Alergia pokarmowa u dziecka: jakie są objawy i jak leczyć?

Jak rozpoznać alergię pokarmową u dziecka?

Alergia pokarmowa u młodszych i starszych dzieci wiąże się z występowaniem różnych objawów ze strony wielu układów i narządów. Z tego względu symptomy nie zawsze są właściwie odczytywane. Dlatego też, jeżeli u dziecka zaobserwuje się objawy mogące świadczyć o alergii pokarmowej, którym towarzyszy niechęć do spożywania określonych pokarmów, ogólna apatia i zniechęcenie należy skontaktować się z lekarzem. Podstawą rozpoznania alergii pokarmowej bowiem jest dokładny wywiad lekarski, a także badanie fizykalne. Podczas wizyty lekarz dokładnie oceni objawy, stopień narażenia dziecka na alergeny, a także przeprowadzi dokładny wywiad lekarski, obejmujący również występowanie alergii w rodzinie. Wstępną diagnozę uczulenia pokarmowego mogą potwierdzić dodatkowe badania. W diagnostyce alergii pokarmowej u dzieci wykorzystywane są:

• testy z krwi, które umożliwia ją z mierzenia poziomu swoistych przeciwciał IgE skierowanych przeciwko konkretnym alergenem,
• punktowe testy skórne, 
• diagnostyka molekularna,
• próba prowokacji.

Objawy alergii pokarmowej u dzieci

Alergia pokarmowa u dzieci może wywoływać w młodym organizmie objawy ze strony wszystkich układów oraz narządów. Uczulenie pokarmowe u dzieci może ujawniać się poprzez:

• objawy ze strony układu pokarmowego, którym towarzyszą nudności i wymioty, ból brzucha, kolkowy ból brzucha, biegunka lub zaparcia, mrowienie bądź obrzęk jamy ustnej, refluks żołądkowo-przełykowy,
• objawy ze strony układu oddechowego, takie jak: katar i niedrożność nosa, alergiczny nieżyt nosa, zapalenie zatok bocznych nosa, kaszel, a nawet astma, niekiedy również astma oskrzelowa, świszczący oddech i trudności w oddychaniu,
• objawy ze strony układu moczowego w postaci częstomoczu, moczenia nocnego i/lub dziennego, a także częstego zapalenia dróg moczowych,
• swędzenie w jamie ustnej,
• zapalenie alergiczne błony śluzowej jelita grubego,
• krew stolcu,
• ból głowy,
• zaburzenia snu,
• zapalenie ucha środkowego,
• bóle mięśniowe i stawowe.

Organizm młodego alergika może reagować na alergeny pokarmowe w różny sposób. Z tego względu u niektórych dzieci reakcje alergiczne będą bardzo łagodne i dotyczyć będą wyłącznie jednej części ciała, czego przykładem może być między innymi pokrzywka lub wysypka na skórze. U innych dzieci z kolei objawy alergii pokarmowej mogą być znacznie poważniejsze i rozległe, a przez to mogą dotyczyć wielu układów i narządów. Objawy alergii mogą być widoczne również w zachowaniu dziecka, które staje się apatyczne, a także niechętne do spożywania określonych pokarmów.

W przypadku silnej alergii u dzieci może dojść nawet do wstrząsu anafilaktycznego, do którego jak wskazują badania, dochodzi u około 3% dzieci. Należy wskazać, że anafilaksja stanowi stan potencjalnie zagrażający życiu. Z tego względu w sytuacji zaobserwowania objawów wstrząsu anafilaktycznego w postaci spadku ciśnienia tętniczego, słabo wyczuwalnego pulsu, utraty przytomności i zasłabnięcia konieczne jest wezwanie pomocy medycznej.

Objawy skórne alergii pokarmowej u dziecka

Alergia pokarmowa u dziecka może mieć zróżnicowane, niecharakterystyczne objawy. Często występującym symptomem wystąpienia alergii pokarmowej są objawy skórne. Zazwyczaj występuje wysypka alergiczna, pokrzywka oraz zaczerwienienie. Natomiast w przypadku silnej alergii objawy skórne mogą przybierać postać nawet atopowego zapalenia skóry (AZS). W alergii pokarmowej u dzieci, której towarzyszy wyprysk atopowy, pojawiają się zaczerwienia, grudki czy też małe ranki, które zlokalizowane są przede wszystkim na policzkach, w okolicach uszu i nadgarstków, a także w zgięciach kolanowych i łokciowych. Typowym objawem jest również nadmierna suchość skóry oraz jej silny świąd.

Jak leczyć alergię pokarmową u dziecka?

Alergie pokarmowe u dziecka leczone są głównie poprzez unikanie kontaktu z alergenem, czyli w tym wypadku wiążą się z koniecznością wdrożenia diety eliminacyjnej. Co ważne, konieczne jest całkowite wyeliminowani alergizującego produktu z jadłospisu, a nie jedynie ograniczenie jego ilości. Niemniej jednak należy wskazać, że dieta eliminacyjna sprzyja powstawaniu niedoborów. Z tego względu stosowanie diety eliminacyjnej powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą dietetyka, który wskaże właściwe zamienniki lub suplementy do diety. U niektórych dzieci stosowane są również leki na alergię. Lekarz może zlecieć przyjmowanie glikokortykosteroidów, a także leków przeciwhistaminowych, których zadaniem jest eliminacja dolegliwych objawów reakcji alergicznej. Niekiedy możliwe jest również zastosowania immunoterapii, czyli odczulania.

Alergie pokarmowe u dzieci mogą ujawnić się w każdym wieku, dlatego też może dotyczyć zarówno starszych, jak i młodszych dzieci. Dodatkowo alergia może dotyczyć różnych produktów, można wyróżnić między innymi alergię na cytrusy, uczulenie na nabiał czy też uczulenie na gluten.