Recepta farmaceutyczna i recepta od farmaceuty – czym się różnią?

Dlaczego uprawnienia farmaceutów zwiększono?

Kluczowy dla zwiększenia uprawnień farmaceutów był wybuch pandemii COVID-19. Nagle dostęp do lekarzy został znacznie utrudniony i jeszcze trudniej było o diagnozę, czy też wystawienie recepty i zakup leków. Odpowiedzią na to wyzwanie była nowelizacja ustawy Prawo Farmaceutyczne z wiosny 2020 roku. Zgodnie z ustawą Prawo Farmaceutyczne wzrosły uprawnienia farmaceutów w zakresie wystawiania recept. Jednocześnie zastrzeżono, że po minięciu zagrożenia epidemicznego, uprawnienia specjalistów zostaną zachowane. Obecnie mogą oni wystawić receptę farmaceutyczną oraz od farmaceuty. Czym różnią się te dokumenty?

Recepta farmaceutyczna

W przypadku recepty farmaceutycznej mamy do czynienia z dokumentem, który wystawiany jest w sytuacji, gdy zagrożone jest zdrowie lub życie pacjenta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami specjalista posiadający prawo wykonywania zawodu farmaceuty może przepisać leki o dostępności Rp (z wyłączeniem leków psychotropowych i odurzających). Maksymalna ilość produktu leczniczego powinna wystarczyć na 180 dni jego stosowania. Ten typ recepty przeznaczony jest dla pacjentów, którzy nie są spokrewnieni z farmaceutą.

Kto i kiedy może wystawić receptę farmaceutyczną?

Ustawa w jasny sposób wskazuje na to, kto i w jakiej sytuacji może wystawić receptę farmaceutyczną. Przede wszystkim jest to możliwe tylko w trakcie pracy w aptece ogólnodostępnej. Wystawianie recept farmaceutycznych jest niedozwolone poza apteką. Receptę wystawia się w czasie wydania leku pacjentowi. Dokument może być wydany w postaci elektronicznej (jeżeli farmaceuta wgra swój certyfikat do systemu) lub postaci papierowej. W przypadku recepty papierowej można przepisać dawkę produktu leczniczego na 120 dni stosowania. Decyzję o konieczności wystawienia recepty podejmuje farmaceuta na podstawie własnych doświadczeń. Jego zadaniem jest przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo pacjenta. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, recepta nie powinna być wystawiana.

Jakie leki obejmuje recepta farmaceutyczna?

Farmaceuta może przepisać dowolny produkt leczniczy o kategorii dostępności Rp (z wyjątkiem środków psychotropowych i odurzających). Jednocześnie należy wykazać sytuację zagrożenia zdrowia pacjenta. Tego typu recepty są pełnopłatne. Obejmuje to m.in. środki antykoncepcyjne, jednak tylko w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego.

Recepta farmaceutyczna nie może być wystawiona na wyroby medyczne takie jak leki psychotropowe i odurzające, a także na zakup leku robionego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Tak samo sytuacja wygląda w przypadku produktu leczniczego recepturowego.

Co zawiera tego typu dokument?

Recepta farmaceutyczna ważna jest przez 30 dni i zawiera podstawowe dane, które znajdują się również na dokumencie wystawianym przez lekarza w trakcie konsultacji medycznej. Ewidencję recept farmaceutycznych prowadzi bezpośrednio apteka, w której są one wystawiane. Na recepcie znajduje się przyczyna wystawienia dokumentu. Ponadto dokument zawiera takie dane jak:

• dane pacjenta;
• dane farmaceuty;
• datę wystawienia recepty;
• numer PESEL pacjenta;
• produkty lecznicze i ich ilość (w tym międzynarodową lub własną nazwę produktu leczniczego);
• postać, w jakiej produkt leczniczy występuje;
• sposób dawkowania;
• rozpoznanie choroby;
• termin ważności dokumentu.

Recepta od farmaceuty

Drugim z dokumentów wystawianych przez farmaceutę jest recepta od farmaceuty. Może wystawić ją każdy farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu i nie musi wówczas znajdować się w aptece ogólnodostępnej. Tego typu recepta wystawiana jest bezpośrednio sobie lub rodzinie, przy czym zakres tej ostatniej wymieniono bezpośrednio w ustawie. Dokument wystawia się bezpośrednio w systemie gabinet.gov.pl, a nie w systemie aptecznym i za ewidencję odpowiada farmaceuta. Recepta od farmaceuty zwana jest fachowo jako pro auctore i pro familiae. Tego typu dokument nie może być wystawiany osobom niezwiązanym z farmaceutą. W pozostałych kwestiach nie różni się w zakresie wytycznych od recepty farmaceutycznej. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w ustawie Prawo Farmaceutyczne.