Nocne poty – przyczyny i sposoby leczenia

Pocenie się w nocy – co to znaczy?

Nocne poty charakteryzują się nadmiernym poceniem podczas snu. W przypadku tej dolegliwości gruczoły potowe wytwarzają więcej wydzieliny niż wymaga tego fizjologia, czyli prawidłowo funkcjonująca termoregulacja organizmu. O nocnych potach mówi się wtedy, kiedy pościel i piżama są mokre od potu. Nadmierne pocenie się w nocy wymaga zmiany bielizny nocnej na suchą nawet wtedy, jeśli śpimy w chłodnym i wywietrzonym pomieszczeniu.  

Nocne poty nie zawsze muszą wskazywać na toczące się w organizmie procesy chorobowe, jednak ze względu na niespecyficzność objawów związanych z szeroką etiologią, warto zgłosić się do lekarza, aby poznać bezpośrednią przyczynę nadmiernego pocenia się w nocy.  

Nocne poty – przyczyny

Nocne poty podczas snu pojawiają się zwykle w przebiegu wielu chorób i zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Najczęstszą przyczyną nadmiernego pocenia się w nocy są przejściowe infekcje bakteryjne i wirusowe, którym towarzyszy wysoka gorączka. 

Nocne poty pojawiają się także na skutek: 

• nieprawidłowej higieny snu (spanie w zbyt ogrzanych i wilgotnych pomieszczeniach bez przepływu powietrza), 
• noszenia bielizny nocnej ze sztucznych, nieprzewiewnych materiałów, 
• przewlekłego stresu, 
• zaburzeń hormonalnych (zwłaszcza w czasie ciąży, połogu i menopauzy), 
• zespołu przewlekłego zmęczenia, 
• przyjmowania niektórych farmaceutyków, w tym leków przeciwdepresyjnych, hormonalnych, przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, 
• spożywania (zwłaszcza przed snem) zbyt dużej ilości kofeiny, alkoholu i substancji psychoaktywnych, 
• bezsenności w ciąży. 

Nadmierne pocenia się w nocy może być również objawem poważnych chorób, do których należą między innymi: 

• zaburzenia depresyjno-lękowe (w tym dystymia), 
• nowotwory (białaczka, chłoniak), 
• gruźlica, 
• bezsenność,
• zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS wywołany przez wirus HIV), 
• reumatoidalne zapalenie stawów, 
• zastoinowa niewydolność serca, 
• infekcyjne zapalenie wsierdzia,
• obturacyjny bezdech senny, 
• choroba refluksowa przełyku, 
• eozynofilowe zapalenie płuc,
• choroby endokrynologiczne, w tym nadczynność tarczycy (zob. stres a tarczyca), cukrzyca, hipoglikemia nocna, 
• otyłość. 

Kiedy nocne poty powinny niepokoić?

Ze względu na niespecyficzne dolegliwości, których nie da się jednoznacznie przyporządkować określonym zaburzeniom, przyczyny nocnych potów mogą mieć różne podłoże – zarówno błahe, jak i psychosomatyczne.  

Nadmierne pocenie się w nocy, jeśli pojawia się sporadycznie, nie jest objawem choroby, ponieważ związane jest najczęściej z niewłaściwie zachowaną higieną snu lub zbyt wysoką temperaturą w sypialni. Jeśli jednak utrzymuje się przez dłuższy czas lub ma charakter nawracający, warto zasięgnąć porady lekarza. 

Właściwa diagnoza związana z występowaniem nocnych potów poprzedzona jest badaniem fizykalnym i wywiadem lekarskim, dlatego przed wizytą warto zastanowić się nad innymi niepokojącymi objawami, które wystąpiły w ostatnim czasie (np. gorączka, duszności, powiększenie węzłów chłonnych, utrata masy ciała, świąd skóry, osłabienie i zmęczenie organizmu). Należy również poinformować lekarza o chorobach przewlekłych i lekach przyjmowanych na stałe, a także ryzykownych zachowaniach seksualnych.

Nocne poty – jakie badania?

W celu zdiagnozowania bezpośredniej przyczyny występowania nocnych potów, lekarz może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych, do których należą między innymi: 

• morfologia krwi z rozmazem, 
• badanie OB krwi, 
• oznaczenie stężenia TSH, 
• ilościowe badanie CRP, 
• próby wątrobowe i nerkowe, 
• badanie poziomu LDH, 
• stężenie beta-2-mikroglobuliny,  
• elektroforeza białek surowicy krwi, 
• ocena poziomu witaminy D, 
• badania w kierunku zakażenia HIV, wirusowego zapalenia wątroby typu B i C,   wirusa Epsteina-Barr i cytomegalii,
• USG jamy brzusznej, 
• RTG klatki piersiowej. 

Badania diagnostyczne pozwolą na rozpoznanie choroby i znalezienie przyczyny nadmiernego pocenia się w nocy, a także, jeśli to konieczne, wdrożenia odpowiedniego kierunku leczenia.

Jak leczyć nocne poty?

Leczenie nocnych potów opiera się przede wszystkim na znalezieniu przyczyny dolegliwości. W związku z tym diagnostyka nadmiernego pocenia podczas snu opiera się na rozpoznaniu choroby podstawowej, co w dalszej kolejności pozwala złagodzić lub całkowicie zahamować pocenie się w nocy. Jeśli nocne poty związane są z ciążą, okresem połogu lub menopauzy, z biegiem czasu powinny ustąpić samoistnie. W ograniczeniu nadmiernego pocenia, jeśli jego podłożem nie są choroby psychosomatyczne, pomocne będzie zachowanie właściwej higieny snu i stosowanie technik relaksacyjnych.