Przepuklina rozworu przełykowego – co to jest, jak wyleczyć?
Przepuklina rozworu przełykowego to schorzenie, na które chorują głównie osoby starsze, jednak istnieje wiele innych czynników, które mogą wpływać na rozwój choroby. W artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest przepuklina rozworu przełykowego oraz w jaki sposób należy ją leczyć?
Co to jest przepuklina rozworu przełykowego?
Przepuklina rozworu przełykowego to schorzenie, w którym żołądek przepycha się do przełyku poprzez mały otwór w przeponie. Działanie to znacznie osłabia dolny zwieracz przełyku, co może być przyczyną cofania się treści oraz kwasu żołądkowego. Stanowi to często przyczynę rozwoju choroby refluksowej przełyku (GERD).
Choroba refluksowa przełyku, tzw. refluks, to stan chorobowy, w przebiegu którego dochodzi do cofania się treści żołądkowej i który prowadzi do rozwoju uciążliwych objawów oraz powikłań zdrowotnych. Refluks u niemowlaka potocznie nazywany jest „ulewaniem” i w większości przypadków przemija wraz z dojrzewaniem układu pokarmowego maluszka. Refluks u dzieci oraz w wieku dorosłym powinien być leczony przez specjalistę, ponieważ może doprowadzić do rozwoju wielu groźnych powikłań, takich jak zapalenie przełyku czy przełyk Barretta.
Występowanie przepukliny rozworu przełykowego może być zarówno wrodzone jak i nabyte. Choroba ta najczęściej rozwija się wśród osób starszych, ze względu na stopniową utratę siły oraz elastyczności wszelkich mięśni. Jednak czynnikami sprzyjającymi rozwojowi przepukliny rozworu przełykowego mogą być również podwyższone ciśnienie śródbrzuszne, otyłość, ciąża, obturacyjna choroba płuc, przewlekłe zaparcia czy uwarunkowanie genetyczne.
Przepuklinę rozworu przełykowego dzielimy na 4 rodzaje:
- typ I (ślizgowy), który stanowi ponad 95% wszystkich przypadków choroby,
- typ II, który występuje w momencie, gdy część żołądka przemieszcza się do śródpiersia równolegle do przełyku,
- typ III jest to rodzaj przepukliny, w której połączenie żołądkowo-przełykowe wraz z częścią żołądka migruje do śródpiersia,
- typ IV występuje gdy żołądek wraz z innymi narządami (np. okrężnica, jelito cienkie) przedostaje się do śródpiersia.
Refluks od tarczycy – co warto o nim wiedzieć?
Przepuklina rozworu przełykowego – objawy
Wśród objawów, które najczęściej można zaobserwować u osób chorujących na przepuklinę rozworu przełykowego, wyróżnia się:
- zgagę,
- nadkwasotę,
- problemy z przełykaniem,
- ból w nadbrzuszu,
- odbijanie się kwaśną treścią,
- duszności,
- chrypkę.
Refluks w ciąży – jakie są jego przyczyny oraz co należy o nim wiedzieć.
Czy przepuklina rozworu przełykowego boli
Szacuje się, że ok. 55-60% osób powyżej 50. roku życia choruje na przepuklinę rozworu przełykowego, jednak tylko ok. 9% z nich ma widoczne objawy. Małe przepukliny są przeważnie nieodczuwalne dla pacjenta i zazwyczaj bez problemu można je leczyć, jednak te większe często wymagają operacji.
Przepuklina rozworu przełykowego bywa dla pacjenta bolesna, powodując dodatkowe objawy pogarszające jakość życia, między innymi częste wymioty, zgagę, przewlekły kaszel oraz ból w klatce piersiowej. Dolegliwości te w znacznym stopniu zmniejszają komfort codziennego funkcjonowania.
Co pomaga na przepuklinę rozworu przełykowego?
