Melatonina dla dzieci: czy warto stosować i jakie są dawki?
Melatonina to naturalny hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, który reguluje dobowy rytm snu i czuwania. Ze względu na działanie melatoniny syntetyczny hormon jest popularnym preparatem stosowanym w niwelowaniu łagodnych zaburzeń snu u dorosłych. Pojawiają się jednak pytania, czy melatonina jest bezpieczna dla dzieci? Ile melatoniny można podawać dla dzieci? Jaka dawka melatoniny jest wskazana dla dzieci?
Czy melatoninę można podawać dzieciom?
Melatonina, jak już wyżej wskazano, jest naturalnym hormonem produkowanym przez ludzki organizm. Pełni on kluczową rolę w regulacji rytmu około dobowego, a także procesów snu i czuwania, dlatego też odpowiada za prawidłowy sen i regenerację organizmu. Niedobór melatoniny może być jedną z przyczyn bezsenności czy zaburzeń snu, na które cierpi około 15-25% dzieci i młodzieży.
Choć melatonina jest pochodzenia endogennego, to podawanie syntetycznego preparatu dzieciom budzi wątpliwości. Okazuje się bowiem, że istnieją liczne doniesienia świadczące o zatruciu melatoniną przez dzieci. Dlatego też bezpieczeństwo podawania syntetycznego preparatu najmłodszym jest niejednoznaczne. Należy wskazać, że dzieci są szczególnie wrażliwą grupą, dlatego też stosowanie suplementu w postaci melatoniny powinno być w każdym przypadku konsultowane z lekarzem, najlepiej pediatrą. Okazuje się bowiem, że stosowanie melatoniny w terapeutycznych dawkach dostosowanych do wieku nie powinno stanowić zagrożenia i jest dopuszczalne.
Melatonina dla dzieci stosowana przy zaburzeniach snu w odpowiedniej dawce jest bezpieczna. Co ważne, w przeciwieństwie do leków nasennych, syntetyczna melatonina nie wykazuje właściwości uzależniających. Dlatego też stosowanie jej w odpowiednio dobranych dawkach nawet przy regularnym, stosunkowo długim stosowaniu nie wiąże się z wykształceniem tolerancji, w związku z czy nie obserwuje się zespołu odstawienia po zakończonej kuracji melatoniną.
Należy wskazać, że melatonina dla dzieci może być stosowana nie tylko w przypadku łagodnych zaburzeń snu, ale również jest wykorzystywana u dzieci z autyzmem, zespołem nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi (ADHD), a także z zaburzeniami lękowymi. Schorzeniom tym bowiem bardzo często towarzyszą zaburzenia snu.
Co ważne jednak, bezwględnie należy unikać przekraczania zalecanych dawek syntetycznej melatoniny, aby uniknąć możliwego przedawkowania i zatrucia, które wiąże się z wystąpieniem nieprzyjemnych skutków ubocznych.
Dawkowanie melatoniny dla dzieci
Stosowanie melatoniny u dzieci w każdym przypadku powinno być konsultowane z lekarzem, który w oparciu o wywiad lekarski pomoże w identyfikacji przyczyny problemów z zasypianiem i dobierze odpowiednią dawkę suplementu. Niemniej jednak zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem i Sekcji Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego zalecaną dawką dla dzieci I młodzieży przy zaburzeniach nie-24-godzinnego rytmu snu i czuwania początkowo wskazane jest stosowanie 3-10 mg melatoniny na dobę, a po upływie 6-12 dawka ta powinna być zmniejszona do 1-3 mg na dobę. W przypadku zaś innych problemów ze snem zazwyczaj zaleca się stopniowe zwiększenie dawki w celu uzyskania oczekiwanego efektu. Kuracja terapeutyczna w takim przypadku zazwyczaj wiąże się ze stosowanie 2,5-3 mg melatoniny na dobę, a w przypadku młodzieży 5-10 mg na dobę.
Należy wskazać, że w przypadku melatoniny podawanej dzieciom dawki mogą być wyższe od tych sugerowanych dla osób dorosłych. Pojawia się zatem pytania, dlaczego dzieci potrzebują więcej melatoniny? Dlaczego dzieci produkują najwięcej melatoniny? Okazuje się bowiem, że dzieci mają najwięcej melatoniny w organizmie, wraz z wiekiem bowiem produkcja tego hormonu przez organizm maleje. W związku z tym, że suplementacja melatoniny ma na celu przede wszystkim uzupełnienie jej niedoboru w organizmie, dlatego dąży się do stosowania dawek możliwie najbardziej zbliżonych do fizjologicznych.
Melatonina dla dzieci a skutki uboczne
Stosowanie melatoniny przez dzieci może wiązać się z możliwością zatrucia substancją, Wówczas w wyniku zastosowania suplementu najczęściej pojawiają się nudności, bóle oraz zawroty głowy, nadmierna senność w ciągu dnia. Dodatkowo wystąpić mogą objawy pobudzenia, wśród których wymienia się drażliwość, nerwowość, a także niewyjaśniony niepokój.
Cena melatoniny dla dzieci
Melatonina w aptekach dostępna jest w formie produktów zarejestrowanych jako lek dostępny bez recepty, a także w postaci suplementu diety. Cena preparatu uzależniona jest od rodzaju specyfiku, a także od zawartości dodatkowych składników. Dodatkowo cena może być inna w zależności od formy preparatu, w tym znaczeniu melatonina dostępna jest w formie tabletek, kapsułek i w kroplach. Niemniej jednak należy wskazać, że w przypadku preparatu zarejestrowanych jako leki bez recepty koszt waha się w granicach 20-30 zł, natomiast cena suplementu diety może wynosić od 15 do nawet 150 zł.
Melatonina stosowana w odpowiednich dawkach może być podawana nawet małym dzieciom. Należy jednak wskazać, że przed suplementacją melatoniny warto skorzystać z domowych sposobów na bezsenność u dzieci. Może bowiem się okazać, że wprowadzanie zasad i przestrzeganie higieny snu może w znaczącym stopniu poprawić jakość snu.
Źródła:
- Lelak K., Vohra V. Neuman Ml i wsp., „Pediatric Melatonin Insertions – United States”, 2012-2021, Morbidity and Morality Weekly Report 2022, 71
- Cummings C., „Melatonin for the management of sleep disorder in children and adolescents”, Pediatrics & Child Health 2012, 17
- Wichniak A., Jankowski K., Skalski M. i wsp., „Standardy leczenia zaburzeń okołodobowego snu i czuwania Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem i Sekcji Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Część II. Psychiatria Polska 2017
- Koszmary senne u dzieci: jak sobie z nimi radzić?
- Melatonina: jak wpływa na sen i dlaczego jest ważna dla organizmu?
- Koszmary senne: co to jest, jak sobie z nimi radzić i jak się ich pozbyć?
- Ile człowiek może wytrzymać bez snu: fakty i mity na temat bezsenności
- Bezsenność po Covid-19: jak sobie z nią poradzić i dlaczego występuje?