Alergia skórna u dzieci i niemowląt: objawy i leczenie
Alergia skórna u dzieci i niemowląt to reakcja uczuleniowa skóry, która została wywołana różnego rodzaju alergenami. Reakcja uczuleniowa spowodowana jest nadwrażliwością skóry wywołana przez mechanizmy immunologiczne organizmu. Oznacza to, że układ odpornościowy dziecka w wyniku kontaktu z alergenem próbuje je zwalczyć, wywołując reakcję alergiczną organizmu. Pojawiają się zatem pytania, jakie są objawy i sposoby leczenia alergii skórnej u dzieci i niemowląt?
Objawy alergii skórnej u dzieci
Alergie skórne u dzieci i niemowląt mogą być wywołane różnymi czynnikami. Z tego względu objawy skórne uczulenia uzależnione będą od czynnika, który wywołał reakcję alergiczną. Niemniej jednak należy wskazać, że najczęściej występującymi symptomami świadczącymi o alergii skórnej u dzieci i niemowląt są mniejsze bądź większe bąble, którym towarzyszy uczucie bólu i świądu. Co ważne, występować one mogą zarówno pojedynczo, jak i w grupach, a dodatkowo mogą puchnąć.
Uczulenie skórne z pokrzywką u dzieci i niemowląt objawia się swędzącym bąblem wypełnionym płynem surowiczym, który występuje pojedynczo lub w grupie. W początkowej fazie rozwoju może wyglądać jak guzek, jednak w trakcie rozwoju reakcji alergicznej zazwyczaj puchnie i zmienia kolor – zazwyczaj na różowy bądź porcelanowo-biały. Warto wskazać, że uczulenie skórne z pokrzywką stosunkowo szybko znika, nie pozostawiając jednocześnie żadnych śladów.
Silna alergia skórna u dzieci i niemowląt może mieć również postać atopowego zapalenia skóry (AZS). Objawem atopowego zapalenia skory są tak zwane lukrowe policzki. Skóra dzieci i niemowląt bowiem na policzkach jest napięta i zaczerwieniona, a dodatkowo się błyszczy, co jest skutkiem złuszczania się naskórka. Dolegliwość ta prowadzi bezpośrednio do suchości skóry, a to z kolei zwiększa podatność skóry na podrażnienia. Warto również wskazać, że atopowe zapalenie skóry może objawiać się w postać na wracającego zapalenia spojówek, ciemnienia skóry wokół oczu, rumienia na twarzy, czy też wypryskach na stopach i dłoniach.
Alergia skórna u dzieci i niemowląt może wiązać się również z wystąpieniem kontaktowego zapalenia skóry. W tym przypadku wyróżnić można dwie fazy reakcji uczuleniowej. Najpierw alergizujące związki chemiczne przedostają się do naskórka, gdzie łączą się z białkami, wynikiem czego są tak zwane kompleksy. Natomiast w kolejnym etapie wędrują one do układu immunologicznego, przyczyniając się do wystąpienia uczulenia na konkretny czynnik. Wówczas najczęstszym objawem są wypryski o charakterze grudkowo-pęcherzykowatym, a także wystąpienie opuchlizny, a u niektórych dzieci i niemowląt nawet stanu podgorączkowego.
Leczenie alergii skórnej u dzieci
Leczenie alergii skórnej u dzieci i niemowląt polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiedniej pielęgnacji wrażliwej skóry. W przypadku alergicznych zmian skórnych niezwykle istotna jest codzienna pielęgnacja podczas kąpieli i nawilżania naskórka. Oznacza to, że do mycia oraz balsamowania wrażliwej i delikatnej skóry dzieci i niemowląt będących alergikami należy stosować wyłącznie specjalistyczne preparaty, które zostały stworzone dla wrażliwej skóry. Dlatego też w codzienną rutynę pielęgnacyjną powinny być włączone między innymi emolienty, których właściwości nie tylko silnie nawilżają, ale również natłuszczają skórę, jednocześnie zostawiając na niej film ochronny, który stanowi zabezpieczenie przed czynnikami drażniącymi.
Szczególną ostrożność należy również zachować podczas prania dziecięcej odzieży. Oznacza to, że do prania należy wybierać proszki do prania, które bezpieczne są pod względem alergologicznym. Równie ważny jest materiał, z jakiego zostały wykonane ubranka. Najlepsze będą te, wykonane z przewiewnych, naturalnych materiałów, które nie będą powodowały podrażnień na delikatnej skórze.
Istotne jest również zabezpieczenie skóry dziecka przed drażniącymi czynnikami. W tym znaczeniu przed wyjściem z dzieckiem na świeże powietrze należy posmarować jego skórę kremem z filtrem przeciwsłonecznym, który zawiera tlenek cynku lub dwutlenek tytanu, by zredukować ryzyko wystąpienia alergii kontaktowej i ujawnienia się na przykład uczulenia na słońce.
Należy wskazać, że alergię skórną u dzieci i niemowląt wywołują różne czynniki. Z tego względu leczenie powinno być dostosowane do czynnika, który wywołał reakcję alergiczną. Terapia zazwyczaj polega na wyeliminowaniu drażniącego czynnika ze środowiska dziecka. Farmakoterapia natomiast zazwyczaj nie jest potrzebna w przypadku pokrzywki alergicznej, gdyż zmiany skórne stosunkowo szybko schodzą, nie pozostawiając żadnych śladów. Niemniej jednak leczenie może być potrzebne w przypadku alergii skórnej u dzieci z atopowym zapaleniem skóry bądź kontaktowym zapaleniem skóry. W takich przypadkach po przeprowadzeniu testów skórnych i diagnostyki, lekarz może przepisać leki na alergię w postaci przeciwhistaminowych farmaceutyków – mających zastosowanie również w przypadku alergii pokarmowej – i/lub glikokortykosteroidów.
Źródła:
- Śpiewak R., „Alergia kontaktowa i alergiczny wyprysk kontaktowy”, Alergologia Polska, 2014
- Śpiewak R., Kordus K., „Podział i definicje chorób z kręgu wyprysku”, Int Rev Allergol Clin Immunol Family Med, 2012