Astma u dzieci: objawy, przyczyny, leczenie, konsekwencje
Astma u dzieci jest stanem, który przyczynia się do zapalenia górnych dróg oddechowych. Jednocześnie należy wskazać, że schorzenie to stanowi jedną z najczęściej występujących długotrwałych chorób u dzieci. Zazwyczaj pierwsze objawy astmy są rozpoznawane jako symptomy infekcji górnych dróg oddechowych, np. przeziębienia. Niemniej jednak pojawiające się nieustannie objawy mogą być niepokojące. Dodatkowo, jeżeli u dziecka występują inne symptomy, takie jak zaburzenia oddechowe czy napady kaszlu w nocy, wówczas można podejrzewać pojawienie się astmy u dzieci. Pojawiają się jednak pytania, skąd się bierze astma u dzieci? Jakie są jej objawy? Jak rozpoznać astmę u dziecka? Czy astma u dzieci przechodzi? Jak leczyć astmę u dzieci? Co robić w przypadku astmy u dzieci i jak pomóc dziecku?
Objawy astmy u dzieci
Astma u dzieci wiąże się z występowaniem charakterystycznych dla choroby objawów. Dlatego też symptomy schorzenia mogą być łatwe do rozpoznania, o ile rodzice zwrócą uwagę na nawracające dolegliwości. W tym znaczeniu charakterystycznym objawem astmy u dzieci jest kaszel pojawiający się po wysiłku fizycznym bądź po obfitym posiłku. Kaszel przy astmie jest suchy i z czasem przeradza się w duszności. Dodatkowo dziecku towarzyszy złe samopoczucie, które zazwyczaj mija w ciągu kilku, kilkunastu minut. Astmie u dzieci towarzyszą również inne, mniej oczywiste symptomy. W tym znaczeniu na chorobę wskazywać mogą problemy z mówieniem oraz zaczerpnięciem powietrza, a także napady duszności. Dodatkowo u dzieci występować może zmęczenie oraz potliwość, brak apetytu, nawracające infekcje i przeziębienie. Charakterystycznym objawem jest również słyszalny, świszczący oddech. Ponadto astmie sezonowo może towarzyszyć również nieżyt nosa.
Należy wskazać, że na początku choroby, astma może objawiać się w łagodnie. W tym znaczeniu pierwsze objawy można rozpoznać, ale konieczne jest baczne obserwowanie objawów oraz momentu ich występowania.
Objawy astmy mogą ulec zaostrzeniu w sytuacji, kiedy dziecko będzie stale narażone na kontakt z alergenami bądź innymi czynnikami drażniącymi. Skutkiem czego może być pogorszenie stanu zdrowia.
Przyczyny astmy u dzieci
Przyczyny astmy u dzieci nie są poznane. Niemniej jednak wskazuje się, że możliwym podłożem jest dziedziczenie skłonności do astmy. W tym znaczeniu głównym czynnikiem predysponującym jest genetyka. Oznacza to, że dzieci, których rodzice mają zdiagnozowaną astmę, są bardziej narażone na pojawienie się choroby. Dodatkowo nie bez znaczenia są również czynniki środowiskowe, do których zalicza się:
- ekspozycja na dym tytoniowy i bierne palenie,
- częste zapalenia i infekcje dróg oddechowych w okresie niemowlęcym,
- kontakt z alergenami domowymi w postaci roztoczy kurzu domowego, pleśni czy sierści zwierząt,
- alergenami w postaci pyłków roślin i grzybów.
Warto również wskazać, że wysiłek fizyczny może przyczynić się do pojawienia się choroby i jej zaostrzenia.
Jakie badania wykonać na astmę u dzieci?
Choć objawy astmy u dzieci są dosyć charakterystyczne, to w celu rozpoznania symptomów konieczne jest skontaktowanie się z lekarzem, który dokona diagnozy. Należy zatem wskazać, że wystąpienia pierwszych objawów astmy stanowi przesłankę do wykonania szczegółowych badań. Co ważne, badania będą różniły się w zależności od wieku pacjenta. W tym znaczeniu należy wskazać, że dzieci zazwyczaj poddawane są spirometrii, która służy ocenie parametrów oddechowych oraz ustaleniu, czy nie występuje obturacja, czyli zwężenie dróg oddechowych. Niemniej jednak w przypadku noworodków i niemowląt konieczna może okazać się konsultacja ze specjalistyczną kliniką, specjalizującą się w weryfikacji astmy u najmłodszych pacjentów.
