Leki na łuszczycę - przegląd najlepszych leków na leczenie łuszczycy

Czym jest łuszczyca i jakie są objawy choroby?

Łuszczyca to niezakaźna choroba zapalna o charakterze przewlekłym, w której układ immunologiczny staje się nadmiernie aktywny, co prowadzi do patologicznego wzrostu komórek skóry. W wyniku zbyt intensywnego rogowacenia naskórka, na powierzchni ciała powstają specyficzne zmiany o charakterze rumieniowych wykwitów pokrytych srebrzystą łuską. Najczęściej lokalizują się one na skórze głowy, łokciach i kolanach oraz okolicy krzyżowej. Dokładne przyczyny łuszczycy nie są wciąż znane, ale naukowcy niewątpliwie wiążą rozwój choroby z czynnikami genetycznymi, immunologicznymi oraz środowiskowymi. Chorzy na łuszczycę są bardziej narażeni na wystąpienie innych poważnych schorzeń, takich jak: łuszczycowe zapalenie stawów, zawał serca, udar, a także depresja czy stany lękowe. Istnieje kilka typów łuszczycy, które różnią się wyglądem i lokalizacją patologicznych zmian:

1. Łuszczyca zwyczajna (plackowata) - jest to najczęstszy typ łuszczycy, który dotyczy nawet 90% chorych. Charakteryzuje się występowaniem wypukłych, okrągłych i pokrytych łuską zmian na ciele, lokalizujących się głównie na nogach, kolanach i łokciach, ramionach, plecach i głowie, rzadziej w okolicach twarzy, na stopach, dłoniach i brzuchu.

2. Łuszczyca krostkowa - wyróżnia się 2 postaci: uogólnioną, która jest jedną z najcięższych form łuszczycy oraz miejscową, lokalizującą się na dłoniach i stopach. Zmieniona skóra w tym rodzaju choroby jest czerwona, opuchnięta i pokryta wykwitami krostkowymi o podłożu rumieniowym z wydzieliną ropną.

3. Łuszczyca wysiękowa - jaskrawoczerwone, błyszczące i pokryte łuską zmiany występują w fałdach skórnych, takich jak pachy, pachwiny, okolice pod biustem.

4. Łuszczyca stawowa - w tym rodzaju łuszczycy oprócz typowych wykwitów skórnych występuje także przewlekłe zapalenie stawów, które niekiedy może prowadzić do trwałego inwalidztwa. Łuszczycowe zapalenie stawów obejmuje najczęściej dystalne stawy międzypaliczkowe.

5. Łuszczyca paznokci - może współistnieć ze zmianami skórnymi lub być jedynym objawem. W tym rodzaju łuszczycy charakterystyczny jest objaw naparstka, czyli punktowe zagłębienia na płytce paznokciowej, a także objaw plamy olejowej - żółtawe przebarwienia prześwitujące przez płytkę.

6. Łuszczyca kropelkowa - charakteryzuje się wykwitami w postaci niewielkich grudek na powierzchni ciała, najczęściej na czubku głowy, kończynach i tułowiu.

7. Łuszczyca owłosionej skóry głowy - objawia się wyraźnie odgraniczonymi, czerwonymi plamami lub tarczkami pokrytymi błyszczącymi łuskami, którym w znacznym stopniu towarzyszy swędzenie. Zmiany skórne w większości lokalizują się na owłosionej skórze głowy, ale często pojawiają się także na karku, czole i uszach.

