy objawy nadczynności są nasilone, zastosować można również glikokortykosteroidy. Co ważne, nie zaleca się stosowania leków przeciwtarczycowych, czyli tyreostatyków. Natomiast w fazie niedoczynności tarczycy farmakoterapia polega na przyjmowaniu lewotyroksyny.

Przy podostrym zapaleniu tarczycy warto również wdrożyć leczenie naturalne poprzez zastosowanie odpowiedniej diety, łagodzącej stan zapalny. Zaleca się spożywanie razowego, pełnoziarnistego chleba, razowych makaronów i grubych kasz. Do jadłospisu warto również włączyć komosę ryżową oraz produkty bogate w kwasy omega-3.

Podostre zapalenie tarczycy: powikłania

Podostre zapalenie tarczycy to schorzenie, które zazwyczaj ustępuje po około 4-6 miesiącach – tarczyca wówczas powraca do normy, a choroba kończy się całkowitym wyzdrowieniem. Niemniej jednak w 10-15% przypadkach podostrego zapalenia tarczycy schorzenie powoduje trwałą niedoczynność tarczycy, która wymaga stałego leczenia hormonami tarczycy. Warto również wskazać, że nawroty podostrego zapalenia tarczycy pojawiają się niezwykle rzadko, a obserwuje się je jedynie u około 4% chorych.

Podostre zapalenie tarczycy a ciąża

Podostre zapalenie tarczycy w ciąży może być przyczyną niedoczynności tarczycy. Niemniej jednak ten rodzaj schorzenia gruczołu występuje u kobiet w ciąży stosunkowo rzadko. Najczęściej główną przyczyną niedoczynności w ciąży jest choroba Hashimoto. Co ważne, zarówno niedoczynność, jak i niedoczynność tarczycy u kobiet w ciąży może być niebezpieczna dla rozwijającego się płodu. Dlatego tez tak istotne jest regularne wykonywanie badań krwi. 

Tarczyca, choć pełni istotną funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu, to często dochodzi do nieprawidłowości w pracy gruczołu. Najczęściej pojawia się nadczynność lub niedoczynność tarczycy, równie często jednak diagnozowane są również torbiel na tarczycy lub guzki na tarczycy, które mogą świadczyć o zmianach łagodnych bądź nowotworze, np. raku brodawkowatym tarczycy. Dodatkowo zmiany w funkcjonowaniu gruczołu mogą pojawić się po porodzie, wówczas można mówić o poporodowym zapaleniu tarczycy.