Hashimoto a ciąża - jaki wpływ ma chora tarczyca na dziecko?

Choroba tarczycy Hashimoto a ciąża

Na wstępie należy wyjaśnić, co to jest Hashimoto? Choroba Hashimoto (inaczej przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy) to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, w którego przebiegu komórki immunologiczne układu odpornościowego wytwarzają przeciwciała skierowane przeciwko tarczycy. Hashimoto może powodować niedoczynność tarczycy. Należy zaznaczyć, iż dokładna etiologia Hashimoto nie jest wciąż znana. Co zwiększa ryzyko rozwoju tej jednostki chorobowej. Wśród czynników ryzyka należy przede wszystkim wymienić:

• płeć żeńską,
• wiek średni,
• ekspozycję na nadmierne promieniowanie w środowisku,
• występowanie schorzeń autoimmunologicznych w rodzinie (np. toczeń, RZS, cukrzyca typu I).

Choroba Hashimoto (podobnie jak np. niedoczynność przytarczyc) wiąże się z rozmaitymi konsekwencjami zdrowotnymi, szczególnie dla kobiet spodziewających się potomstwa lub planujących powiększenie rodziny. Wiele pacjentem chorych na Hashimoto ma problemy z płodnością - dlaczego? Ponieważ schorzenie upośledza syntezę hormonów tarczycy (gruczoł tarczowy produkuje trójjodotyrniny i tyroksyny). Sytuacja ta prowadzi z kolei do wzrostu stężenia innego hormonu - prolaktyny (PRL) odpowiedzialnej za owulację. Jak nietrudno się domyślić - brak jajeczkowania to brak szans na ciążę. Tak więc podwyższony poziom prolaktyny może powodować niepłodność. W ramach ciekawostki warto dodać, iż stan podwyższonego hormonu PRL określamy mianem hiperprolaktynemii. Może być ona spowodowana nie tylko chorobami endokrynologicznymi, ale też np.:

• przyjmowanymi lekami,
• chronicznym stresem,
• guzem przysadki mózgowej.

Prolaktyna jest wydzielana przez przysadkę mózgową, podobnie jak TSH - inny ważny hormon przysadkowy. Odpowiada on za rozwój dziecka w okresie życia płodowego i powinien być oznaczony w I trymestrze ciąży. Prawidłowy wynik TSH w ciąży:

• I trymestr 0,01 – 2,32 μIU/ml
• II trymestr 0,1 – 2,35 μIU/ml
• III trymestr 0,1 – 2,65 μIU/ml

Więcej informacji na temat tego, co łączy TSH a zajście w ciążę znajdziesz w innym artykule na naszym blogu.

Hashimoto w ciąży - zagrożenia dla matki i dziecka

Należy podkreślić, iż każda kobieta chorująca na Hashimoto w ciąży powinna być pod stałą kontrolą lekarza ginekologa i endokrynologa. Jakie zagrożenia niesie dla przyszłej matki i rozwijającego się płodu niesie ze sobą autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Jak pokazuje praktyka lekarska i liczne badania - z uwagi na niewyrównane TSH, FT3 i FT4 pacjentki są narażone na powikłany przebieg ciąży. Choroba Hashimoto zwiększa ryzyko poronienia, pęknięcia łożyska, krwotoku poporodowego, stanu przedrzucawkego lub przedwczesnego porodu. Jeśli kobieta donosi ciążę - istnieje ryzyko, iż noworodek będzie miał niską masę urodzeniową, zaburzenia oddychania lub upośledzenie umysłowe. Dlatego ważne jest szybkie rozpoznanie choroby i stosowanie leków regulujących stężenie hormonów podczas ciąży.

Hashimoto a depresja

Osoby chore na Hashimoto są bardziej narażone na zaburzenia depresyjne i zaburzenia lękowe. Dotyczy to w szczególności kobiet, które niedawno urodziły dziecko. Część objawów autoimmunologicznego zapalenia tarczycy pokrywa się z objawami depresji, a są to: zmęczenie, problemy ze snem, apatia, obniżone libido, osłabiona pamięć i trudności ze skupieniem uwagi (koncentracją). W razie zauważenia u siebie tych niepokojących symptomów powinno się niezwłocznie udać do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty.

Hashimoto w ciąży - dieta

Dieta przy Hashimoto i ciąży dieta powinna zawierać niezbędne do funkcjonowania witaminy oraz minerały, takie jak: 

• cynk (mięso wątróbka, kasza gryczana, jaja), 
• magnez (nasiona roślin strączkowych, orzechy, produkty zbożowe), 
• żelazo (wątróbka gęsia, wieprzowa i drobiowa, pestki dyni, nerkowce),
• selen (orzechy brazylijskie, czerwone mięso, łosoś, tuńczyk),
• witaminę D (węgorz, łosoś, śledź, makrela, tran, produkty mleczne),
• kwas foliowy (szpinak, brokuły, ciecierzyca, sałata),
• witaminy z grupy B (otręby, kiełki pszenicy, wątróbka, nabiał).

Zgodnie z zaleceniami ekspertów, chorując na Hashimoto w ciąży powinno się również dbać o odpowiednią podaż kwasu DHA. Jest to wielonienasycony kwas tłuszczowy z grupy omega-3, który odpowiada za prawidłowy rozwój układu nerwowego i zapewnia prawidłową masę urodzeniową dziecka. Dobrym źródłem DHA są tłuste ryby morskie, siemię lniane, algi morskie. 

Zaleca się, by w ciąży unikać produktów wysokoprzetworzonych, bogatych w cukry proste. Powinno się ograniczyć spożycie pokarmów goitrogennych (wolotwórczych), takich jak np.: brukselka, kapusta, kalafior, jarmuż. Natomiast nie należy ich całkowicie wykluczyć.

Pamiętajmy, iż kobiety w ciąży chore na Hashimoto - w trosce o prawidłowy rozwój płodu powinny mieć indywidualnie dobraną suplementację. Każda suplementacja powinna być też monitorowana przez dietetyka klinicznego bądź lekarza.

Jod w ciąży przy Hashimoto - suplementować czy nie?

Jod to pierwiastek, który ma ogromny wpływ na prawidłową pracę gruczołu tarczowego, w tym T4 (tyroksyny). Odpowiednia podaż tego składnika podczas rozwoju płodowego dziecka znajdującego się w łonie matki ma kluczowy wpływ na prawidłowy rozwój.  Niedobór jodu może skutkować niedorozwojem intelektualnym. Z kolei nadmiar pierwiastka w organizmie ciężarnej może doprowadzić do wystąpienia niedoczynności tarczycy u dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje, aby kobiety w czasie ciąży (nieobciążone chorobami tarczycy) spożywały 220-250µg jodu. Wiele kobiet zastanawia się, czy powinno się suplementować jod w ciąży przy Hashimoto. Decyzja o wdrożeniu suplementacji zależy m.in. od stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych, hormonów tarczycy i nerkowego klirensu jodu. 

Pamiętajmy, że rozpoznanie choroby Hashimoto nie przekreśla szans na posiadanie potomstwa!