Uczulenie na nikiel: jakie są objawy i czego unikać przy alergii na nikiel?
Nikiel jest jednym z częściej uczulających alergenów. Okazuje się, że alergia na nikiel dotyczy prawie 17% dorosłych i 8% dzieci. Szkodliwy pierwiastek może występować zarówno w żywności, jak i kosmetykach oraz wielu innych produktach codziennego użytku. Niemniej jednak jedynym sposobem na uniknięcie wystąpienia objawów uczulenia na nikiel jest ograniczenie kontaktu z alergenem. Co ze względu na fakt, że nikiel znajduje się w wielu produktach codziennego użytku, nie jest najprostsze. Powstają zatem pytania, jak wygląda uczulenie na nikiel? Czym smarować uczulenie na nikiel? Jak leczyć uczulenie na nikiel? Co mogą jeść, a czego powinny unikać osoby uczulone na nikiel?
Rodzaje alergii na nikiel
Nikiel może przyczyniać się do powstania dwóch rodzajów uczulenia. Okazuje się, że ten pierwiastek może powodować alergię kontaktową i alergię pokarmową. W przypadku alergii kontaktowej objawy uczulenia pojawiają się w miejscu zetknięcia przedmiotu zawierającego w składzie nikiel, na przykład kolczyków, biżuterii czy guzika do spodni, ze skórą. Natomiast w przypadku alergii pokarmowej na nikiel objawy alergii występują w wyniku zjedzenia produktu zawierającego szkodliwy dla organizmu pierwiastek. Warto również wskazać, że w niektórych przypadkach najpierw pojawić się może alergia kontaktowa, a następnie u danej osoby zaczynają pojawiać się reakcje na pokarmy. W takim przypadku można mówić o trzecim rodzaju alergii na nikiel – alergii uogólnionej na nikiel.
Objawy uczulenia na nikiel
W przypadku alergii kontaktowej na nikiel objawy dotyczą przede wszystkim skóry, która miała styczność z przedmiotem zawierającym szkodliwy pierwiastek. Co ważne, skórne objawy wynikające z reakcji alergicznej wystąpić mogą od razu, ale często oznaki uczulenia widoczne są dopiero po 12 godzinach, a nawet po upływie kilku dni od kontaktu skóry z alergenem. W wyniku kontaktu alergenu – niklu ze skórą najczęściej pojawia się wyprysk kontaktowy, objawiający się wysypką o charakterze grudkowo-pęcherzykowym, który może występować na dłoniach i na twarzy lub w innych miejscach styczność alergenu ze skórą. W miejscu pojawienia się wyprysków osoby uczulone odczuwają swędzenie skóry oraz ogólny dyskomfort. Dodatkowo pojawić się może pokrzywka, trudności w oddychaniu i objawy astmy, alergiczny nieżyt nosa, czyli katar sienny, a także alergiczne zapalenie spojówek w postaci łzawienia i zaczerwienienia oczu.
Alergia pokarmowa na nikiel pojawia się natomiast w wyniku spożycia większej ilości produktów zawierających szkodliwy pierwiastek. W takim przypadku pojawiają się objawy uczulenia za strony układu pokarmowego w postaci nudności i wymiotów, a także biegunki. Należy również wskazać, że uczulenie na nikiel może mieć objawy ogólnoustrojowe.
Dieta dla uczulonych na nikiel: co jeść, a czego nie jeść
Nikiel to pierwiastek, który znajduje się w wielu produktach spożywczych. Dlatego też osoby z alergią pokarmową na nikiel powinny unikać produktów, które go zawierają. Konieczna zatem jest zmiana nawyków żywieniowych, by ograniczyć nasilenie występowania objawów alergii. Później jednak należy wskazać, że całkowite wykluczenie niklu w diecie jest niemożliwe, ponieważ produktów z jego zawartością jest zbyt dużo, a dążąc do całkowitego jego wyeliminowania z diety, można byłoby się nabawić poważnych niedoborów pokarmowych. Ilość niklu zawartą w produkcie spożywczym uzależnić należy od kilku czynników, między innymi od tego, czy jest to produkt pochodzenia zwierzęcego, czy roślinnego. Duże znaczenie ma również stopień przetworzenia produktu żywnościowego. W tym znaczeniu należy wskazać, że żywność pochodzenia roślinnego zawiera więcej niklu, aniżeli ta pochodzenia zwierzęcego. Dodatkowo większą zawartość szkodliwego pierwiastka znajduje się również w produktach wysokoprzetworzonych.
