Miażdżyca a alkohol: jaki ma wpływ na chorobę?
Miażdżyca to choroba układu naczyniowego, która bezobjawowo rozwija się przez wiele lat. Wpływ na jej wystąpienie ma wiele czynników niemodyfikowalnych przez człowieka, czyli takich, na które nie ma pacjent wpływu, ale również modyfikowalnych. W tym znaczeniu do modyfikowanych czynników ryzyka wystąpienia miażdżycy należy dieta, w tym również spożywanie alkohol. Należy wskazać, że alkohol oddziałuje na układ sercowo-naczyniowy. Pojawiają się zatem pytania, jaki wpływ na miażdżycę ma alkohol? Czy można pić alkohol przy miażdżycy? Czy można pić wino przy miażdżycy? Czy piwo szkodzi na miażdżycę?
Czy przy miażdżycy można pić alkohol?
Alkohol pity w większych ilościach jest substancją toksyczną, które negatywnie wpływa na organizm. Okazuje się jednak, że obserwacyjne badania epidemiologiczne oraz metaanalizy, czyli połączone wyniki wielu badań, wskazują zarówno korzystne, jak i niekorzystne związki wynikające ze spożycia alkoholu i występowania choroby wieńcowej (polegającej na niewystarczającym dopływie tlenu we krwi do mięśnia sercowego, wynikającej ze zwężenia tętnic wieńcowych, co z kolei związane jest z miażdżycą naczyń krwionośnych), w tym zawału serca oraz zgonów wieńcowych. W tym znaczeniu należy wskazać, że kluczowe znaczenie dla zmian miażdżycowych ma ilość spożywanego alkoholu. Należy zatem wskazać, że duże spożycie alkoholu, czyli powyżej 30-40 g czystego etanolu dziennie, znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, która wiąże się bezpośrednio ze zmianami miażdżycowymi w naczyniach tętniczych. Niemniej jednak spożycie alkoholu w ilości mniejszej niż 30 g wiąże się z kolei z działaniem ochronnym przeciw zmianom miażdżycowym u obu płci.
Wpływ alkoholu na miażdżycę
Alkohol wypijany w niewielkich ilościach w odniesieniu do choroby miażdżycowej wykazuje mechanizmy ochronne. Należy zatem wskazać, że jednym z głównych czynników występowania miażdżycy tętnic jest nadciśnienie tętnicze oraz wysoki poziom cholesterolu całkowitego. Działanie ochronne alkoholu spożywanego w niewielkich ilościach w tym znaczeniu wiąże się ze zwiększeniem stężenia cholesterolu frakcji HDL, który określany jest mianem dobrego cholesterolu. Dodatkowo alkohol w niewielkich ilościach wykazuje działania przeciwzakrzepowe i antyoksydacyjne, dzięki czemu hamuje utlenianie frakcji cholesterolu LDL w ścianach tętnic (alkohol a cholesterol). Oksydacyjna modyfikacja, czyli utleniania cząsteczek LDL przyczynia się w znacznym stopniu do występowania zmian miażdżycowych w naczyniach tętniczych. Należy zatem wskazać, że źródłem antyoksydantów alkoholu jest czerwone wino. Dlatego też kieliszek czerwonego, wytrawnego wina spożywanego regularnie może być elementem diety przy miażdżycy, gdyż alkohol ten może przyczynić się do hamowania rozwoju miażdżycy. Korzystne działanie wykazuje również piwo wypijane w niewielkich ilościach. Należy jednak podkreślić, że osoby, które nie spożywają alkoholu, nie powinny pić trunków profilaktycznie, celem zminimalizowania ryzyka wystąpienia zmian miażdżycowych. Wskazane natomiast jest wożenie odpowiedniej diety i ćwiczeń przy miażdżycy.
Należy podkreślić, że nadużywanie alkoholu wiąże się bezpośrednio ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zmian miażdżycowych i ich powikłaniami, w postaci zawału serca czy udaru krwotocznego mózgu, poprzez działanie aterogenne. Oznacza to, że spożywanie dużej ilości alkoholu przyczynia się do powstawania blaszek miażdżycowych w tętnicach i wzrostu ciśnienia tętniczego, czynniki te zaś stanowią kluczowe czynniki rozwoju miażdżycy. Dlatego też osoby znajdujące się w grupie ryzyka powinny zdecydowanie zrezygnować ze spożywania mocnego alkoholu w postaci wódki czy innych wysokoprocentowych trunków, ale również alkoholu w ogóle.
Miażdżyca to choroba, która dotyczyć może większości naczyń tętniczych. W tym znaczeniu wyróżnić można miażdżycę kończyn dolnych, miażdżycę aorty, miażdżycę mózgu czy tętnic szyjnych. Kluczowym elementem profilaktyki jest dbanie o aktywność fizyczną, a także odpowiednio zbilansowaną dietę, z której wyeliminowane będą niektóre produkty i napoje. Dlatego też sprawdź, czy można pić kawę przy miażdżycy.
Źródła:
- You M., Arteel G.E., „Effect of ethanol on lipid metabolism”, J Hepatol. 2019
- Cybulska B., „Alkohol i choroby układu sercowo-naczyniowego” [dostęp online: 09.05.2023] https://ncez.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-krazenia/alkohol-i-choroby-ukladu-sercowo-naczyniowego
- Roercke M., Rhem J., „Alcohol consumption, drinking patterns and ischemic heart disease: a narrative review of meta-analyses and a systematic review and meta-analysis of the impact of heavy drinking occasions on risk for moderate drinkers”, BMC Medicine, 2016, 12