Banany a niedoczynność tarczycy. Jaką dietę stosować z niedoczynnością tarczycy?
Niedoczynność tarczycy to choroba występująca na skutek niedostatecznej produkcji hormonów przez gruczoł tarczowy, które regulują funkcjonowanie całego organizmu. W jej przebiegu dieta odgrywa istotną rolę, gdyż w dużym stopniu pozwala kontrolować objawy tego schorzenia. Obniżenie syntezy hormonów tarczycy wywołuje spowolnienie metabolizmu, a co za tym idzie przyrost masy ciała. Jest to niezmiernie problematyczny efekt tej choroby, który wielu osobom spędza sen z powiek. Jednak należy pamiętać, że odpowiednie zmodyfikowanie nawyków żywieniowych wspomaga proces utraty zbędnych kilogramów i może znacznie poprawić nasze samopoczucie i samoocenę. Jaka dieta korzystna jest dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy? Jakie produkty wspomagają leczenie, a co należy wyeliminować? Odpowiadamy.
- Niedoczynność tarczycy - czym jest i jak się objawia?
- Dieta przy niedoczynności tarczycy - jakie ma znaczenie?
- Banany a niedoczynność tarczycy. Czy spożywanie bananów przy niedoczynności tarczycy jest wskazane?
- Co jeść przy niedoczynności tarczycy?
- Jod
- Selen
- Cynk
- Żelazo
- Witamina D3
- Niedoczynność tarczycy - dieta i jej podstawowe zasady. Jak wspomóc leczenie niedoczynności tarczycy?
- Niedoczynność tarczycy u dzieci - dieta
- FAQ
- Jakich witamin brakuje przy niedoczynności tarczycy?
- Co pogarsza niedoczynność tarczycy?
- Czy tarczyca lubi banany?
- Jaki chleb na tarczycę?
- Jakich produktów unikać przy niedoczynności tarczycy?
Niedoczynność tarczycy - czym jest i jak się objawia?
Tarczyca to gruczoł wielce istotny dla funkcjonowania całego organizmu. Odpowiada za produkcję oraz wydzielanie trójjodotyroniny T3, oraz tyroksyny T4. Choroby tarczycy są powszechnym problemem zdrowotnym u osób na całym świecie, a najczęstszym zaburzeniem funkcji gruczołu tarczowego jest niedoczynność, zwana również hipotyreozą. Dochodzi do niej w efekcie niewystarczającej produkcji hormonów, które regulują tempo przemiany materii, stymulują rozwój i wzrost organizmu oraz wspierają układ nerwowy. Jedną z przyczyn tego schorzenia jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Inne przyczyny to: zniszczenie komórek tarczycy, choroby autoimmunologiczne czy niedobory jodu.
Objawy niedoczynności tarczycy są zróżnicowane i rozwijają się stopniowo. Do najczęstszych symptomów należą:
- spowolniona przemiana materii;
- przyrost masy ciała;
- zmęczenie;
- suchość skóry;
- ciągłe uczucie zimna;
- osłabienie mięśni;
- zaburzenia koncentracji i pamięci;
- zaparcia;
- wypadanie włosów;
- zmiany nastroju.
Dieta przy niedoczynności tarczycy - jakie ma znaczenie?
W przypadku niedoczynności tarczycy, obok leczenia farmakologicznego, także dieta ma bardzo duże znaczenie, korzystnie wpływając na kontrolę masy ciała oraz łagodząc objawy. Osoby z tą chorobą często borykają się z trudnościami w utracie zbędnych kilogramów, co wynika z obniżonego tempa przemiany materii. W związku z tym bardzo istotne jest dostosowanie jadłospisu dla poprawy efektywności leczenia. Znaczący wpływ na pracę tarczycy mają mikro i makroelementy oraz witaminy: jod, selen, cynk, witamina D czy witaminy z grupy B. Jod odgrywa fundamentalną funkcję w produkcji hormonów tarczycy, dlatego warto jeść produkty bogate w ten pierwiastek, takie jak np. ryby morskie. Selen natomiast wspomaga przemiany hormonów tarczycy oraz działa przeciwutleniająco. Źródłem selenu są np. orzechy brazylijskie, pestki słonecznika oraz chuda wołowina.
Oprócz tego istotne jest, aby unikać lub wyeliminować produkty zawierające substancje utrudniające wchłanianie jodu, zwane goitrogenami. Występują one m.in. w warzywach kapustnych, np. kapuście, kalafiorze, brokule. Regularność posiłków oraz przygotowywanie żywności bogatej w białko, wielonienasycone kwasy tłuszczowe i błonnik pomaga w kontrolowaniu wagi i wspiera pracę tarczycy.
Banany a niedoczynność tarczycy. Czy spożywanie bananów przy niedoczynności tarczycy jest wskazane?
Istnieją produkty spożywcze, o których mówi się, że mają dobry efekt terapeutyczny na niedoczynność tarczycy. Banany są jednymi z nich, ponieważ są źródłem tyrozyny, witamin C, A, E, B6 oraz składników mineralnych, w szczególności potasu, magnezu, wapnia i jodu. Ich spożycie dostarcza do organizmu odpowiednią ilość tyrozyny, czyli aminokwasu, który stymuluje produkcję hormonów tarczycy, a oprócz tego jest przekaźnikiem wewnątrzkomórkowym oraz związkiem wyjściowym w syntezie dopaminy, adrenaliny i noradrenaliny. Z tego powodu niski poziom tyrozyny może przyczyniać się do osłabienia, zmęczenia, a nawet stanów depresyjnych. Podsumowując: zaleca się jeść banany osobom z hipotyreozą, gdyż dostarczają organizmowi istotnych składników odżywczych, wspierających funkcje tarczycy.
Co jeść przy niedoczynności tarczycy?
Mimo że dieta sama w sobie nie zastąpi leczenia farmakologicznego, w ogromnym stopniu przyczynia się do polepszenia ogólnego funkcjonowania organizmu osób z niedoczynnością tarczycy. Podstawą diety powinny być produkty, które zawierają minerały wspomagające działanie gruczołu tarczowego. Należą do nich: jod, selen, cynk, żelazo.
Jod
Jod to pierwiastek niezbędny do odpowiedniej syntezy hormonów tarczycy, więc jeśli chcemy zadbać o prawidłową pracę gruczołu tarczowego, w naszej diecie powinny znaleźć się m.in.:
- ryby morskie (np. dorsz, tuńczyk, makrela, mintaj);
- owoce morza (np. krewetki, małże, kalmary);
- sól jodowana;
- algi morskie;
- nabiał.
Selen
Selen to kolejny bardzo ważny dla zdrowia pierwiastek, ponieważ wpływa na właściwe działanie gruczołu tarczowego, ale zapewnia też ochronę dla układu odpornościowego oraz jest przeciwutleniaczem. Warto jednak wiedzieć, że jego korzystny wpływ na organizm zależy od odpowiedniej podaży jodu. Produkty z dużą ilością selenu, o które warto wzbogacić swoją dietę to:
- tuńczyk;
- sardynki;
- orzechy brazylijskie;
- rośliny strączkowe;
- indyk;
- grzyby;
- pełnoziarniste produkty zbożowe.
Cynk
Cynk również zalicza się do pierwiastków, bez których prawidłowa praca tarczycy oraz synteza hormonów w tym narządzie nie byłaby możliwa. Do pokarmów bogatych w cynk należą:
- mięso;
- jaja;
- pestki dyni, słonecznika;
- fasola;
- ciecierzyca;
- nasiona lnu;
- czosnek;
- cebula;
- ostrygi.
Żelazo
Żelazo znajduje się w cząsteczce enzymu kluczowego w syntezie hormonów tarczycy, z tego powodu jego niedobór żelaza jest często spotykany u osób z niedoczynnością tarczycy i może powodować uczucie zmęczenia i osłabienia. Żelazo znajduje się w wielu produktach spożywczych i warto je suplementować, aby uchronić się przed rozwojem anemii. W przypadku niskiego poziomu żelaza we krwi warto jeść:
- czerwone mięso;
- podroby;
- żółtko (jaja kurzego);
- ryby;
- buraki;
- groszek zielony;
- otręby;
- szpinak;
- suszone owoce;
- pełnoziarniste produkty zbożowe;
- nasiona roślin strączkowych.
Witamina D3
Chorzy na niedoczynność tarczycy są bardziej podatni na niedobory witaminy D, dlatego niezbędne jest jej suplementowanie. Oprócz pokarmowych źródeł tej witaminy, do których zaliczamy, np. tłuste ryby morskie i nabiał, zaleca się jej przyjmowanie w tabletkach. Rekomenduje się, aby witaminę D3 suplementować w dawce od 2000 do 4000 jednostek na dobę.
Niedobory wszystkich wymienionych składników mineralnych zaburzają właściwe funkcjonowanie tarczycy, dlatego dieta osób chorujących na hipotyreozę powinna składać się z posiłków zbilansowanych i bogatych w najcenniejsze dla zdrowia tarczycy składniki.
Niedoczynność tarczycy - dieta i jej podstawowe zasady. Jak wspomóc leczenie niedoczynności tarczycy?
Dieta odgrywa niezwykle ważną rolę w zarządzaniu niedoczynnością tarczycy, wspomagając leczenie farmakologiczne i poprawiając samopoczucie pacjentów. Istnieją zasady i zalecenia żywieniowe, które warto wprowadzić do codziennego życia, aby polepszyć swoje zdrowie. Oto niektóre z nich:
- Odpowiednie nawodnienie: regularne spożywanie 2–2,5 litra wody dziennie jest kluczowe w utrzymaniu prawidłowego nawodnienia. Zaleca się niskosodową niegazowaną wodę mineralną oraz ziołowe herbaty, należy natomiast unikać słodzonych napojów.
- Zdrowe sposoby przygotowywania posiłków: unikanie smażenia na tłuszczu na rzecz duszenia, gotowania na parze, grillowania czy pieczenia pomaga ograniczyć spożycie nadmiaru tłuszczów.
- Regularność posiłków: rekomenduje się spożywanie posiłków o tych samych porach, w odstępach 3–4 godziny, a ostatni posiłek powinien być spożywany maksymalnie 2-3 godziny przed snem.
- Unikanie składników wpływających na wchłanianie lewotyroksyny: dla osób przyjmujących lewotyroksynę, ważne jest zachowanie odstępu między zażyciem leku a jedzeniem. Lek powinien być przyjmowany rano, na czczo, minimum 30 minut przed śniadaniem. Ponadto należy unikać kofeiny, nadmiernego błonnika oraz grejpfrutów, ponieważ mogą one negatywnie wpływać na wchłanianie leku.
- Zbilansowana dieta: warto postawić na zbilansowaną dietę bogatą w składniki odżywcze. Zwiększenie podaży białka, zdrowych tłuszczów, witamin i minerałów jest kluczowe dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku niedoczynności tarczycy.
- Niski indeks glikemiczny: produkty o niskim indeksie glikemicznym są zalecane, aby utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi i wspomagać kontrolę masy ciała.
Wspieranie leczenia niedoczynności tarczycy poprzez dostosowaną dietę może przynieść korzyści w kontrolowaniu objawów oraz poprawie ogólnego stanu zdrowia. Jednak w każdym przypadku ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem w celu opracowania planu żywieniowego, który będzie indywidualnie dopasowany do pacjenta.
Niedoczynność tarczycy u dzieci - dieta
W przypadku niedoczynności tarczycy u dzieci niezbędne jest skonsultowanie kwestii odżywiania z pediatrą i dietetykiem, co pozwala na spersonalizowanie planu żywieniowego dostosowanego do konkretnych potrzeb dziecka. W diecie dzieci z tą chorobą zaleca się uwzględnienie produktów bogatych w jod, takich jak np. ryby czy owoce morza. Dodatkowo w jadłospisie powinny znaleźć się duże ilości białka, pochodzące z chudego mięsa, jaj, roślin strączkowych, które wspomaga wzrost i rozwój dzieci. Zaleca się także codzienne spożywanie warzyw, owoców i pełnoziarnistego pieczywa w celu dostarczenia niezbędnych witamin, minerałów oraz błonnika.
Produkty zawierające soję oraz warzywa kapustne mogą wpływać negatywnie na pracę tarczycy, dlatego należy ich unikać w codziennej diecie. Regularność posiłków, unikanie wysokokalorycznych przekąsek oraz dbałość o zrównoważony jadłospis są kluczowe dla wsparcia zdrowia dzieci z niedoczynnością tarczycy.
FAQ
Jakich witamin brakuje przy niedoczynności tarczycy?
Co pogarsza niedoczynność tarczycy?
Czy tarczyca lubi banany?
Jaki chleb na tarczycę?
Jakich produktów unikać przy niedoczynności tarczycy?
Źródła:
- Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 4, 155–160.
- Wolański D., Stolińska H., Jarosz M., Żywienie w niedoczynności tarczycy, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017.
- A. Szczeklik, P. Gałecki, Interna Szczeklika 2020, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.