Leczenie astmy u dzieci
Właściwe rozpoznanie objawów i choroby jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia. W tym znaczeniu im szybciej zostanie wdrożona terapia lecznicza, tym szybciej dziecko odczuje ulgę i odzyska komfort niezbędny do codziennego funkcjonowania. W przypadku astmy u dzieci leczenie obejmuje przyjmowanie leków, a także zmianę stylu życia. Co więcej, przy astmie u najmłodszych wskazana jest aktywność fizyczna, która jest pomocna w poprawie samopoczucia oraz wydolności fizycznej, co z kolei redukuje ryzyko wystąpienia astmy wysiłkowej. Dodatkowo, w przypadku astmy alergicznej przeprowadza się również odczulanie. Warunkiem jest jednak wcześniejsze wykrycie alergenów. Niekiedy zastosowanie mają również leki przeciwhistaminowe oraz przeciwzapalne, których zadaniem jest zapobieganie objawom astmy.
Naturalne leczenie astmy u dzieci
Naturalne, domowe sposoby leczenia astmy u dzieci polegają przede wszystkim na profilaktyce, które zmierza do zapobiegania stanom astmatycznym. Profilaktyka w tym znaczeniu polega na unikaniu ekspozycji na czynniki drażniące, między innymi na dym tytoniowy, a także redukcji ekspozycji na alergeny domowe (kurz, sierść zwierząt czy pleśń). Istotne jest również edukowanie dzieci i rodziców na temat astmy w kwestii podejmowania właściwych środków ostrożności
Czy astma u dzieci jest wyleczalna?
Astma u dzieci, w tym astma oskrzelowa u dzieci, to chorobie, której całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Niemniej jednak należy wskazać, że objawy schorzeń u niektórych osób mogą ustąpić wraz z wiekiem. Oznacza to, że astma, która pojawiła się w wieku dziecięcym zaniknie po okresie dojrzewania. Niemniej jednak stosowanie się do zaleceń lekarza oraz przestrzeganie zaleceń i wytycznych może wprowadzić chorobą w stan remisji, dzięki czemu objawy pojawiają się sporadycznie lub długotrwale się nie pojawiają.
Konsekwencje astmy u dzieci
Wystąpienie objawów astmy u dzieci wiąże się z koniecznością konsultacji lekarskiej dużo niewłaściwego leczenia. Okazuje się bowiem, że konsekwencjami nieleczonej bądź źle leczonej astmy u dzieci może być:
- remodeling,
- upośledzenie rozwoju płuc,
- zaostrzenie objawów choroby,
- infekcje górnych dróg oddechowych,
- zwiększone ryzyko chorób płuc u dorosłych,
- zahamowanie tempa wzrastania,
- otyłość,
- ograniczenie wydolności oddechowej oraz aktywności fizycznej,
- zaburzenia snu.
Dodatkowo należy wskazać, że nieleczona astma u dzieci w znacznym stopniu wpływa na obniżenie komfortu i jakości codziennego funkcjonowania, a także przyczynia się do absencji w szkole, a nierzadko również gorszych wyników w nauce.
Astma to jedna z częściej zdiagnozowanych chorób przewlekłych górnych dróg oddechowych, która pojawić się może nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych znacznie obniżające komfort codziennego funkcjonowania. Co więcej, równie często diagnozowana jest astma w ciąży. Sprawdź, jak łagodzić objawy napadu astmy u kobiet w ciąży i zapoznaj się z naszym kolejnym artykułem.
Źródła:
- A. Szroniak, I. Łabędzka, A. Bręborowicz i inni, „Czy istnieje zależność między wartością wskaźnika masy ciała a astmą u dzieci?”, Pneumonol. Alergol. Pol. 2008.
- A. Zawadzka-Krajewska, „Astma dziecięca”, „Standardy Medyczne/Pediatria” 2003.