Migrena u dzieci: jak ją rozpoznać i leczyć?

Przyczyny migreny u dzieci

Migrena, jak już wskazano, może wystąpić u dzieci w każdym wieku – do 7. roku życia najczęściej dotyczy chłopców, natomiast od 11. roku życia, aż do dorosłości aż trzykrotnie częściej dotyczy dziewcząt. Przyczyn choroby neurologicznej, jaką jest migrena, nie udało się dokładnie ustalić. Niemniej jednak należy podkreślić, że przypisuje się jej podłoże genetyczne. Oznacza to, że dzieci, u rodziców których zdiagnozowano migrenę, narażone są na dziedziczenie schorzenia. Migrena zazwyczaj przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, co oznacza, że jest chorobą chroniczną, wpływają na codzienne funkcjonowanie. Choć przyczyny migreny u dzieci nie są do końca poznane, to wymienić można czynniki, które mogą przyczynić się do zwiększenia ryzyka wystąpienia silnych dolegliwości bólowych głowy. Do czynników tych zalicza się:

• głód i niedożywienie,
• przewlekły stres,
• długotrwałe przebywanie w hałasie, 
• ekspozycję na światło i zimy wiatr,
• wysiłek fizyczny, szczególnie ten wyczerpujący,
• niektóre pokarmy, do których należy między innymi czekolada, sery żółte oraz pleśniowe, a także konserwanty,
• alergie wziewne i nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
• wady wzroku,
• niehigieniczny tryb życia: zbyt mało snu, nieodpowiednia dieta, korzystanie z gadżetów elektronicznych,
• niektóre choroby pasożytnicze.

Objawy migreny u dzieci

Migrena u dzieci, podobnie jak u dorosłych, wiąże się z występowaniem typowych dla niej objawów. W tym znaczeniu bóle migrenowe wiążą się z odczuwaniem pulsującego, jednostronnego bólu głowy, który ma nasilenie od umiarkowanego do silnego. Poza typowym dla migreny bólem głowy wystąpić mogą również inne, mniej oczywiste symptomy. Okazuje się bowiem, że objawami migreny u dzieci mogą być:

• nudności i wymioty,
• zaburzenia równowagi oraz chodu,
• oczopląs,
• nadwrażliwość na światło i dźwięki, a niekiedy również na zapachy,
• ból utrudniający codzienne funkcjonowanie,
• zmiany w zachowaniu – apatyczność, agresja, wycofanie,
• utrata apetytu,
• zaburzenia snu u dzieci,
• brak energii.

Należy również wskazać, że typowym objawem migrenowych bólów głowy u dzieci są nawracające epizody pulsującego bólu, który zlokalizowany jest zazwyczaj jednostronnie, najczęściej w okolicy czołowo-skroniowej. Ponadto, codzienne aktywności mogą wpływać na nasilenie dolegliwości bólowych związanych z migreną.

Niektóre dzieci mogą doświadczać migreny z aurą. W takim przypadku wystąpienie typowych dla dolegliwości silnych bólów głowy, poprzedza pojawienie się objawów zwiastujących nadejście ataku. Zazwyczaj aura migrenowa objawia się zaburzeniami wzroku w postaci mroczków czy halucynacji, ale również zaburzeń mowy i czucia. Objawy te zazwyczaj ustępują w ciągu godziny, po czym pojawia się typowy ból migrenowy.

Odmiennym rodzajem migreny u dzieci jest migrena brzuszna, charakteryzujące się występowaniem bólu brzucha, który zlokalizowany jest w okolicy okołopępkowej. Warto wskazać, że dolegliwościom bólowym brzucha zazwyczaj towarzyszą nudności i wymioty, a także bladość skóry.

Jak długo trwa migrena u dzieci?

Migrena dziecięca, niezależnie od rodzaju – głowy, brzuszna czy oczna – trwa zazwyczaj od 2 do nawet 72 godzin. Niekiedy wystąpienie dolegliwości poprzedza aura, która występuje na godzinę przed wystąpieniem właściwego dla migreny bólu. Jednak objawy towarzyszące migrenie, mogą utrzymywać się nawet po ustąpieniu typowego dla migreny bólu.

Leczenie migreny u dzieci

Leczenie migreny u dzieci poprzedzone jest postawieniem rozpoznania i diagnozy. Kryteriami diagnostycznymi migreny jest wystąpienie co najmniej pięciu epizodów bólu głowy, który trwa od 2 do 72 godzin, w których wykluczone są inne możliwe przyczyny bólu. Dodatkowo ból musi spełniać co najmniej dwa warunki z takich jak: pulsujący charakter, ból jedno- lub obustronny zlokalizowany w okolicy czołowo-skroniowej, nasilenie dolegliwości od umiarkowanego do ciężkiego, wzrost nasilenia dolegliwości bólowych poprzez codzienną aktywność oraz występowanie wymiotów i nudności, a także nadwrażliwość na dźwięki lub światło. Wystąpienie co najmniej dwóch z wymienionych objawów, pozwala na rozpoznanie migreny dziecięcej.

Zdiagnozowana migrena dziecięca pozwala na wdrożenie terapii przeciwbólowej przy pomocy leków na migrenę, w postaci paracetamolu, ibuprofenu, aspiryny lub innych salicylanów. Leki zawierające trypsynę stosowane są w przypadku migrenowych bólów głowy u nastolatków od 16. roku życia. Dodatkowo w przypadku migreny dziecięcej często podawane są również leki przeciwwymiotne, szczególnie przy nasilonych objawach w postaci nudności i wymiotów. Należy jednak wskazać, że terapia ta ma charakter leczenia objawowego, polegającego na doraźnym łagodzeniu dolegliwości bólowych głowy. Leczenie przyczynowe, mające na celu zmniejszenie częstości występowania napadów migreny, możliwe jest po ustaleniu przyczyny występowania dolegliwości migrenowych u dzieci i młodzieży. Terapia w przypadku migreny u dzieci powinna być dobierana indywidualnie z uwzględnieniem potencjalnych czynników, które mogą wywoływać napady bólu. Leki przeciwbólowe stosowane przy migrenie dobierane są pod względem częstości i nasilenia dolegliwości bólowych, ale również stopnia ograniczenia normalnego funkcjonowania i występowania chorób towarzyszących. Istotnym elementem terapii przeciwmigrenowej u dzieci jest zmiana nawyków, zmniejszenie czasu spędzanego na oglądaniu telewizji i korzystaniu z gadżetów elektronicznych. Kluczowa jest również dieta w bólach migrenowych u dzieci, która powinna być odpowiednio zbilansowana, z której wyeliminowane będą produkty takie jak czekolada, cytrusy, konserwanty oraz barwniki spożywcze, a także produkty marynowane.