Dieta w alergii na nikiel polega na eliminacji z menu produktów spożywczych, które zawierają najwięcej szkodliwego pierwiastka. Dlatego tez osoby z alergią pokarmową na nikiel powinny unikać produktów zakazanych:
- kukurydzy,
- roślin strączkowych (soi, ciecierzycy, soczewicy, grochu, fasoli szparagowej, fasoli czerwonej),
- owsa i produktów pełnoziarnistych,
- pomidora,
- koncentratów pomidorowych i ketchupu,
- margaryny,
- sera topionego,
- ryb, takich jak: śledź, makrela, tuńczyk, i konserw rybnych,
- owoców morza,
- niektórych owoców, m.in. wiśni, gruszek, fig, owoców suszonych i owoców z puszki,
- czekolady i kakao,
- marcepanu,
- migdałów,
- orzechów nerkowca, laskowych, pistacji i orzeszków ziemnych,
- nasion słonecznika,
- mocnej kawy,
- herbaty zielonej,
- wina czerwonego i piwa,
- suplementów diety.
Stosunkowo niską zawartością niklu mają produkty spożywcze takie jak:
- mleko,
- jaja,
- mięso czerwone i drób,
- pieczarki,
- ogórki zielone i kiszone.
- papryka,
- ziemniaki,
- sałata zielona,
- cebula,
- jabłka,
- cytrusy.
Ze względu na niską zawartość niklu produkty te są względnie bezpieczne dla osób uczulonych na nikiel. Warto wskazać, że w przypadku alergii na nikiel warto skorzystać z pomocy dietetyka, który skomponuje odpowiedni jadłospis, dostarczający niezbędnych składników odżywczych, ale jednocześnie taki, który nie będzie wzmagał reakcji alergicznej.
Czego unikać przy uczuleniu na nikiel?
Nikiel jest szkodliwym metalem, który poza reakcjami uczuleniowymi, został zakwalifikowany do czynników rakotwórczych. Dlatego też uczulenie na nikiel nie powinno być bagatelizowane, ale wiązać się ze środkami ostrożności i unikaniu styczności z alergenem. Poza odpowiednią dietą niskoniklową, warto również zminimalizować styczność z tym pierwiastkiem na co dzień. Okazuje się, że nikiel może występować w przedmiotach wytworzonych z białego metalu. Dlatego też może być zawarte w różnego rodzaju ozdobach, zapięciach, kluczach, długopisach, pigmentach do makijażu permanentnego i tatuażu, kosmetykach, oprawkach okularów, sztućcach, detergentach, wyrobach biżuteryjnych i zegarkach. Dodatkowo może być obecny również w spinaczach oraz w niektórych częściach odkurzaczy i maszyn do szycia. Warto jednak wskazać, że niezwykle trudno jest całkowicie wyeliminować produkty codziennego użytku, które mogą zawierać nikiel. Ponadto pierwiastek bowiem może występować również w monetach, zamkach błyskawicznych, nożyczkach, czy protezach stomatologicznych. Istotne jest również sprawdzenie składu kosmetyków. Dlatego też wybierając konkretny produkt kosmetyczny, warto zweryfikować, czy był on testowany na zawartość niklu.
Leczenie alergii na nikiel
Wdrożenie leczenia wymaga postawienia diagnozy. Podstawą w diagnozowaniu alergii na nikiel jest wywiad lekarski. Niemniej jednak wykonywane są również testy płatkowe i obserwacja reakcji skórnych po kilku godzinach.
Jedynym skutecznym sposobem unikania dolegliwych skutków alergii i jej objawów jest terapia miejscowa. Nie istnieje jeszcze metoda kompleksowego leczenia uczulenia na nikiel, szczególnie że nie ma innego rozwiązania na odczulanie alergii na nikiel. Możliwe jest jedynie doraźne leczenie miejscowe wysypki poprzez stosowanie kremów i maści ze sterydami i stosowanie leków na alergię łagodzących objawy uczulenia na nikiel.
Alergia na nikiel jest uciążliwa ze względu na powszechność występowania tego pierwiastka w produktach żywnościowych i rzeczach codziennego użytku. Okazuje się jednak, że równie dokuczliwa z tych samych względów jest nietolerancja histaminy i uczulenie na słońce.
Źródła:
- Wojciechowska M., Kołodziejczyk J., Gocki J. i wsp., „Nadwrażliwość na nikiel”, Alergia Astma Immunologia 2008; 13
- Śpiewak R., Piętowska J., „Nikiel – alergen wyjątkowy. Od struktury atomu do regulacji prawnych”, Alergologia Immunologia 2006; 3
- Uczulenie na nikiel: jakie są objawy i czego unikać przy alergii na nikiel?
- Uczulenie na komary: przyczyny, objawy i leczenie
- Uczulenie na hybrydę: jak się objawia i jak leczyć alergię na hybrydę?
- Uczulenie na gluten: jakie są objawy alergii na gluten?
- Uczulenie na alkohol: jak się objawia i czy można leczyć alergię na alkohol?