MCV podwyższone — czy powinno niepokoić?
Morfologia krwi jest jednym z podstawowych badań zlecanych przez lekarzy w przypadku podejrzenia różnego rodzaju zaburzeń lub chorób. Jest bardzo przydatna m.in. w diagnostyce niedokrwistości, ponieważ dzięki niektórym parametrom specjalista może określić jej prawdopodobną przyczynę. Jednym ze wspomnianych wskaźników jest MCV, czyli średnia objętość krwinki czerwonej (erytrocytu), która w niektórych przypadkach klinicznych może odbiegać od normy. Kiedy należy wykonać badanie MCV? Co może oznaczać podwyższone MCV? W jakich sytuacjach MCV jest zbyt niskie? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Czym jest wskaźnik MCV?
Wskaźnik MCV (z ang. Mean Corpuscular Volume) jest monitorowany podczas badania morfologii krwi i mówi o średniej objętości krwinki czerwonej. Erytrocyty to składniki krwi niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ są odpowiedzialne m.in. za transport tlenu z płuc do innych tkanek.
Normy MCV mieszczą się w granicach 82-92 fl (femtolitrów). Na podstawie uzyskanego wyniku MCV możemy w niektórych przypadkach rozpoznać przyczynę niedokrwistości. Warto zaznaczyć, że normy mogą się różnić w zależności od laboratorium, gdzie przeprowadzane jest oznaczenie.
Kiedy wykonać badanie MCV?
Badanie MCV jest wykonywane w ramach rutynowej morfologii, ale szczególne znaczenie diagnostyczne zyskuje w rozpoznawaniu i ustaleniu przyczyny niedokrwistości. Z racji tego badanie MCV zaleca się u pacjentów z podejrzeniem anemii, czyli stanu chorobowego, związanego ze zmniejszeniem stężenia hemoglobiny w wyniku zaburzeń związanych z liczbą lub objętością krwinek czerwonych. Do objawów, które mogą wskazywać na niedokrwistość i wymagają wykonania morfologii, należą głównie:
- zmęczenie, osłabienie;
- bóle i zawroty głowy;
- kołatanie serca;
- bladość skóry, błon śluzowych wewnątrz jamy ustnej;
- trudności w skupieniu uwagi;
- utrata apetytu;
- zaparcia;
- nudności.
W przypadku zaobserwowania podobnych symptomów należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który skieruje chorego na niezbędne badania, mające na celu szybkie wykrycie choroby i wdrożenie adekwatnego leczenia.
MCV podwyższone — co oznacza?
Wysokie MCV, czyli zwiększenie objętości czerwonej krwinki jest charakterystyczne dla anemii megaloblastycznej (makrocytarnej), która w większości przypadków spowodowana jest niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego.
Do niedoboru witaminy B12 może dochodzić w konsekwencji:
- choroby Addisona-Biermera (najczęstsza przyczyna);
- niedostatecznej podaży z pożywieniem (weganizm, wegetarianizm);
- zapalenia błony śluzowej żołądka;
- choroby przewodu pokarmowego, np. przewlekłe zapalenie trzustki, celiakia;
- ograniczonego wchłaniania z przewodu pokarmowego spowodowanego zaburzeniami wrodzonymi, resekcją żołądka, chorobą Leśniowskiego-Crohna.
Do przyczyn niedoboru kwasu foliowego zaliczamy m.in.: dietę pozbawioną surowych warzyw i owoców, alkoholizm, przyjmowanie niektórych leków, ciążę i laktację, choroby nowotworowe, dializoterapię.
Jednak niedobory witaminowe to nie jedyne przyczyny wzrostu MCV, ponieważ oprócz nich objętość krwinki czerwonej może zwiększać się na tle chorób, takich jak:
- przewlekłe choroby wątroby;
- schyłkowa niewydolność nerek;
- niedoczynność tarczycy;
- zespół mielodysplastyczny.
Podstawowymi metodami leczenia anemii makrocytarnej są suplementacja witaminy B12 oraz kwasu foliowego.
Obniżone MCV w diagnostyce niedokrwistości — co oznacza?
Obniżona wartość MCV, a co za tym idzie, mała średnia objętość erytrocytów obserwowana jest w niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, zwanej mikrocytarną. Zmniejszenie stężenia MCV może poprzedzać upośledzenie syntezy hemoglobiny, co często stanowi pierwszy objaw niedokrwistości w wynikach morfologii krwi.
Niedobór żelaza i związana z tym anemia jest przede wszystkim skutkiem utraty krwi w wyniku obfitego miesiączkowania, krwiomoczu, przewlekłego krwawienia do światła przewodu pokarmowego spowodowanego np. chorobą wrzodową czy nowotworem jelita grubego.
Do innych przyczyn anemii z niedoboru żelaza zalicza się:
- niedostateczne dostarczanie żelaza z pożywieniem
- upośledzone wchłanianie żelaza po resekcji żołądka oraz w przebiegu chorób, takich jak autoimmunologiczne zapalenie żołądka, zapalenie śluzówki o etiologii Helicobacter pylori;
- zwiększone zapotrzebowanie przy równoczesnej niedostatecznej podaży.
W walce z niedoborami żelaza niezbędne jest przyjmowanie doustne przyjmowanie preparatów zawierających żelazo przez minimum 3 miesiące oraz spożywanie produktów bogatych w ten pierwiastek, do których należą np.: czerwone mięso, rośliny strączkowe, warzywa liściaste.
Podsumowanie. Czy za niskie lub podwyższone MCV powinno niepokoić?
Zarówno obniżone, jak i podwyższone wartości MCV mogą wskazywać na potencjalne problemy zdrowotne. Niskie MCV sugeruje niedokrwistość z niedoboru żelaza, z kolei wysokie MCV może być związane z niedokrwistością megaloblastyczną w wyniku niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego, a także chorobami wątroby, tarczycy czy nerek. W obu przypadkach konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, by uzyskać specjalistyczną interpretację wyników badań, poszerzyć diagnostykę i wprowadzić leczenia, jeśli okaże się niezbędne.
Źródła:
- Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2023.
- Maj S., Niedokrwistości, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2013.
- Huch R., Schaefer R., Niedobór żelaza i niedokrwistość z niedoboru żelaza, Wydanie I polskie pod redakcją Michała Matysiaka, Wydawnictwo Medpharm, Wrocław, 2008.
- Limfocyty podwyższone — co oznaczają? Jaki poziom limfocytów jest niepokojący?
- Lordoza — rodzaje i przyczyny. Co należy wiedzieć o lordozie kręgosłupa?
- Bóle kręgosłupa rodzaje, objawy i przyczyny bólu pleców
- MCHC niskie a podwyższone: Jak interpretować wyniki MCHC w morfologii?
- Ugryzienie kleszcza — niepokojące objawy, powikłania, postępowanie