Objawy łuszczycy

Objawy łuszczycy i ich intensywność zależą od jej typu i mogą się różnić u poszczególnych osób. Pacjenci z tym schorzeniem często przechodzą przez 2 fazy - nawrotu i zaostrzenia symptomów, a następnie remisji, czyli ich ustąpienia. Charakterystyczny dla łuszczycy jest wykwit pierwotny, który pojawia się w początkowym etapie choroby. Jest to czerwonobrunatna grudka o średnicy 1-2 cm, która jest wyraźnie odgraniczona, a jej powierzchnia się złuszcza. Zmiany w pełni rozwinięte to kilkucentymetrowe blaszki łuszczycowe, pokryte srebrzystymi łuskami, ściśle przylegającymi do skóry. Nieprzyjemne objawy mogą także obejmować świąd, przesuszenie skóry, a niekiedy też drobne krwawienie, które powstaje na skutek zdrapania łuski (objaw Auspitza). W przypadku aktywnej postaci łuszczycy obserwuje się objaw Koebnera. Jest to odczyn izomorficzny, który polega na pojawieniu się wzdłuż linii zadrapania naskórka zmian łuszczycowych po około 6-12 dniach.

Leczenie łuszczycy

Leczenie łuszczycy zależy od rodzaju, stopnia nasilenia objawów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Istnieją różne metody terapii łuszczycy, w tym leczenie miejscowe i ogólne. W leczeniu miejscowym stosowane są:

• preparaty keratolityczne - leczenie zaczyna się od usunięcia łusek za pomocą substancji keratolitycznych, takich jak kwas salicylowy lub mocznik, które pomagają zmniejszyć ilość łusek i mają korzystny wpływ na przenikanie innych preparatów do głębszych warstw skóry;
• preparaty dziegciowe - są stosowane u chorych z łuszczycą głównie w postaci maści, kremów i szamponów do miejscowego stosowania; działają zmiękczająco, co ułatwia usuwanie zrogowaciałych warstw naskórka; dziegieć wykazuje również działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne;
• cygnolina - działa złuszczająco oraz bakterio- i grzybobójczo i jest stosowana w tzw. leczeniu minutowym w stężeniach od 0,5-2%; preparat jest nanoszony na skórę na kilka minut, a następnie się go zmywa;
• glikokortykosteroidy - preparaty te mają silne działanie przeciwzapalne, antyproliferacyjne i immunomodulujące, jednak ze względu na częste występowanie efektów niepożądanych, zawsze powinny być stosowane pod kontrolą lekarza;
• analogi witaminy D3 - to substancje takie jak kalcypotriol i takalcytol, które dają dobre efekty terapeutyczne, a jednocześnie mniej jest skutków ubocznych w porównaniu z preparatami sterydowymi.

Leczenie ogólne stosuje się u pacjentów, gdy terapia miejscowa nie przynosi pożądanych rezultatów, a patologiczne zmiany zajmują ponad 10% powierzchni ciała. Do metod i leków wykorzystywanych w ogólnym leczeniu łuszczycy, należą:

• fototerapia - polega na ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe (UVB) wytwarzane przez specjalne lampy
• fotochemioterapia (PUVA) - to bardzo skuteczna terapia polegająca na naświetlaniu zmian skórnych promieniowaniem UVA po podaniu psolarenu, czyli leku światłouwrażliwiającego;
• metotreksat - najczęściej stosowany lek cytostatyczny w łuszczycy; terapia jednak wymaga częstych badań, ponieważ lek może prowadzić do powstania leukopenii, nadżerek w jamie ustnej, a także wpływać negatywnie na funkcje wątroby;
• cyklosporyna A - lek immunosupresyjny stosowany w łuszczycy szczególnie rozległej i opornej na inne metody leczenia; hamuje proliferację komórek naskórka oraz aktywację limfocytów T; wymaga częstego monitorowania parametrów laboratoryjnych (kreatyniny i enzymów wątrobowych);
• retinoidy - leki te są pochodną witaminy A, normalizują proliferację i różnicowanie keratynocytów oraz ograniczają stany zapalne; są to leki z wyboru w łuszczycy krostkowej, ale ze względu na działanie teratogenne nie mogą być stosowane u kobiet w wieku reprodukcyjnym, niestosujących antykoncepcji;
• leki biologiczne - stosuje się je w umiarkowanych i ciężkich postaciach łuszczycy lub przy złej tolerancji i nieskuteczności leczenia innymi preparatami; terapia biologiczna opiera się na przeciwciałach monoklonalnych, które hamują działanie cytokin prozapalnych, głównie TNF-alfa.

