Uczulenie na komary: przyczyny, objawy i leczenie
Reakcje alergiczne mogą wywoływać różne czynniki. Okazuje się, że uczulenie może być spowodowane również ugryzieniem owada. Do jednych z najbardziej uciążliwych owadów należą komary, których ukąszenia zazwyczaj wiążą się jedynie z delikatnym odczynem w miejscu wkłucia. Niemniej jednak po ugryzieniu komara wystąpić może również silna reakcja alergiczna. Pojawiają się zatem pytania, czy ukąszenie komara rzeczywiście może wywołać alergię? Jak wygląda uczulenie na komary? Jak rozpoznać uczulenie na komary? Jak leczyć uczulenie na komary? Co robić w przypadku alergii na komary? Co stosować na uczulenie po ukąszeniu komara u dzieci i dorosłych?
Czy można mieć uczulenie na komary?
Ukąszenie komara, a dokładnie samicy, wiąże się z wprowadzeniem do organizmu żywiciela śliny, w której obecne są substancje chemiczne, potocznie określane jadem. Działanie tych substancji ma za zadanie między innymi ułatwić wypijanie krwi, które może trwać nawet do kilku minut. Dlatego też w ślinie zawarte są między innymi substancje przeciwdziałające krzepnięciu krwi i obronnej reakcji immunologicznej organizmu. Należy jednak wskazać, że substancje chemiczne zawarte w ślinie komara stanowią obcy dla człowieka alergen, co u niektórych osób może wywołać reakcję uczuleniową organizmu.
Zazwyczaj jednak reakcja immunologiczna organizmu na ugryzienie komara jest delikatna, a w miejscu ukąszenia pojawia się jedynie niewielkie, swędzące opuchnięcie i tak zwany bąbel, który samoistnie znika po kilku dniach. W takim przypadku ukąszenie komara nie powoduje groźnych zmian biochemicznych w organizmie.
Przyczyny uczulenia na komary
Najczęstszą przyczyną reakcji alergicznej, która rozwija się w wyniku ukąszenia komara, jest ślina owadów, a właściwie komarzyc. Nasilenie reakcji alergicznej uzależnione jest zarówno od liczby ukąszeń, jak i od gatunku owada. Okazuje się bowiem, że najbardziej alergennymi komarami są te z rodzaju Culex, Anopheles i Aedes. Reakcja alergiczna organizmu na jad komara ma charakter immunologiczny i pojawia się w wyniku wzrostu stężenia przeciwciał IgE i IgG, a także zaangażowanie komórek tucznych. Warto jednak wskazać, że reakcja alergiczna na ugryzienie komara, choć jest uciążliwa, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia.
Objawy uczulenia na komary
W wyniku reakcji alergicznej organizmu pojawić się może zaczerwienienie, a nawet rumień, a także miejscowy obrzęk i opuchlizna z wyraźnie zaznaczoną granicą. Niemniej jednak u niektórych osób alergia na komary ma znacznie cięższy przebieg, przez to powoduje silne reakcje miejscowe i ogólnoustrojowe w postaci:
- rozleglej opuchlizny,
- rozlanego i silnie swędzącego bąbla z płynem surowiczym (niekiedy pojawić się może również ropa),
- bólu w miejscu ukąszenia,
- kataru siennego,
- wysypki, pokrzywki w miejscu ukąszenia,
- zaczerwienienia spojówek,
- gorączki,
- zawrotów głowy.
Warto również wskazać, że silna alergia na komary może spowodować, że po ugryzieniu owada pojawić się może uogólniona reakcja anafilaktyczna, która wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
Należy wskazać, że na alergię na komary najbardziej narażone są dzieci w wieku niemowlęcym, gdyż ich układ immunologiczny wcześniej nie spotkał się ze wspomnianym alergenem. Dlatego też pierwsza reakcja alergiczna na ukąszenie komara będzie najsilniejsza. Niemniej jednak z każdym rokiem, reakcja uczuleniowa będzie coraz delikatniejsza.
Leczenie uczulenia na komary
Wdrożenie odpowiedniego leczenia na jad komarów wiąże się z koniecznością postawienia diagnozy. Jak zatem rozpoznać alergię na komary? Jeżeli po ukąszeniu komara wystąpią wymienione wyżej objawy, należy wykonać test skórny oraz oznaczenie poziomu przeciwciał IgE przeciwko alergenom komarów we krwi.
Potwierdzona alergia na komary umożliwia zastosowanie odpowiedniej terapii. W tym znaczeniu w przypadku ogólnoustrojowej reakcji alergicznej na ukąszenie komara alergolog może zlecieć wykonanie tak zwanego odczulania, czyli zastosowanie immunoterapii alergenowej. Niemniej jednak należy mieć na uwadze fakt, że taka terapia musi zostać poprzedzona odpowiednimi badaniami, a dodatkowo może trwać nawet kilka lat. Dodatkowo można stosować leki na alergię, łagodzące skutki uczulenia. Skuteczne są leki przeciwhistaminowe i maści sterydowe z hydrokortyzonem.
Domowe sposoby na uczulenie od komara
Uczuleniu na komary warto zapobiegać poprzez unikanie pogryzienia. Dlatego też warto nosić odzież zakrywającą całe ciało, a także wypróbować preparaty odstraszające komary. W aptekach dostępne są różne spray’e i mgiełki odstraszające komary, ale można przygotować również środki odstraszające w domu z olejków eterycznych, na przykład z olejku lawendowego, miętowego czy eukaliptusowego. Preparaty odstraszające komary należy aplikować przed wyjściem na zewnątrz, a po kilku godzinach powtórzyć czynność. Skutecznym rozwiązaniem na odstraszenie komarów jest również posadzenie w przydomowym ogrodzie lub na balkonie roślin, których komary nie lubią. Doskonale sprawdzą się pelargonie, lawenda, komarzyce, a także zioła w postaci mięty, melisy, rozmarynu lub bazylii.
Uczulenie na komary stanowi rodzaj alergii kontaktowej, gdyż pojawia się w wyniku kontaktu czynnika alergicznego ze skórą. Niemniej jednak alergii na komary mogą towarzyszyć również inne uczulenia, np. uczulenie na słońce.
Źródła:
- Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017
- Manuyakorn W., Itsaradisaikul S., Benjaponpitak S., Kamchaisatian W., Sasisakulporn C., Jotikasthira W., Matangkasombut P., „Mosquito allergy in children: Clinical features and limitation of commercially-available diagnostic tests”, Asian Pac J Allergy Immunol. 2017 Dec;35