Rak brodawkowaty tarczycy: objawy, leczenie i rokowania

Co to jest rak brodawkowaty tarczycy?

Nowotwór brodawkowaty tarczycy stanowi jeden z nowotworów złośliwych, który jednocześnie uważany jest za najłagodniejszą postać raka gruczołu. Niemniej jednak należy wskazać, że jak każdy inny typ nowotworu może wiązać się z przerzutami zarówno regionalnymi, jak i odległymi. Warto wskazać, że nowotwór brodawkowaty tarczycy znacznie częściej diagnozowany jest u kobiet aniżeli u mężczyzn, a dodatkowo zapadalność na raka wzrasta wraz z wiekiem. Choć etiologia raka brodawkowatego tarczycy nie jest do końca znana, to przypuszcza się, że możliwymi przyczynami zwiększającymi zachorowalność jest ekspozycja na promieniowanie jonizujące, a także uwarunkowania genetyczne oraz mutacje genowe. Warto wskazać, że istnieje kilka kategorii raka brodawkowatego tarczycy:

• klasyczny,
• wysokokomórkowy,
• rozlany,
• szkliwiejący,
• oksyfilny.

Objawy raka brodawkowatego tarczycy

Rak brodawkowaty tarczycy zazwyczaj nie wiąże się z występowaniem żadnych objawów klinicznych, a symptomy jego są niejednoznaczne, dlatego wykrywany jest on zazwyczaj przez przypadek. Najczęściej rozpoznawany i diagnozowany jest podczas palpacyjnego badania lekarskiego oraz w trakcie wykonywania USG. Jeżeli wykryje się guz w obszarze tarczycy, wiąże się to z dalszą weryfikacją histopatologiczną polegająca na wykonaniu biopsji cienkoigłowej. Warto wskazać, że w przypadku zaawansowanych stadiów rozwoju raka brodawkowatego tarczycy objawy mogą pochodzić z sąsiadujących struktur. Jeżeli doszło do przerzutów nowotworu brodawkowatego tarczycy do węzłów chłonnych na szyi, może to objawiać się powiększeniem jednostronnym bądź obustronnym. Dodatkowo przy przerzutach raka brodawkowatego tarczycy może dojść również do ucisku nerwu krtaniowego wstecznego, co z kolei wiąże się z wystąpieniem chrypki, dysfonii, a niektórych przypadkach nawet duszności. Dolegliwości bólowe przy nowotworze brodawkowatym tarczycy występują niezwykle rzadko.

Leczenie raka brodawkowatego tarczycy

Leczenie nowotworu brodawkowatego tarczycy możliwe jest po jego diagnozie i potwierdzonym rozpoznaniu charakteru histopatologicznego w trakcie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Leczenie pierwszego rzutu obejmuje wdrożenie procedury operacyjnej polegającej na usunięciu gruczołu tarczowego wraz z węzłami chłonnymi regionalnymi. Należy wskazać, że rak brodawkowaty tarczycy najczęściej daje miejscowe przerzuty w obszarze tarczycy oraz zewnątrztorebkowe do struktur przylegających. Z tego względu poddanie usunięciu operacyjnemu tego obrębu daje największe szanse na uniknięcie wznowy nowotworu. Wyjątek stanowi mikrorak brodawkowaty tarczycy, który charakteryzuje się ogniskiem mniejszym niż 1 centymetr, w tym przypadku leczenie nie wymaga poszerzenia zabiegu. Niemniej jednak konieczne są regularne badania lekarskie i kontrolnie wykonywane badania USG wraz z monitorowaniem stężenie tyreoglobuliny. 

Należy również wskazać, że poza leczeniem operacyjnym podstawową metodą leczenia jest terapia radioaktywnym jodem. Natomiast radioterapia i chemioterapia stosowane są znacznie rzadziej. Elementem uzupełniającym leczenie nowotworu brodawkowatego tarczycy jest przyjmowanie tabletek z hormonem tarczycy, gdyż spowalnia on wzrost pozostałych w organizmie komórek nowotworowych. W przypadku raka brodawkowatego tarczycy poza diagnostyką i farmakologią, równie istotna jest także dieta, która powinna opierać się na bogatych w jod rybach, owocach morza oraz produktach mlecznych.

