Czy test ciążowy jest wiarygodny?
Wynik testu ciążowego z pewnością jest jednym z najbardziej stresujących wyników, jakie można otrzymać w życiu. Niezależnie od tego, czy kobieta marzy o zostaniu mamą, czy wręcz przeciwnie, z pewnością zależy jej na tym by test domowy, na jaki się decyduje, był jak najbardziej wiarygodny. Choć testy ciążowe są powszechnie dostępne i łatwe w użyciu, wiele osób nadal ma wątpliwości do tego, w jakim stopniu można im ufać. Jakie są rodzaje testów ciążowych? Co decyduje o tym, czy wynik będzie prawdziwy? Kiedy wykonać test ciążowy? Wyjaśniamy.
Czy test ciążowy jest wiarygodny?
Z reguły skuteczność domowych testów ciążowych jest wysoka, bo szacowana na ok. 95-99%. Niemniej test ciążowy może się mylić, zwłaszcza jeśli stosuje się go niezgodnie z instrukcjami. Żeby dowiedzieć się, czy test ciążowy jest wiarygodny, warto dowiedzieć się, jak działa.
Testy ciążowe wykrywają hormon HCG (gonadotropinę kosmówkową) obecny w moczu i we krwi, który zaczyna być produkowany przez organizm po implantacji zapłodnionej komórki jajowej. Zadaniem tego hormonu jest utrzymywanie funkcji ciałka żółtego, a następnie podtrzymywanie produkcji progesteronu. Na rynku dostępne są różne rodzaje testów ciążowych:
-
test paskowy — wykonanie testu ciążowego paskowego jest banalnie proste. Wystarczy zebrać próbkę moczu i zanurzyć w niej pasek. Po kilku minutach można odczytać wynik testu ciążowego;
-
test płytkowy — płytkowy test ciążowy wymaga nałożenia kilku kropel moczu za pomocą pipety dołączonej do zestawu na specjalną płytkę;
-
test strumieniowy — test ciążowy strumieniowy jak sama nazwa wskazuje, należy umieścić pod strumieniem moczu. Jest dość wygodny w użyciu i łatwodostępny.
Wszystkie służą do tego by w domowych warunkach, szybko i bez użycia specjalistycznych narzędzi dowiedzieć się o ciąży. Od pewnego czasu dostępny jest także test ciążowy z krwi. Materiał do badań pozyskuje się z nakłucia palca.
W przypadku wczesnej ciąży, badanie z krwi pozwala uzyskać znacznie mniej wyników fałszywie ujemnych, w porównaniu do testów hCG z moczu. Kobieta może zdecydować się także na laboratoryjny test ciążowy z krwi, który jest bardzo dokładny i pozwala wykryć ciążę już po siedmiu dniach od zapłodnienia.
W jakich przypadkach wynik testu ciążowego może być niewiarygodny?
Wiarygodność testu ciążowego zależy od kilku czynników, które mogą prowadzić do fałszywie dodatnich lub fałszywie negatywnych wyników. Fałszywie dodatni wynik testu ciążowego, czyli pozytywny wynik testu ciążowego, może wystąpić m.in. u pań stosujących zastrzyki hormonalne, na skutek przyjmowania niektórych leków czy też obecności torbieli jajnika.
Fałszywie negatywny wynik testu ciążowego, czyli brak wykrycia ciąży pomimo jej obecności, może wystąpić w sytuacji, gdy stężenie HCG jest zbyt niskie na początkowym etapie ciąży lub gdy test ciążowy został wykonany za wcześnie. Z tego też powodu zaleca się przeprowadzić co najmniej dwa testy, żeby mieć pewność, że wynik nie jest fałszywy.
Jeśli test przeprowadzony dwukrotnie w warunkach domowych będzie pozytywny, należy udać się do lekarza ginekologa w celu potwierdzenia lub ewentualnie wykluczenia ciąży.
Czy test ciążowy może nie wykryć ciąży?
Tak, zdarzają się przypadki, gdy test ciążowy może nie wykryć ciąży. Najczęściej dzieje się tak, gdy test wykonano zbyt wcześnie, przed wzrostem poziomu HCG do poziomu wykrywalnego przez domowy test ciążowy.
Poziom beta HCG rośnie stopniowo, dlatego ważne jest, by test przeprowadzić w odpowiednim momencie.
Innym czynnikiem wpływającym na wynik testu jest rozcieńczenie moczu. Test przeprowadzony z próbki moczu pobranej wieczorem może być mniej czuły niż test wykonany rano, kiedy stężenie HCG jest wyższe.
Kiedy najlepiej zrobić test ciążowy?
