Cholesterol HDL: badanie, normy

Co to jest HDL?

Cholesterol HDL (ang. High Density Lipoprotein), jak już wskazano, potocznie określany jest „dobrym cholesterolem”. Stanowi on cząsteczkę o dużej gęstości, która produkowana jest w wątrobie i służy do transportu cholesterolu z krwi i otaczających ją tkanek do wątroby. Cholesterol HDL pełni istotną funkcję w organizmie, ponieważ chroni przed osadzeniem się w cholesterolu w naczyniach krwionośnych, a przez to zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy, chorób układu sercowo-naczyniowego, a także wystąpienia zawału serca bądź udar mózgu. Należy zatem wskazać, że im wyższe jest stężenie cholesterolu HDL we krwi, ten mechanizm usuwania nadmiaru cholesterolu z tkanek jest wydajniejszy.

Cholesterol HDL: norma

Normy cholesterolu HDL da różne w zależności od płci. Orientacyjne normy cholesterolu HDL wynoszą:

u mężczyzn prawidłowy poziom cholesterolu HDL powinien wynosić co najmniej 40 mg/dl,
u kobiet prawidłowy poziom cholesterolu HDL powinien wynosić co najmniej 50 mg/dl.

Należy jednak wskazać, że poziom cholesterolu HDL powinien być oceniany w kontekście całego profilu lipidowego. W tym znaczeniu, choć wysokie stężenie cholesterolu HDL jest korzystne dla organizmu, to wykazano, że zbyt wysokie jego stężenie może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.

Za niski cholesterol HDL: przyczyny

Zbyt niski poziom cholesterolu HDL może być wywołane wieloma czynnikami. W tym znaczeniu na obniżenie stężenia HDL wpływać może palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, nieodpowiednio zbilansowana dieta obfitująca w węglowodany oraz tłuszcze zwierzęce, a także nadwaga oraz brak aktywności fizycznej. Należy również wskazać, że zbyt niski cholesterol HDL może być wynikiem stosowanie niektórych leków, w tym doustnych środków antykoncepcyjnych i hormonalnych, beta-blokerów czy retinoidów, a także wiązać się ze schorzeniami, takimi jak: cukrzyca, otyłość, przewlekła niewydolność nerek, zespół nerczycowy czy niewydolność wątroby. Wszystkie te czynniki mogą przyczyniać się do spadku poziomu HDL we krwi.

Niski cholesterol HDL: objawy

Niedobór cholesterolu HD L może mieć negatywne konsekwencje dla funkcjonowania wielu układów i narządów organizmie. Na za niski poziom HDL mogą wskazywać objawy, do których należą między innymi bezsenność czy stany depresyjne. Ponadto za niski poziom cholesterolu może być również przyczyną zaburzeń neurologicznych, na przykład krwotoków śródmózgowych.

Za niski cholesterol HDL: skutki

Zbyt niski cholesterol HDL ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz możliwych jej powikłań, takich jak choroba niedokrwienna serca, zawał serca czy też udar mózgu. Dodatkowo istnieją badania wskazujące, że niski LDL może wpływać na pogorszenie ogólnego stanu pamięci oraz zwiększać ryzyko wystąpienia obniżenia nastroju, stanów lękowych oraz objawów depresji. 

Jak zwiększyć cholesterol HDL?

Zbyt niska frakcja cholesterolu HDL może mieć negatywne skutki dla funkcjonowania wielu układów. Dlatego też w przypadku zbyt niskiego stężenia cholesterolu HDL należy wdrożyć leczenie i domowe sposoby, których celem będzie jego podwyższenia. Naturalnym sposobem na zwiększenie stężenia cholesterolu HDL we krwi jest zastosowanie odpowiedniej diety na cholesterol obfitującej w warzywa i owoce, a także zredukowanie spożycia tłustych mięs oraz redukcja spożycia cukrów prostych, co ułatwi zrzucenie zbędnych kilogramów. Dodatkowo wskazane jest zaprzestanie palenia tytoniu, a także zadbanie o aktywność fizyczną. Ponadto w przypadku, kiedy przyczyną zbyt niskiego cholesterolu HDL są leki, należy zmienić ich dawkę lub zastąpić je innymi medykamentami.

Podwyższony cholesterol HDL

Wyższy bowiem cholesterolu HDL zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Niemniej jednak zbyt wysoki poziom dobrego cholesterolu może być równie szkodliwy dla organizmu, jak zbyt niskie jego stężenie. W tym znaczeniu zbyt wysoki poziom HDL może wręcz zwiększać ryzyko wystąpienia zawału. Należy zatem wskazać, że zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom HDL nie jest korzystny dla serca i naczyń.

Jak obniżyć cholesterol HDL?

Podwyższony i wysoki cholesterol stanowi powszechny czynnik ryzyka wystąpienia choro układu krążenia. We krwi występują dwie frakcje cholesterolu – HDL, czyli „dobry cholesterol” i LDL – „zły cholesterol”. Zazwyczaj podwyższony poziom cholesterolu dotyczy frakcji LDL, dlatego też zazwyczaj celem postępowania dietetycznego oraz leczniczego jest podwyższenie HDL, a obniżenie LDL. Niemniej jednak, jak wskazano wyżej, zbyt wysoki poziom dobrego cholesterolu może być równie groźny dla zdrowia. Dlatego też celem obniżenia cholesterolu HDL należy skonsultować się z lekarzem i zadbać o odpowiednią dietę, która ułożona będzie przez doświadczonego dietetyka.

Badanie cholesterolu HDL

Oznaczenie poziomu cholesterolu HDL we krwi stanowi istotny parametr, który wykorzystywany jest wraz z badaniem poziomu cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów do całościowej oceny gospodarki lipidowej. Należy wskazać, że badanie cholesterolu HDL uznawana jest za istotny i niezależny parametr wykorzystywany do wskazywania ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Co ważne, do badania należy przystąpić na czczo, czyli zachowując co najmniej 12-godzinną przerwę w przyjmowaniu posiłków

Test oznaczający stężenie cholesterolu we krwi wykonać można w cenie ok. 25-45 zł. Cena może się różnić w zależności od placówki oraz miasta, w którym wykonywany będzie lipidogram.

Badanie powinno być wykonywane profilaktycznie raz na 2-3 lata. Niemniej jednak, gdy występują czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, badanie należy wykonywać częściej, a o częstości badań w tym przypadku decyduje lekarz. Regularne wykonywanie badań krwi pozwala na zredukowanie ryzyka wystąpienia poważnych chorób.