Łuszczyca dłoni – przyczyny, objawy i leczenie
Łuszczyca dłoni to jedna z najczęściej diagnozowanych postaci łuszczycy, mająca swoje podłoże w uwarunkowaniach genetycznych i zaburzeniach w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jak wygląda łuszczyca na rękach? Jak leczyć łuszczycę dłoni?
Łuszczyca dłoni – przyczyny
Przyczyny łuszczycy, w tym także łuszczycy dłoni, nie są do końca znane, ponieważ na jej rozwój wpływa wiele czynników. Często wymienianym podłożem zmian łuszczycowych są uwarunkowania genetyczne (w większości przypadków choroba jest dziedziczona po rodzicach), a także zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, wśród których pojawiają się najczęściej infekcje bakteryjne górnych dróg oddechowych wywołane paciorkowcami (angina ropna) oraz zakażenia wirusowe u dzieci (różyczka, ospa wietrzna, odra) i u dorosłych (półpasiec).
Wśród czynników wyzwalających łuszczycę dłoni znajdują się również:
- niewyleczone ogniska zapalne, takie jak próchnica, zapalenie migdałków podniebiennych czy dróg moczowych,
- urazy i uszkodzenia skóry, w tym skaleczenia, oparzenia, otarcia, rany,
- niewłaściwa dieta,
- używki,
- przewlekły stres,
- niewłaściwa higiena rąk,
- przyjmowanie niektórych leków, w tym niesteroidowych leków przeciwzapalnych, preparatów na nadciśnienie czy środków psychotropowych,
- zanieczyszczenie środowiska.
Łuszczyca dłoni jest najczęściej chorobą o lekkim lub umiarkowanym przebiegu, jednak z czasem może przeradzać się w jej zaawansowane stadia, takie jak łuszczyca krostkowa uogólniona czy łuszczycowe zapalenie stawów. Może również występować jednocześnie z innymi postaciami łuszczycy, takimi jak łuszczyca kropelkowa, która jest najczęściej diagnozowaną łuszczycą u dzieci oraz łuszczycą na twarzy, która jest jedną z cięższych odmian choroby.
Objawy łuszczycy na dłoniach
Łuszczyca rąk to choroba dermatologiczna skóry dłoni i palców, która ze względu na swoje umiejscowienie powoduje duży dyskomfort (również psychiczny) i utrudnia chorym codzienne funkcjonowanie.
Łuszczyca na dłoniach występuje najczęściej pod trzema postaciami choroby:
- łuszczycy krostkowej,
- łuszczycy pospolitej,
- krostkowego zapalenia skóry palców.
Łuszczyca krostkowa jest rzadką odmianą łuszczycy, która dotyka niewielkiej liczby chorych. Najczęściej cierpią na nią kobiety między 50. a 60. rokiem życia. Charakteryzuje się występowaniem wykwitów skórnych w postaci krost, wypełnionych jałową, ropną treścią, w której zamiast bakterii znajdują się białe krwinki, czyli leukocyty. Zmiany łuszczycowe w przypadku łuszczycy krostkowej obejmują dłonie i palce u rąk, a także podeszwy i palce u stóp. Ze względu na swoje umiejscowienie powoduje dolegliwości bólowe oraz utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Łuszczycy mogą towarzyszyć rozległe zmiany rumieniowo-złuszczające.
Łuszczyca dłoni w przebiegu łuszczycy pospolitej obejmuje najczęściej wewnętrzną część dłoni oraz podeszwę stóp. Wykwity mają zwykle charakter zlewny, obejmujący większe powierzchnie skóry. Zmiany skórne o płaskiej postaci najczęściej mają kolor czerwony lub brunatnoczerwony na tle rumieniowym. Najczęściej towarzyszy im nadmierne rogowacenie i złuszczanie naskórka, co sprawia, że skóra staje się twarda i szorstka. Łuszczyca na rękach często powoduje pękanie zrogowaciałego naskórka, powodując dolegliwości bólowe.
Krostkowe zapalenie kończyn obejmuje paliczki dalsze palców rąk i stóp. Najczęściej współistnieje z łuszczycą paznokci, która charakteryzuje się rozwarstwieniem płytki, jej kruchością, łamliwością i pofałdowaniem. W niektórych przypadkach może dojść nawet do utraty paznokcia. W przebiegu krostkowego zapalenia kończyn obserwuje się również zmianę barwy płytki na żółtą oraz podpaznokciowe rogowacenie skóry.
Łuszczyca dłoni – leczenie
Łuszczyca na dłoniach, ze względu na swoje umiejscowienie, jest chorobą o lekkim lub umiarkowanym przebiegu, jednak może sprawiać problemy diagnostyczne (łuszczyca często mylona jest z grzybicą dłoni) i terapeutyczne (ze względu na utrudniony dostęp do zmian chorobowych pod płytkami paznokci). W postawieniu właściwej diagnozy często pomocny jest dodatni wywiad rodzinny.
Leczenie łuszczycy dłoni jest procesem długotrwałym i nie zawsze pozwala osiągnąć zadowalające pacjenta efekty. Opiera się głównie na leczeniu miejscowym i ogólnoustrojowym.
Leczenie miejscowe ma na celu usunięcie blaszek łuszczycowych, zahamowanie nadmiernej proliferacji naskórka i odbudowę płaszcza hydrolipidowego skóry. Wśród preparatów nanoszonych na skórę znajdują się m.in. maść salicylowa, mocznikowa lub solankowa, dziegcie, ditranol (antralina wraz z cignoliną), witamina D, retinoidy (pochodne witaminy A) i kortykosteroidy.
W leczeniu ogólnoustrojowym wykorzystywane są najczęściej leki na łuszczycę, w których składzie znajdują się takie związki jak retinoidy, metotreksat, hydroksymocznik i cyklosporyna A, a także antybiotyki i leki biologiczne.
Łuszczyca dłoni – domowe sposoby
W celu złagodzenia objawów, leczenie farmakologiczne warto wesprzeć domowymi sposobami, które hamują nadmierne łuszczenie się skóry, łagodzą zaczerwienienia i stan zapalny, zmniejszają uczucie świądu i wspierają regenerację naskórka.
Do domowych sposobów na łuszczycę dłoni należą:
- fototerapia z wykorzystaniem lampy grzebieniowej,
- ekspozycja ciała na słońce (ewentualnie solarium),
- kąpiele solankowe z wykorzystaniem m.in. soli z Morza Martwego,
- unikanie czynników nasilających objawy choroby (stres, uszkodzenia skóry, używki),
- właściwa pielęgnacja skóry z wykorzystaniem dermokosmetyków o działaniu nawilżającym i natłuszczającym,
- okłady z miodu, propolisu, aloesu lub wyciągu z jeżówki,
- olejowanie skóry z użyciem oleju kokosowego, arganowego lub z rumianku rzymskiego,
- kąpiele i okłady na bazie płatków owsianych,
- dieta eliminująca ostre przyprawy, cukry proste, żywność wysokoprzetworzoną i tłuszcze zwierzęce.
Źródła:
- A. Owczarczyk-Saczonek, M. Welenc, Współistnienie łuszczycy z wypryskiem dłoni i stóp - problem diagnostyczny, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10112
- K. Romańska-Gocka, Farmakoterapia łuszczycy, https://ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2009/9/10%20%20Farmakoterapia%20luszczycy.pdf
- A. Neneman, Z. Adamski, Aspekty kliniczne i epidemiologiczne zaburzeń ogólnoustrojowych u chorych na łuszczycę, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10117/8617