Na czym polega metoda kalendarzykowa?

Co to jest kalendarzyk małżeński?

Kalendarzyk małżeński, inaczej zwany sposobem Ogino-Knausa, kalendarzykiem owulacyjnym, kalendarzykiem dni płodnych, kalendarzykiem płodności, czy metodą kalendarzykową, jest jedną z najpopularniejszych metod naturalnej antykoncepcji lub zupełnie odwrotnie – planowania rodziny, gdyż umożliwia wyznaczenie dni płodnych w cyklu miesiączkowym kobiety. Na ten sposób planowania rodziny decydują się kobiety, które ze względu na przeciwwskazania zdrowotne nie mogą bądź ze względu na przekonania religijne nie chcą stosować innych metod planowania rodziny.

Metodę kalendarzykową mogą stosować kobiety, u których cykle menstruacyjne są regularne i trwają pomiędzy 25 a 33 dni, a jajeczkowanie, czyli owulacja (uwolnienie komórki jajowej z jajnika do jajowodu) natomiast przypada na połowę cyklu miesięcznego, czyli około 14 dni przed miesiączką. Co ważne, aby skorzystać z metody kalendarzykowej, należy znać datę pierwszego dnia cyklu menstruacyjnego, czyli pierwszy dzień wystąpienia krwawienia miesięcznego, a także średnią długość trwania cyklu.

Na czym polega kalendarzyk małżeński?

Kalendarzyk małżeński to metoda planowania rodziny, która umożliwia wyznaczenie dni płodnych i niepłodnych w cyklu miesiączkowym kobiety poprzez skrupulatne notowanie dat miesiączek, ocen śluzu z pochwy, temperatury ciała czy położenia szyjki macicy. Skrupulatnie zapisywanie dat miesiączek i zmian, jakie zachodzą w cyklu menstruacyjnym przez minimum pół roku, a optymalnie roku, pozwala to na poznanie cyklu miesiączkowego i określenie dni płodnych oraz niepłodnych. W tym znaczeniu dni płodne wypadają zazwyczaj około 14 dni przed miesiączką. Oznacza to, że największe prawdopodobieństwo zapłodnienia komórki jajowej przypada właśnie na dni niepłodne, które wypadają na dzień owulacji i dobę przed owulacją. Niemniej jednak należy wskazać, że mniejsze szanse na zajście w ciążę, ale wciąż wysokie, są w czasie siedmiu dni przed owulacją i na 3-4 dni po owulacji. Należy wskazać, że faza niepłodności bezwzględnej trwa około 14 dni i przypada na czas obumarcia komórki jajowej do zakończenia krwawienia miesięcznego.

Prawidłowy cykl miesięczny trwa 28 dni, w takim cyklu dni płodne przypadają na około 10-18 dzień. Jednocześnie należy wskazać, że komórka jajowa żyje jedynie 48 godzin. Dni płodnych jest zdecydowanie więcej ze względu na to, że plemniki męskie mogą przetrwać w ciele kobiety nawet do sześciu dni.

Jak prowadzić kalendarzyk małżeński?

Kalendarzyk małżeński to metoda polegająca na wyliczaniu dni płodnych i niepłodnych. W podstawowej wersji prowadzenia tej metody konieczne jest określenie długości cyklu menstruacyjnego kobiety oraz wyznaczenie pierwszego dnia miesiączki. Niemniej jednak należy wskazać, że istnieje kilka metod prowadzenia kalendarzyka dni płodnych.

