Homocysteina a ciąża: normy, poziomy i ich znaczenie dla zdrowia matki i dziecka

Homocysteina normy w ciąży

Zaburzenia stężenia homocysteiny w organizmie wiążą się z wieloma problemami zdrowotnymi, jednak zanim je omówimy, warto wyjaśnić, czym tak właściwie jest homocysteina. Jak już wspomnieliśmy na wstępie - homocysteina jest aminokwasem, który zawiera siarkę i naturalnie występuje w organizmie człowieka. Powstaje na skutek przemiany metioniny (aminokwasu pochodzenia zwierzęcego) w procesie demetylacji. W osoczu homocysteina występuje w formie wolnej i związanej z albuminami. Homocysteina zapewnia prawidłową pracę układu nerwowego, uczestniczy w różnych procesach metabolicznych, jest substratem do tworzenia innych aminokwasów. Warto wspomnieć, iż nie istnieją produkty spożywcze będące naturalnym źródłem homocysteiny (nie możemy więc dostarczyć jej organizmowi wraz ze spożywanym pokarmem). Jest metabolizowana w wątrobie i nerkach. Wątroba reguluje ilość tego aminokwasu we krwi, przekształcając homocysteinę w glutation i S adenozylometioninę. 

Prawidłowy poziom homocysteiny w ciąży to od 5,6 μmol/l do 9,4 μmol/l. Jak sprawdzić stężenie aminokwasu siarkowego? Badanie poziomu homocysteiny polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej kobiety (powinno być wykonane na czczo, w godzinach porannych). Jakie są wskazania do sprawdzenia poziomu tego związku? Homocysteinę badamy u osób chorych na niewydolność nerek, nadużywających alkoholu, niedożywionych, po przebytych incydentach sercowo-naczyniowych typu zawał serca, zakrzepica żył głębokich. Coraz częściej zaleca się również oznaczenie poziomu homocysteiny ciężarnym kobietom, szczególnie jeśli w przeszłości kilkukrotnie poroniły ciążę.

Niska homocysteina w ciąży

Co wpływa na niski poziom homocysteiny (hipohomocysteinemię)? Obniżenie stężenia homocysteiny we krwi wiąże się ze stosowaniem diety bogatej w witaminę B6 i B12. Istnieje również związek między neuropatią cukrzycową a niedoborem aminokwasu siarkowego w organizmie. Czy niska homocysteina w ciąży jest niebezpieczna? Zasadniczo nie, choć  może upośledzać zdolność syntezy glutationu. Znacznie gorsze konsekwencje zdrowotne dla matki i dziecka ma zbyt wysokim poziom homocysteiny. Jak podnieść poziom aminokwasu? Najczęściej lekarz zaleca suplementację metioniną, N-acetylocysteiną oraz tauryną.

Wysoka homocysteina a ciąża

Nadmiar homocysteiny w organizmie kobiety jest wysoce niekorzystny zarówno dla niej, jak i rozwijającego się dziecka. Podwyższony poziom aminokwasu siarkowego, czyli hiperhomocysteinemia (wzrost stężenia homocysteiny we krwi powyżej 15 umol/l), może być spowodowana zaburzeniami genetycznymi lub niedoborem kwasu foliowego i witamin  grupy B. Nadmierny poziom aminokwasu siarkowego bywa też objawem chorób nowotworowych np. raka sutka, raka jajnika, białaczki limfoblastycznej. Podwyższony poziom homocysteiny obserwujemy również w przebiegu:

• anemii złośliwej, 
• reumatoidalnego zapalenia stawów, 
• tocznia rumieniowatego, 
• niektórych chorób wątroby,
• łuszczycy. 

W wielu przypadkach hiperhomocysteinemia ma związek z przewlekłą niewydolnością nerek, a niekiedy również cukrzycą typu 1 i 2. Warto dodać, że na podwyższenie stężenia homocysteiny może też wpływać przyjmowanie niektórych leków (np.: leki przeciwpadaczkowe, leki moczopędne, metotreksat, metformina), nikotynizm, nadużywanie kofeiny. Na przekroczenie normy homocysteiny we krwi może wpłynąć również niska aktywność fizyczna, nadmiar pokarmów z białkiem pochodzenia zwierzęcego w codziennej diecie (m.in.: jaja, mięso, sery).

Jak wysoki poziom aminokwasu wpływa na przebieg ciąży? Stężenie homocysteiny we krwi powyżej 15 umol/l grozi też przedwczesnym odklejeniem się łożyska, zahamowaniem rozwoju płodu.  Nadmiar homocysteiny w czasie ciąży stanowi czynnik ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej. To nie koniec przykrych konsekwencji zaburzenia stężenia tej substancji w organizmie kobiety. Jak podkreślają lekarze ginekolodzy, niestety hiperhomocysteinemia zwiększa ryzyko poronienia (wewnątrzmacicznego obumarcia płodu) - wiele kobiet z podwyższonym stężeniem homocysteiny ma problemy z donoszeniem ciąży. Nieprawidłowe stężenie związku może skutkować również rozwojem ciąży ektopowej (pozamacicznej), która musi zostać przerwana, gdyż zagraża życiu kobiety. Aminokwas może powodować też niepłodność i doprowadzić do stanu przedrzucawkowego - należy nadmienić, iż gestoza, bo tak określamy zamiennie ten stan, zagraża życiu matki i dziecka. 

Liczne badania wykazały związek między podwyższonym poziomem homocysteiny a schorzeniami sercowo-naczyniowymi, związek ten wykazuje działanie prozakrzepowe.

• homocysteina a cholesterol

Wysoki poziom homocysteiny i wysoki cholesterol LDL (cholesterol norma frakcji LDL nie może przekraczać 115 mg/dl) we krwi stwarzają duże ryzyko rozwoju choroby miażdżycowej. Kliknij tutaj, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o związku między miażdżycą a cholesterolem.

Objawy nadmiaru homocysteiny

Jakie są potencjalne objawy wysokiego stężenia homocysteiny we krwi? Pacjentki mogą zaobserwować u siebie:

• męczliwość, 
• osłabienie,
• duszności,
• przyspieszone bicie serca,
• utratę łaknienia, 
• bladość skóry,
• zawroty głowy,
• suchy język.

Zaburzenia stężenia homocysteiny (zwłaszcza wysoki poziom aminokwasu) są niepożądanym stanem, który nie powinien być zbagatelizowany. Jeśli podejrzewasz u siebie hiperhomocysteinemię, nie zwlekaj i udaj się do lekarza specjalisty, który zleci wykonanie oznaczenia stężenia tego związku we krwi i w razie potwierdzenia Twoich przypuszczeń wdroży odpowiednią terapię leczniczą (wyższe dawki witamin z grupu B), aby wyrównać niedobory w organizmie.