Padaczka pourazowa: przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Co to jest padaczka pourazowa?

Padaczka pourazowa, w nomenklaturze medycznej określana również jako poprzetoczeniowa, stanowi formę epilepsji rozwijającą się u osób w wyniku przejścia urazu głowy. W tym znaczeniu do Epilepsji dochodzi w wyniku wypadku samochodowego, upadku z wysokości, udziału w walce lub innych przyczyn, które bezpośrednio wiążą się z urazem głowy i mózgu. Należy wskazać, że padaczka pourazowa jest poważnym schorzeniem wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej oraz wdrożenia właściwego leczenia.

Przyczyny padaczki pourazowej

Padaczka pourazowa występuje w wyniku urazu mózgu. Należy jednak wskazać, że napady drgawkowe natychmiastowe występują niezwykle rzadko. Natomiast napady wczesne dotyczą około 3-14 % patentów z urazami głowy. Co ważne, wczesne objawy częściej obserwuje się u dzieci, co predysponuje ich do występowania padaczki później. Czynnikami ryzyka, które zwiększają ryzyko wystąpienia wczesnych napadów padaczkowych, zalicza się między innymi:

• krwotoki śródczaszkowe, 
• urazy przeszywające,
• urazy czaszki z wgłobieniem,
• utratę świadomości przedłużającą się powyżej doby, wystąpienia napadów drgawkowych w ciągu 24 godzin od wystąpienia urazu.

Napady późne występują u około 5% pacjentów z zamkniętymi urazami głowy, natomiast w przypadku krwawienia wewnątrzczaszkowego oraz złamania kości czaszki z wgłobieniem pojawiają się u około 30% pacjentów. Należy wskazać, że obecność napadów wczesnych zwiększa ryzyko wystąpienia padaczki później nawet do 50%.

Co ważne, jedynie późne napady drgawkowe, które wracają po skutecznym wyleczeniu następstw urazu, powinny być traktowane jako padaczka pourazowa. Należy wskazać, że atak padaczki pourazowej może pojawić się nawet kilkanaście lat po urazie mózgu. W większości przypadków występują napady częściowe bądź wtórne napady uogólnione.

Objawy padaczki pourazowej

W przebiegu padaczki pourazowej obserwuje się charakterystyczne dla epilepsji objawy w postaci napadów drgawkowych trwających od kilku sekund do kilku minut, drżenia mięśni całego ciała, a także utraty przytomności i świadomości. Objawy jednak zależnie od lokalizacji zajętego obszaru mózgu, dlatego dotyczyć mogą różnych części ciała. W tym znaczeniu zajęcia okolicy ruchowej może objawiać się drgawkami ręki bądź zwrotem gałek ocznych, tułowia i głowy w jedną stronę. Z kolei zajęcie obszarów czuciowych w mózgu może prowadzić do występowania uczucie drętwienia ciała, a nawet bólu. Wówczas choremu mogą towarzyszyć również objawy w postaci błysków przed oczami, a także omamów słuchowych i węchowych. Dodatkowo osobom z padaczką pourazową towarzyszyć mogą:

• nudności i wymioty,
• zaburzenia równowagi,
• trudności z utrzymaniem świadomości,
• bóle i zawroty głowy,

Należy jednak wskazać, że padaczce pourazowej w wyniku wypadku towarzyszyć mogą również objawy psychiczne w postaci depersonalizacji, czy też odczucia już widzianych sytuacji, znanych jako déjà vu. Dodatkowo wystąpić mogą również zaburzenia świadomości, a także zaburzenia koordynacji ruchu będącej wynikiem wypadku.

Leczenie padaczki pourazowej

Padaczkę pourazową rozpoznaje się w przypadku, kiedy do napadu doszło w w wyniku urazu, a ataki powtarzają się w czasie. W tym znaczeniu w przypadku rozpoznania ataku drgawkowego, który się nie powtarza, nie jest wymagane wdrożenia leczenia. Terapia konieczna jest natomiast po wystąpieniu drugiego napadu.

Leczenie padaczki pourazowej za pomocą farmaceutyków stanowi kwestię dyskusyjną. Niemniej jednak często, aby zmniejszyć powikłania napadów występujących w okresie intensywnej terapii, zalecane jest stosowanie fenytoiny przez pierwszy tydzień. Alternatywą dla fenytoiny jest lewetiracetam. W przypadku, kiedy w wyniku zastosowanej farmakoterapii ataki drgawkowe nie wystąpiły przez 1-2 tygodnie, wówczas leczenie nie jest kontynuowane. Należy jednak wskazać, że działanie profilaktyczne po urazie głowy mogą wykazywać również naturalne antyoksydanty, takie jak witamina C i E, tanina czy też melatonina. Natomiast w przypadku pojawienia się w wyniku urazu mózgu padaczki lekoopornej zastosowane może być leczenie operacyjne, które polega na usunięciu ogniska padaczkowego, który jest wynikiem urazu mózgu. Należy jednak wskazać, że wcześniej należy zlokalizować oraz określić, czy możliwe jest usunięcie operacyjne ogniska padaczkowego, czy też nie.

Należy jednak podkreślić, że leczenie i postępowanie w przypadku padaczki pourazowej uzależnione jest od stopnia uszkodzenia mózgu i objawów, jakie towarzyszą schorzeniu. Dodatkowo nie bez znaczenia jest wiek osoby chorej, inne bowiem postępowanie będzie wdrożone w przypadku dzieci, dorosłych i osób starszych. Niemniej jednak osoby, u których wystąpiła padaczka pourazowa, powinny unikać czynników mogących wywoływać napady padaczkowe, wśród których wymienia się: alkohol, niektóre leki, zmęczenie, stres, a także brak snu.

Czy padaczka pourazowa jest wyleczalna?

Padaczka pourazowa jest schorzeniem, które można skutecznie wyleczyć. Należy jednak podkreślić, że skuteczność leczenia w dużym stopniu uzależniona jest od stopnia urazu mózgu. Należy wskazać, że zazwyczaj lekarz podejmuje decyzję o stopniowym odstawieniu leków i zaprzestania leczenia, kiedy od ostatnio ataku padaczki minął co najmniej rok.

Skutki padaczki pourazowej

Padaczka pourazowa stanowi poważną chorobę, która wymaga wdrożenia natychmiastowego leczenia. Dlatego też niezwykle istotne jest udzielenie pierwszej pomocy przy padaczce. Należy jednocześnie wskazać, że nieleczona epilepsja pourazowa wiąże się z ryzykiem wystąpienia poważnych powikłań zdrowotnych, dzięki którym wymienia się między innymi uszkodzenie mózgu, trwałe zaburzenia neurologiczne, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Jednocześnie należy wskazać, że nawet wdrożenie skutecznego leczenia wiąże się z możliwymi efektami ubocznymi wynikającymi z doświadczonych napadów padaczki pourazowej. W tym znaczeniu ataki padaczki mogą negatywnie wpływać na pamięć (padaczka a pamięć), a dodatkowo dojść może do zmian mózgu po ataku padaczki.

Padaczka jest schorzeniem neurologicznym, które znacznie obniża komfort i jakość funkcjonowania, a niekiedy uniemożliwiająca wykonywanie codziennych czynności. Sprawdź, czy możliwe jest posiadanie prawa jazdy przy padaczce.