Rak brodawkowaty tarczycy: rokowania

Nieleczony rak brodawkowaty tarczycy, jak każdy rodzaj raka złośliwego, prowadzi do zgonu. Przyczyną tego są przede wszystkim przerzuty oraz naciekanie guza na inne narządy, które w zaawansowanym stadium rozwoju raka przestają prawidłowo funkcjonować. 

Należy jednak podkreślić, że w przypadku nowotworu brodawkowatego tarczycy występują przerzuty. Rak brodawkowaty tarczycy rośnie powoli, ale rozszerza się naczyniami limfatycznymi, dając przerzuty do węzłów chłonnych. Dodatkowo nawet wczesne wdrożone leczenie nie daje stuprocentowej gwarancji wyleczenia. Co więcej, nawet wyleczony rak brodawkowaty tarczycy może nawrócić. Wznowa nowotworu brodawkowatego tarczycy może nastąpić nawet wówczas, kiedy guz był niewielki. Z tego względu należy podkreślić, że pacjenci po leczeniu nadal znajdują się pod stałą opieką lekarza, który monitoruje stan, co umożliwia wczesne wykrycie nawrotu raka. Dlatego też pierwsze badanie kontrolne należy wykonać po upływie trzech miesięcy od zdiagnozowania nowotworu, następnie zaś w około półrocznych odstępach czasu. Jeżeli natomiast rak brodawkowaty tarczycy nie nawrócił przez 10 lat, badania kontrolne należy wykonywać co około 1-2 lata.

Ile żyje się z rakiem brodawkowatym tarczycy? Należy wskazać, że w przypadku raka brodawkowatego tarczycy rokowania są dobre – co ważne – znacznie lepsze niż w przypadku innych nowotworów tego typu. Niemniej jednak kluczowe jest wykrycie nowotworu brodawkowatego tarczycy we wczesnym stadium rozwoju i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Co więcej, rokowania zależą również od innych czynników. W tym znaczeniu gorszym rokowaniem charakteryzują się osoby z współistniejącymi innymi chorobami antologicznymi tarczycy (np. Hashimoto) czy z obecnością markera nowotworowego we krwi. Dodatkowo gorsze rokowania związane są z czasem, jaki minął do wdrożenia leczenia, zakresu operacji tarczycy. Ponadto gorszym rokowaniem charakteryzują się guzy histologiczne o dużej ilości guzów, rozprzestrzenianie się nowotworu i przerzuty.

Należy również wskazać, że najgorsze rokowania wykazuje rak tarczycy niezróżnicowany i anaplastyczny, gdyż wykrywany jest on zazwyczaj zbyt późno oraz wieloogniskowy, który może rozlać się poza obręb tarczycy. Dodatkowo rośnie bardzo szybko i agresywnie, z tego względu leczenie operacyjne często nie jest możliwe lub skuteczne.

Czy rak brodawkowaty tarczycy jest wyleczalny?

Wyleczalność i rokowania w przypadku raka tarczycy uzależnione są od jego rodzaju. Rak brodawkowaty w stadium mikroraka jest całkowicie uleczalny. Natomiast nowotwór brodawkowaty z przerzutami choć może być leczony operacyjnie, nie zawsze daje gwarancję wyleczenia, uzależnione jest to od stadium rozwoju oraz od przerzutów. Należy jednak jednoznacznie podkreślić, że wykryty odpowiednio wcześnie rak brodawkowaty tarczycy daje niemal całkowitą gwarancję wyleczenia. Dlatego też tak istotne są regularne badania i monitorowanie stanu zdrowia ukierunkowanego na nowotwory, szczególnie w przypadku gruczołu tarczowego, który daje nieoczywiste objawy i niezwykle rzadko wiąże się z dolegliwościami bólowymi.

Tarczyca jest istotnym gruczołem odgrywającym kluczową rolę w procesach tlenowego metabolizmu, produkcji ciepła czy zachowania bilansu energetycznego. Okazuje się jednak, że choroby gruczołu tarczowego, jak wskazuj badania, dotyczą już około 20-30% populacji. Najczęściej występującymi chorobami tarczycy są nadczynność lub niedoczynność tarczycy, subkliniczna nadczynność tarczycy, poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy, choroba Gravesa-Basedowa czy guzki na tarczycy, które nie muszą, ale mogą przekształcić się w nowotwór. Dodatkowo wpływ na prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego ma niedoczynność przysadki mózgowej. Dlatego warto znać objawy chorób tarczycy, dzięki czemu możliwe będzie wstępne rozpoznanie i udanie się do lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie.