Śpiączka hipometaboliczna - przyczyny, objawy, leczenie

Śpiączka hipometaboliczna - przyczyny stanu hipometabolizmu 

Śpiączka hipometaboliczna pojawia się w przebiegu ciężkiego niedoboru hormonów tarczycy. Stan ten rozwija się u chorych, u których przez długi czas nie rozpoznano lub nie leczono niedoczynności tarczycy spowodowanej m.in. przez niedobory jodu. Do problemu z niedoczynnością przyczynia się choroba Hashimoto (warto wspomnieć, iż jak pokazują liczne badania istnieje związek między Hashimoto a depresją). Nie sposób nie wspomnieć też o powiązaniu między selenem i cynkiem a Hashimoto, gdyż schorzenie to jest powiązane z niedoborami tych cennych pierwiastków.

O obniżonej aktywności hormonalnej tarczycy świadczy m.in. zbyt niski poziom T4 (normy to 10 - 25 pmol/l). Jak pokazuje praktyka lekarska śpiączka hipometaboliczna może być też konsekwencją źle prowadzonej kuracji.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia śpiączki hipometabolicznej? Jest to np.:

• zaostrzenie niewydolności serca,
• przebyta operacja,
• zawał serca,
• infekcje o ciężkim przebiegu, 
• poważny uraz,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• przyjmowanie niektórych leków (m.in. beta-blokerów, amiodaronu, który jest bardzo silnym lekiem arytmicznym).

Warto nadmienić, iż współcześnie śpiączka hipometaboliczna występuje dość rzadko. Stan  hipometabolizmu dotyka zwykle pacjentek w podeszłym wieku, szczególnie ze zdiagnozowanymi zaburzeniami o charakterze otępienny, które utrudniają rozpoznanie tego stanu.

Śpiączka hipometaboliczna - objawy

Jak już wspomnieliśmy wcześniej śpiączka hipometaboliczna jest konsekwencją skrajnego niedoboru hormonów tarczycy. Wielu pacjentów nie wie, jak rozpoznać stan  hipometabolizmu. O wystąpieniu śpiączki może świadczyć utrudniony kontakt z chorym lub jego całkowity brak - z uwagi na śpiączkę. Inne potencjalne symptomy to: 

• hipoksemia z towarzyszącą hiperkapnią;  
• znaczne obniżenie temperatury ciała (nawet do 24 stopni Celsjusza),
• spadek wartości ciśnienia tętniczego krwi z bradykardią, 
• zażółcenie skóry, 
• ogólne osłabienie organizmu, 
• spadek siły mięśniowej, 
• drgawki,
• bradypnoe (oddech zwolniony),
• powiększenie języka,
• obrzęki powiek,
• zmniejszone stężenie sodu we krwi (hiponatremia).  

Śpiączka hipometaboliczna - leczenie

Jeśli chodzi o typowe objawy diagnostyczne, należy wspomnieć o spadku wartości trójjodotyroniny i tyroksyny oraz podwyższonym stężeniu TSH. W badaniach stwierdza się charakterystyczny zapis w EKG. Jak leczyć pacjentów ze śpiączką hipometaboliczną?

Śpiączka hipometaboliczna zagraża życiu chorego, dlatego wymaga pilnej pomocy medycznej i szybkiego wdrożenia odpowiedniej farmakoterapii. Co podajemy w śpiączce hipometabolicznej? Stan ten wymaga intensywnego leczenia lewotyroksyną (wlewy dożylne). W ramach kuracji choremu podaje się hydrokortyzon i uzupełnia płyny. Celem lekarza prowadzącego terapię leczniczą jest również wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych oraz pomoc w wentylowaniu pacjenta. W wielu przypadkach niezbędna jest intubacja, która polega na umieszczeniu specjalnej plastikowej rurki w tchawicy, dzięki czemu możemy udrożnić drogi oddechowe chorego. Z uwagi na to, iż znajduje się on w hipotermii, nie może być w żadnym wypadku ogrzewany, gdyż zwiększa to ryzyko wstrząsu. W czasie trwania śpiączki pacjent jest stale monitorowany. By umożliwić choremu możliwie szybki powrót do zdrowia, należy również zająć się leczeniem schorzeń współistniejących.

Należy nadmienić, iż śmiertelność u osób ze śpiączką hipometaboliczną jest bardzo wysoka i wynosi od 20 do nawet 60% (nawet w przypadku natychmiastowego podjęcia leczenia).

Jak zapobiec śpiączce hipometabolicznej? Warto regularnie badać tarczycę. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, iż na niedoczynność tarczycy choruje nawet 7% kobiet i około 1% mężczyzn. Do podstawowych objawów niedoczynności tego gruczołu zaliczamy:

• senność,
• ogólne zmęczenie, 
• nadmierne tycie,
• suchą bladą skórę, 
• intensywne wypadanie włosów,
• kruche paznokcie, 
• spowolnienie perystaltyki jelit,
• obrzęk szyi,
• bradykardia,
• obfite miesiączki,
• spowolnienie ruchów i mowy,
• zaburzenia pamięci i problemy z koncentracją
• często występujące uczucie zimna.

Jeżeli obserwujesz u siebie powyższe symptomy, nie zwlekaj i poddaj się profilaktycznie badaniom TSH, FT3 i FT4. Jeśli wyniki badań będą poza normą, należy wykonać dodatkowo anty-TG, czyli oznaczenie przeciwciał przeciwtarczycowych oraz USG tarczycy. Badania hormonalne może zlecić lekarz rodzinny lub endokrynolog. Pamiętaj, że im szybciej zdiagnozujesz niedoczynność tarczycy i wdrożysz odpowiednie leczenie, tym lepiej dla Twojego zdrowia. Wiedz, że niedoczynność tarczycy działa destrukcyjnie na:

• układ nerwowy, 
• układ kostny, 
• układ oddechowy, 
• układ krążenia, 
• układ pokarmowy, 
• układ płciowy

Czy można uniknąć zachorowania na niedoczynność tarczycy? Niestety nie, gdyż jest to schorzenie uwarunkowane genetycznie. Nie mamy więc wpływu na zachorowanie.