Padaczka ogniskowa: objawy, leczenie i diagnostyka

Co to jest padaczka ogniskowa?

Padaczka ogniskowa stanowi odmianę epilepsji, podczas której napady mają początek tylko w jednej półkuli mózgowej. Padaczka ogniskowa określana jest również epilepsją częściową. W przebiegu tego rodzaju epilepsji wyróżnia się napady ogniskowe bez zaburzeń świadomości i napady ogniskowe z zaburzeniami świadomości. Przykładem padaczki ogniskowej jest padaczka skroniowa czy nocna padaczka czołowa.

Przyczyny padaczki ogniskowej

Możliwymi przyczynami padaczki mogą być:

• urazy głowy w przypadku padaczki pourazowej,
• silny stres i emocje, 
• duży wysiłek fizyczny,
• wysoka gorączka,
• narkotyki i nadużywanie alkoholu w przypadku padaczki alkoholowej,
• błyski świetlne w przebiegu padaczki fotogennej,
• choroby, np. cukrzyca w przypadku padaczki cukrzycowej.

Objawy padaczki ogniskowej

Głównym, charakterystycznym objawem epilepsji są nawracające ataki padaczki, które często są epizodyczne i nieprzewidziane. Oznacza to, że osoba cierpiąca na epilepsję nie wie, kiedy dojdzie do napadu. U większości epileptyków napady padaczki trwają krótko – krócej niż 5 minut, samoistnie ustępując.

Napady padaczkowe ze względu na miejsce ich występowania w mózgu można podzielić na ogniskowe, które mają swoje źródło w jednej części mózgu oraz uogólnione, w przebiegu których wzrost aktywności elektrycznej mózgu i związane z tym zaburzenia w komunikacji neuronów obejmują wszystkie części mózgu. 

Napady ogniskowe (częściowe) zazwyczaj wiążą się z występowaniem krótkotrwałych napadów, które nie trwają dłużej niż dwie minuty. W przebiegu padaczki ogniskowej wyróżnić można:

• Napady ogniskowe bez utraty przytomności, określane również jako „napady ogniskowe bez upośledzenia świadomości” czy napady ogniskowe proste, w przebiegu tych napadów chory pozostaje świadomy i nie traci przytomności. Objawy napadu ogniskowego bez utraty przytomności obejmują zazwyczaj mimowolne skurcze mięśni ręki bądź nogi, a także objawy czuciowe, które występują w postaci mrowienia, zawrotów głowy oraz omamów wzrokowych – widzenia migających świateł. W trakcie napadów ogniskowych padaczki stanowiących najbardziej rozpowszechniona postać epilepsji, epileptycy na chwilę przerywają wykonywaną czynność i na moment niejako zupełnie się wyłączają ze świadomości. W tym znaczeniu chory może patrzeć w jeden punkt i przez pewien czas nie nawiązywać kontaktu z otoczeniem. Dodatkowo w tym przypadku zaobserwować można u chorego wykonywanie automatycznych ruchów, natomiast nie pojawiają się charakterystyczne drgawki i utrata przytomności.
• Napady ogniskowe z upośledzeniem świadomości, określane również jako napady ogniskowe złożone, w przebiegu tych napadów u chorych dochodzi do zaburzenia świadomości lub/i przytomności. Dodatkowo w trakcie ataku padaczki pojawiają się tendencje do wykonywania mimowolnych ruchów, które zazwyczaj przybierają postać mlaskania wargami, wydawania przypadkowych dźwięków czy machania rękoma, niekiedy u chorych pojawia się symptom w postaci wpatrywania się w przestrzeń i braku reakcji na bodźce z otoczenia.

Leczenie padaczki ogniskowej

Wdrożenie odpowiedniego leczenia wymaga postawienia rozpoznania. W tym znaczeniu w diagnostyce wykorzystuje się badania EEG (elektroencefalogram), badania obrazowe mózgu w postaci tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, a także badania krwi oraz elektrokardiogram.

Leczenie padaczki ogniskowej polega na dobraniu odpowiednich leków przeciwpadaczkowych. Lekami pierwszego rzutu zalecanymi w terapii nowo zdiagnozowanych napadów ogniskowych są leki takie jak: karbamazepina, okskarbazepina, gabapentyna, lamotrygina, lewetiracetam, a także walproiniana. W przypadku występowania epilepsji lekoopornej zalecane jest wdrożenie odpowiedniej diety przy padaczce. Alternatywą jest również leczenie chirurgiczne, polegające na wykonaniu zabiegu na tkance mózgowej, którego zadaniem jest zmniejszenie częstości występowania napadów padaczkowych lub zmiana i charakter na mniej uciążliwe. Zabieg polega na stymulacji nerwu błędnego, który hamuje czynność napadową mózgu.