W moczu beta-hCG pojawia się później niż w krwi, dlatego też uznaje się, że najlepiej wykonać apteczny test ciążowy w terminie spodziewanej miesiączki, a więc około 14 dni po owulacji. Wtedy stężenie beta-hCG w moczu jest na tyle wysokie, że wykrycie ciąży będzie możliwe z dużą dokładnością.
Najczęściej spotykana czułość testów ciążowych z moczu to 10 mIU/ml. Oznacza to, że test jest w stanie wykryć obecność hormonu hCG w moczu, gdy jego stężenie osiągnie co najmniej 10 jednostek hormonu na mililitr. Wiarygodny test ciążowy z krwi możesz wykonać wcześniej niż apteczny, bo już około 8-10 dnia po zapłodnieniu, więc jeszcze przed datą spodziewanej miesiączki.
Czy test ciążowy można zrobić wieczorem?
Wykonanie testu ciążowego ma duże przełożenie na jego wiarygodność. Co prawda domowe testy ciążowe można wykonać wieczorem, jednak zaleca się, by zrobić to rano. To dlatego, że poranny mocz jest bardziej skoncentrowany, co ułatwia wykrycie stężenia HCG, szczególnie we wczesnych dniach ciąży.
Test ciążowy zrobiony wieczorem niesie ryzyko uzyskania fałszywie negatywnego wyniku z powodu mniejszego stężenia HCG. Jeśli wyniki testu wieczorem są niejasne, warto powtórzyć test ciążowy następnego dnia rano.
Ważne, by nie próbować pić dużych ilości płynów, aby zwiększyć ilość moczu. Pij normalnie, ponieważ nadmierna podaż płynów może rozcieńczyć próbkę.
Jakie są zasady wykonania testu ciążowego?
Test ciążowy to najprostszy sposób na potwierdzenie ciąży. Skuteczność testów ciążowych jest bardzo wysoka, o ile test wykonywany będzie zgodnie z zasadami.
Najczęstsze błędy w wykonywaniu testów ciążowych to:
-
za wcześnie wykonany test — nawet najczulsze preparaty są w stanie wykryć ciążę dopiero po implantacji zarodka, kiedy poziom hormonu hCG wzrasta, dlatego wykonanie testu np. dzień po stosunku mija się z celem;
-
przeterminowany test ciążowy — sprawdź, czy nie kupiłaś przeterminowanego testu ciążowego. Test, który minął swoją datę „przydatności do użycia”, może dać zarówno prawidłowy, jak i błędny wynik.;
-
nieczytanie instrukcji — wiele problemów związanych z testami ciążowymi wynika z błędów ludzkich. Ważne jest, aby przed rozpoczęciem testu dokładnie przeczytać instrukcję. Jeśli tego nie zrobisz, może dojść do pomyłki, zwłaszcza jeśli zakładasz, że test, który kupiłaś, będzie działał tak samo, jak inne testy, których używałaś w przeszłości;
-
czekanie na wynik testu może wiązać się z takim napięciem, że mijające minuty wydają się trwać wieczność. Jeśli nie odczekasz tyle, ile trzeba, masz większe szanse na otrzymanie błędnego wyniku. Choć możesz sądzić, że będzie to fałszywie negatywny wynik, czasami może to być wynik fałszywie pozytywny, ponieważ okno testowe może wyglądać na ciemniejsze.
Z czym można pomylić objawy ciąży?
Prawdopodobne objawy ciąży i zatrzymanie miesiączki zawsze powinny być skonsultowane z ginekologiem, nawet mimo pozytywnego wyniku testu ciążowego. Diagnostyka ciąży przeprowadzona przez specjalistę polega na wykonaniu USG, podczas którego postara się uwidocznić pęcherzyk ciążowy — jest to możliwe od ok. 5 tygodnia ciąży. Dlaczego tak ważne jest, by udać się do lekarza?
Pierwsze objawy ciąży, takie jak zmęczenie, nudności, zatrzymanie miesiączki czy tkliwość piersi, mogą czasami być wspólne z niektórymi jednostkami. Objawy podobne do tych występujących na początku ciąży mogą występować w wyniku produkcji progesteronu w fazie lutealnej cyklu lub być spowodowane stanami takimi jak: zespół napięcia przedmiesiączkowego, zmiany hormonalne, stres czy infekcje. W takich przypadkach wizyta w gabinecie ginekologicznym jest najlepszym sposobem na rozpoznanie ciąży, zwłaszcza gdy objawy są niejednoznaczne.
Źródła:
- Położnictwo i ginekologia. Red. Grzegorz Bręborowicz. PZWL. Wydanie 3. 2020.
- Ralph LJ, Foster DG, Barar R, Rocca CH. Home pregnancy test use and timing of pregnancy confirmation among people seeking health care. Contraception. 2022.