• Kalkulator dni płodnych to metoda, która związana jest z kalendarzykiem. Warto wskazać, że jednocześnie jest najpowszechniejszą i najczęściej stosowaną metodą naturalnej antykoncepcji, gdyż na podstawie długości cyklu szacuje się spodziewany termin owulacji i w ten sposób wyznacza dni wstrzemięźliwości seksualnej.
• Metoda termiczna polega na codziennym mierzeniu temperatury ciała o tej samej porze – najlepiej rano, specjalnym termometrem owulacyjnym. Okazuje się, że w cyklu miesięcznym temperatura podstawowa ciała kobiety może różnić się kilka kresek. W tym znaczeniu temperatura wzrasta w czasie owulacji i nieznacznie spada w okresie miesiączki.
• Metoda Billingsów, czyli metoda obserwacji śluzu, która polega na codziennym sprawdzaniu koloru oraz konsystencji ślubu szyjkowego. Śluz w okresie dni płodnych jest gęsty, elastyczny i śliski, a wyglądem przypomina białko jaja. W okresie dni niepłodnych śluz charakteryzuje się lepką, zwartą i gęstą konsystencją, a dodatkowo mętną, lekko zabarwioną na biało barwą.
• Metoda objawowo-termiczna to metoda antykoncepcji naturalnej, która łączy wszystkie powyżej wymienione metody. Polega ona na mierzeniu temperatury przy jednoczesnym obserwowaniu śluzu szyjkowego, zapisywaniu długości cyklu i pojawienia się miesiączki oraz innych objawów występujących w trakcie cyklu menstruacyjnego, takich jak: tkliwość piersi, drażliwość i płaczliwość, czy chociażby nadmierny apetyt bądź jego brak.

Warto wskazać, że wyznaczanie dni płodnych i niepłodnych jest najbardziej skuteczne poprzez zastosowanie wszystkich metod naturalnej antykoncepcji jednocześnie.

Skuteczność kalendarzyka małżeńskiego jako metody antykoncepcji naturalnej

Skuteczność metod antykoncepcji określana jest za pomocą wskaźnika Pearla. W przypadku naturalnej metody antykoncepcji, jaką jest metoda kalendarzykowa, wskaźnik Pearla wynosi 25. Oznacza to, że na 100 kobiet stosujących tę metodę zapobiegania ciąży przez rok, 25 z nich zajdzie w ciążę. Należy zatem wskazać, że kalendarzyk małżeński nie jest najskuteczniejszą metodą antykoncepcji. Dodatkowo warto podkreślić, że kalkulator dni płodnych jest względnie skuteczny, w przypadku regularnego cyklu i ścisłego przestrzegania okresu wstrzemięźliwości seksualnej. Niemniej jednak należy wskazać, że na skuteczność naturalnych metod antykoncepcji, do której należy kalendarzyk małżeński w znaczny sposób wpłynąć może:

• choroba, a nawet przeziębienie,
• stres,
• zmiana klimatu,
• praca zmianowa.

Okazuje się zatem, że kalendarz dni płodnych, choć uznawany jest za jedną z naturalnych metod antykoncepcji, jest jednocześnie jednym z najmniej skutecznych sposobów zapobiegania ciąży i bywa zawodny. Ze względu na konieczność zachowania okresu wstrzemięźliwości seksualnej w czasie dni płodnych, metoda kalendarzykowa ma znacznie większe znaczenie w przypadku par, które planują powiększenie rodziny i chcą zwiększyć szanse na zapłodnienie poprzez współżycie w dni płodne, wyznaczone dzięki zastosowaniu tej metody antykoncepcji. Dlatego też metoda kalendarzykowa ma znacznie większy potencjał jako jedna z metod naturalnego planowania rodziny (NPR). Niektórzy do naturalnych metod planowania rodziny zaliczają również stosunek przerywany. Niemniej jednak przez bardzo niską skuteczność, stosunek przerywany nie powinien być traktowany jako metoda zapobiegania ciąży.

Metoda kalendarzykowa ze względu na niską skuteczność nie jest zalecana jako jedyna metoda antykoncepcji. Na nieskuteczność w dużej mierze wpływają nieregularne cykle, gdyż nawet kilkudniowe wahania mogą zaburzyć prawidłową ocenę dni płodnych i niepłodnych, co może doprowadzić do zapłodnienia i niechcianej ciąży. Dlatego też pary, które w najbliższej przyszłości nie planują posiadania potomstwa, powinny skorzystać z dodatkowych metod antykoncepcji niehormonalnej lub hormonalnej.