Istnieje kilka modyfikowalnych czynników ryzyka rozwoju przepukliny rozworu przełykowego, na który każdy z nas ma wpływ. Są to np.:
-
Redukcja nadmiernej masy ciała. Zwiększona masa ciała stanowi ryzyko rozwoju wielu chorób groźnych zarówno dla zdrowia, jak i życia. Odpowiednia modyfikacja nawyków żywieniowych oraz prawidłowo zbilansowana dieta pozwoli zmniejszyć ryzyko problemów zdrowotnych oraz wpłynie pozytywnie na inne aspekty życia.
-
Unikanie palenia tytoniu. Dym papierosowy nie tylko szkodzi zdrowiu ogólnemu, ale w przypadku chorób układu pokarmowego działa wyjątkowo drażniąco na śluzówkę, zwiększając częstotliwość występowania epizodów refluksowych.
-
Unikanie spożywania alkoholu, mocnej kawy oraz herbaty, ponieważ wzmacniają objawy choroby.
-
Aktywność fizyczna. Powinna być wykonywana regularnie, a jej intensywność dopasowana w taki sposób, aby nie przeciążała organizmu chorej osoby. Sport pozwoli zachować dobrą kondycję oraz zapobiegnie wzrostowi nadmiernej masy ciała. Ważne jest jednak, aby w przypadku przepukliny rozworu przełyku unikać aktywności fizycznej zaraz po posiłku.
Sprawdź czym charakteryzuje się refluks stresowy.
Jak wyleczyć przepuklinę rozworu przełykowego?
Diagnostyka przepukliny rozworu przełykowego opiera się głównie na badaniu endoskopowym górnego przewodu odcinka układu pokarmowego (gastroskopia). Wykonuje się również badanie RTG z użyciem kontrastu, 24-godzinny test pH, tomografię komputerową czy monometrię.
Sposób leczenia przepukliny rozworu przełykowego jest uzależniony od rodzaju oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Leczenie tego rodzaju chorób wymaga interdyscyplinarnego podejścia zespołowego, w którego skład najczęściej wchodzi lekarz pierwszego kontaktu, radiolog, gastroenterolog oraz chirurg. W większości przypadków, najczęściej stosowaną formą leczenia jest terapia farmakologiczna, której podstawą są inhibitory pompy protonowej (IPP), np. omeprazol, esomeprazol czy pantoprazol.
W momencie, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi zamierzonych efektów lub jest nieefektywne, w określonym przypadku choroby podejmuje się decyzje o zabiegu chirurgicznym. Metody operacyjnego leczenia przepukliny rozworu przełykowego podzielić możemy na tradycyjne, laparoskopowe oraz z wykorzystaniem systemu wsparcia chirurgicznego da Vinci.
Przepuklina rozworu przełykowego – dieta
Odpowiednio dobrana dieta stanowi istotny element terapii przepukliny rozworu przełykowego. Najbardziej zalecana w tym przypadku jest dieta łatwostrawna, bogata w warzywa, chudy nabiał oraz mięso z niską zawartością tłuszczu. Rekomenduje się spożywanie porcji mniejszych, za to częściej (5-6 razy dziennie). Ważne jest również zachowanie odpowiedniej higieny spożywanego posiłku a mianowicie jedzenie bez pośpiechu, w spokojnej atmosferze. Ostatni posiłek powinien być spożyty nie później niż na 2-3 godziny przed snem.
W diecie, w przypadku przepukliny rozworu przełykowego nie zaleca się:
- potraw zbyt kwaśnych, owoców oraz soków cytrusowych,
- ostrych przypraw,
- dań z dużą zawartością tłuszczu, potraw smażonych, tłustych mięs, np. boczek,
- produktów wysokoprzetworzonych, słodyczy,
- warzyw cebulowych,
- napojów gazowanych,
- mocnej kawy i herbaty,
- spożywania alkoholu.
Źródła:
- R. E. Smith, R. Dilawar Shahjehan, Hiatal Hernia, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32965871/ [dostęp 27.04.2023],
- T. Rogula, Przepuklina rozworu przełykowego – przyczyny powstawania, objawy, diagnostyka, leczenie, https://www.szpitalnaklinach.pl/blog/przepuklina-rozworu-przelykowego-przyczyny-powstawania-objawy-diagnostyka-leczenie/