Warto podkreślić, że leczenie łuszczycy powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i rozważane z uwzględnieniem rodzaju i nasilenia objawów. Lekarz dermatolog przeprowadzi dokładną ocenę i ustali odpowiedni plan leczenia, monitorując skuteczność terapii oraz ewentualne skutki uboczne. Ważne jest również zapobieganie czynnikom wyzwalającym, takim jak stres oraz codzienna pielęgnacja suchej skóry.

Leki na łuszczycę

W leczeniu miejscowym łuszczycy stosuje się różnego rodzaju maści, kremy, pianki na skórę, żele oraz szampony na łuszczycę głowy, które zawierają substancje, takie jak:

• glikokortykosteroidy;
• niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• cygnolina (maści z cygnoliną przygotowywane są na zlecenie w aptece);
• retinoidy;
• pochodne witaminy A (np. takalcytol, kalcypotriol);
• preparaty z dziegciem, kwasem salicylowym, mocznikiem.

Leki doustne wykorzystywane w terapii systemowej łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów zawierają substancje, które wykazują m.in. działanie immunosupresyjne. Są to: metotreksat, cyklosporyna, sulfasalazyna, leflunomid, azatiopryna. W terapii biologicznej stosuje się leki należące do grupy inhibitorów TNF-alfa. Należą do nich: infliksymab, adalimumab, certolizumab, etanercept, golimumab. Najlepsze rezultaty w terapii łuszczycy można osiągnąć dzięki preparatom przepisywanym przez specjalistów na receptę. W zależności od rodzaju i nasilenia objawów mogą to być środki do stosowania miejscowego lub tabletki doustne. Skuteczne leki na receptę dostępne na rynku to m.in.:

• Acitren;
• Neotigason;
• Cyclaid;
• Equoral;
• Sandimmun;
• Neoral;
• Betacal;
• Duosone;
• Daivobet;
• Psotriol;
• Clarelux;
• Clobex;
• Dermovate;
• Clobederm;
• Ovixan;
• Ivoxel;
• Edelan;
• Curatoderm;
• Bedicort;
• Belosalic;
• Salbetan.

Preparaty na łuszczycę dostępne w aptekach są dużo mniej skuteczne, ale odgrywają dużą rolę w odpowiedniej pielęgnacji zmienionej patologicznie skóry, a także pozytywnie wpływać na zmniejszenie stanu zapalnego i świądu. Środki dostępne do kupienia bez recepty to m.in.

• Hydrocort Chema;
• Hydrocortisonum Aflofarm;
• Mediderm krem;
• Mediderm szampon;
• Paraderm Salic;
• Paraderm Plus;
• Paraderm Psoric N;
• Linomag;
• Cutis Ł;
• Cerkoderm 10;
• Psorin;
• Hasceral;
• Healpsorin Emolient Balm;
• Squamax.

Nieleczona łuszczyca - konsekwencje

Konsekwencje nieleczenia łuszczycy mogą być mniej lub bardziej groźne w zależności od rodzaju choroby. Najcięższą komplikacją jest rozwinięcie erytrodermii łuszczycowej, w której nawet 90-100% powierzchni skóry jest zajęte przez patologiczne zmiany. Skóra przybiera kolor ognistej czerwieni, łuszczy się i jest bolesna. Tym objawom towarzyszy ogólne złe samopoczucie, wysoka gorączka z dreszczami, bóle i obrzęki stawów, a także zaburzenia pracy serca. Erytrodermia łuszczycowa to bardzo ciężki stan zapalny i zawsze wymaga hospitalizacji. Nieleczona łuszczyca może również zwiększać ryzyko rozwoju innych poważnych chorób, takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca typu 2, przewlekła niewydolność nerek.

FAQ