Rozległy zawał serca: rokowania, leczenie i szanse na przeżycie

Rozległy zawał serca - co to jest?

Zawał serca to stan niedokrwienia mięśnia sercowego, który prowadzi do jego martwicy. Biorąc pod uwagę lokalizację uszkodzenia mięśnia sercowego, wyróżniamy m.in.:

• izolowany zawał ściany przedniej,
• zawał przednio-przegrodowy,
• rozległy zawał przedni,
• zawał ściany bocznej,
• zawał ściany dolnej i bocznej,
• zawał ściany dolnej,
• zawał koniuszkowy,
• zawał prawej komory,
• zawał ściany tylnej,
• zawał ściany tylnej i zawał dolno-tylny,
• zawał ściany dolnej, ściany tylnej i prawej komory.

Dziś omówimy szerzej zawał rozległy przedni serca, który jest dość często diagnozowany i obejmuje duży obszar głównego narządu układu krążenia. Tak więc, na czym polega rozległy zawał serca (martwica niedokrwienna narządu)? Jest on jest typem zawału przednio-przegrodowego, który obejmuje także ścianę boczną. Jego rozległość zależy od średnicy zamkniętego naczynia wieńcowego. Im większa tętnica została zamknięta, tym bardziej rozległy jest zawał i większa martwica mięśnia sercowego. Ten poważny stan kardiologiczny powoduje częściowe lub trwałe uszkodzenie serca.

Rozległy zawał serca - przyczyny martwicy niedokrwiennej narządu

Co powoduje rozległy zawał serca? Brak odpowiedniego zaopatrzenia mięśnia sercowego w krew na skutek zamknięcia naczynia wieńcowego. Dlaczego tak się dzieje? Najczęściej przyczyną zawału mięśnia sercowego jest miażdżyca. Ta przewlekła choroba zapalna tętnic polega ona na odkładaniu się na wewnętrznych warstwach ścian naczyń krwionośnych tzw. blaszek miażdżycowych (skupisk tłuszczów). Wraz z zaawansowaniem miażdżycy blaszki coraz bardziej zwężają światło tętnic, powodując w konsekwencji zatrzymanie przepływu krwi - niedotlenienie i obumarcie komórek mięśnia sercowego. 

Rozległy zawał serca może być jedną z konsekwencji nieleczonej choroby wieńcowej, która ma podłoże miażdżycowe. Jakie czynniki ryzyka wyróżniamy w przypadku zawału mięśnia sercowego? Do najistotniejszych czynników zaliczamy:

• nadciśnienie tętnicze,
• miażdżyca,
• starszy wiek,
• palenie tytoniu (czynne i bierne),
• wysoki poziom trójglicerydów,
• cukrzycę,
• złe nawyki żywieniowe (tłusta dieta),
• bierny tryb życia,
• stres,
• nadwaga i otyłość,
• zespół metaboliczny, 
• niedobór witamin z grupy B.

Rozległy zawał serca - objawy

Jak manifestuje się rozległy zawał mięśnia sercowego? Typowym objawem, jaki obserwują u siebie chorzy, jest ból w klatce piersiowej (zwykle za mostkiem). W większości przypadków ból zawałowy jest silny, ma charakter gniotący, ściskający, dławiący lub piekący. Dolegliwości bólowe mogą promieniować do kończyn górnych, między łopatki, do barku, żuchwy - trwają co najmniej 20 minut i nie ustępują, nawet jeśli chory przyjmie nitroglicerynę podjęzykowo (dotyczy pacjentów, którzy mają w domu ten lek przepisany przez lekarza). 
Do innych potencjalnych objawów rozległego zawalu serca zaliczamy:

• uczucie lęku i niepokoju, 
• duszności, 
• zawroty głowy,
• nadmierną potliwość,
• osłabienie,
• kołatanie serca.

U części chorych w związku z zawałem mięśnia sercowego występuje bladość skóry, kaszel, wymioty, nudności, przyspieszenie rytmu serca i tętna, bladość skóry. Warto dodać, że jednym z pierwszych zwiastunów zawału serca może być utrata przytomności. W ramach ciekawostki warto dodać, iż zdarza się, że u pacjentów (zwłaszcza kobiet i cukrzyków) zawał mięśnia sercowego nie objawia się typowym bólem w klatce piersiowej.

Rozległy zawał serca - leczenie

Jakie badania diagnostyczne pozwalają na rozpoznanie zawału? Niezwłocznie po przyjęciu pacjenta na oddział ratunkowy wykonuje się EKG i oznaczenie stężenia troponiny (w regularnych odstępach czasowych). Jesteś ciekawy, jak wygląda leczenie rozległego zawału serca? Często farmakoterapia stosowana standardowo przy zwykłym zawale serca (m.in..: leki z grupy beta-blokerów, nitrogliceryna, leki przeciwpłytkowe, inhibitory konwertazy angiotensyny) jest tutaj niewystarczająca i lekarz kardiolog musi wdrożyć bardziej inwazyjne metody leczenia, takie jak pomostowanie aortalno-wieńcowe (tzw. by-passy). Jest to operacja kardiochirurgiczna operacja wszczepienia pomostów naczyniowych, która poprawia jakość życia chorego, przywracając przepływ krwi do serca poprzez wytworzenie nowych połączeń naczyniowych omijających zwężenie.

Inny zabieg kardiologiczny, który wykonuje się u pacjentów z rozległym zawałem serca to przezskórna angioplastyka wieńcowa (PCI). Metoda ta polega na poszerzeniu/udrożnieniu zwężonej lub zamkniętej tętnicy wieńcowej. Lekarz zakłada do tętnicy metalowy stent, który uniemożliwia ponowne zamknięcie naczynia. Niektóre stenty mogą być pokryte cząsteczkami leków, co spowalnia proces narastania zmian miażdżycowych. Ten małoinwazyjny zabieg jest przeprowadzany w przypadku wyczerpania możliwości leczenia zachowawczego.

Oczywiście poza farmakoterapią, jak i leczeniem zabiegowym pacjent musi wprowadzić zmiany w stylu życia, które obejmują m.in. modyfikację sposobu odżywiania. Jako że jednym z czynników ryzyka zawału jest wysoki cholesterol, warto wdrożyć dietę na cholesterol, która obfituje w błonnik (warzywa i owoce zawierające pektyny). W trosce o serce warto unikać tłustych mięs, wędlin, podrobów, parówek, tłustego nabiału. Należy wprowadzić do jadłospisu składniki pokarmowe zawierające jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak np.: tłuste ryby morskie, oleje roślinne orzechy. W diecie powinny też znaleźć się pełnoziarniste produkty zbożowe. Należy unikać fast foodów, gotowych ciast i słodyczy, które zawierają tłuszcze trans.

• kawa a cholesterol

Czy osoby z wysokim cholesterolem mogą pić kawę? Jako że niefiltrowana kawa podnosi ogólny poziom cholesterolu i cholesterolu LDL, lepiej sięgać po przefiltrowany napój kawowy.

Rozległy zawał serca - rokowania

Wiele osób z problemami kardiologicznymi szuka informacji na temat rokowań przy rozległym zawale serca. Czy diagnoza jest równoznaczna z wyrokiem śmierci? Oczywiście, że nie. Rokowania zależą od tego, jak bardzo rozległy jest zawał serca u danego pacjenta i jak szybko uzyskał on pomoc medyczną.