Niedoczynność tarczycy a tycie
Tarczyca jest istotnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu gruczołem wydzielania wewnętrznego. Gruczoł tarczowy wytwarza hormony, takie jak: tyroksyna, trijodotyronina i kalcytonina, które regulują wiele funkcji organizmu. Jednym z najczęściej występujących zaburzeń gruczołu jest niedoczynność tarczycy. Nieprawidłowa praca gruczołu, związana z wydzielaniem zbyt małej ilość hormonów, przyczynia się do wystąpienia wielu dolegliwości organizmu i towarzyszących im objawów. Okazuje się, że produkowane przez tarczycę hormony wpływają na metabolizm. Pojawiają się zatem pytania, czy leczenie niedoczynności tarczycy powoduje tycie? Czy leczona niedoczynność tarczycy powoduje tycie? Co robić, żeby nie tyć przy niedoczynności tarczycy? Jak nie tyć przy niedoczynności tarczycy? Czy można nie przytyć w niedoczynności tarczycy?
Czy niedoczynność tarczycy powoduje tycie?
Niedoczynność tarczycy, jak już wspomniano, to zaburzenie, w którym gruczoł tarczowy produkuje za mało hormonów – tyroksyny, trijodotyroniny i kalcytoniny, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Hormony te regulują między innymi metabolizm w poszczególnych narządach i tkankach oraz tempo przemiany materii. Okazuje się zatem, że zmniejszone stężenie hormonów tarczycy we krwi może przyczynić się do zwiększania tkanki tłuszczowej, pomimo braku zmiany nawyków żywieniowych. Niemniej jednak należy wskazać, że przyrost masy ciała w przebiegu niedoczynności tarczycy związany jest nie tylko ze wzrostem tkanki tłuszczowej, ale również z zaburzeniami w gospodarce węglowodanowej oraz wodno-elektrolitowej. W tym znaczeniu u chorych na niedoczynność tarczycy zaobserwować można wzrost retencji płynów w organizmie, co z kolei skutkuje wystąpieniem uogólnionego obrzęku tkanki podskórnej
Warto również wskazać, że przy niedoczynności tarczycy charakterystycznymi objawami są również zmęczenie i senność, a także związana z tym szybsza męczliwość, co ma znaczenie z punktu widzenia prowadzenia aktywnego trybu życia. Należy zatem wskazać, że zarówno spowolniony metabolizm, jak i brak ruchu stanowią przyczynę szybszego przybierania na wadze. Dlatego też należy jednoznacznie wskazać, że niedoczynność tarczycy może wpływać na tycie.
Tycie przy niedoczynności tarczycy jest zatem wynikiem zmienionego, osłabionego metabolizmu. Dlatego u chorych na hypotyreozę można zaobserwować zwiększenie masy ciała przy braku zmiany nawyków żywieniowych. Dodatkowo zwiększenie masy ciała może być również wynikiem zatrzymania wody w organizmie i związanym z tym obrzękiem tkanek, co daje efekt „opuchnięcia” ciała.
Niedoczynność tarczycy może mieć postać jawną lub utajoną, określana również jako małoobjawowowa. W przypadku subklinicznej niedoczynność tarczycy stężenie hormonów TSH i fT4 mieszczą się w granicach normy, niekiedy w wynikach badań zaobserwować można jedynie nieznaczne podwyższenie poziomu TSH. Należy zatem wskazać, że w przypadku skąpoobjawowej hipotyreozy, przyrost masy ciała nie jest objawem. Dlatego też ze względu na brak objawów mogących świadczyć o zaburzeniach w pracy gruczołu tarczowego, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, które pozwolą na zdiagnozowanie schorzenia.
Jak nie tyć przy niedoczynności tarczycy?
Przy niedoczynności tarczycy konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, którego celem jest ustabilizowanie stężenia hormonów we krwi. Osoby z hipotyreozą często zastanawiają się, jak leczenie wpłynie na zawartość tkanki tłuszczowej. Terapia niedoczynność tarczycy polega na uzupełnianiu niedoborów hormonów tarczycy i opiera się przede wszystkim na zażywaniu lewotyroksyny, czyli otrzymywanej syntetycznie soli sodowej lewoskrętnej tyroksyny. Powszechnie uważa się, że terapia hormonalna może przyczynić się do nadwagi, a nawet otyłości po lekach. Pojawia się zatem pytanie, czy leczenie niedoczynności powoduje tycie? Należy wskazać, że tycie przy niedoczynności tarczycy spowodowane jest zbyt małą ilością hormonów tarczycy i spowolnieniem tempa metabolizmu. Wdrożenie farmakoterapii w tym znaczeniu w postaci dawek syntetycznych dawek hormonów tarczycy ma na celu ustabilizowanie ich stężenia, co z kolei unormuje metabolizm organizmu. Należy zatem wskazać, że farmakoterapia pozwala na przyspieszenie tempa metabolizmu w niedoczynności tarczycy, co przy zachowaniu racjonalnej diety pozwoli na unormowanie masy ciała i zrzucenie zbędnych kilogramów. Istotne jest jednak to, że należy przestrzegać ustalonej dawki hormonów. Ich przedawkowanie bowiem może prowadzić do nadmiernego spadku wagi.
Należy zatem wskazać, że warunkiem nieprzybierania na wadze jest nie tylko odpowiednie leczenie, ale również właściwa dieta. Z tego względu, żeby nie przytyć przy niedoczynności tarczycy, dieta powinna opierać się na dostarczaniu organizmowi jodu z ryb morskich, takich jak dorsz, łosoś, makrela czy śledź. Dodatkowo, należy znacznie zminimalizować ilość takich warzyw jak kapusta, brukselka, kalafior, rzepa oraz warzywa strączkowe (fasola, groch, soja), a także wyeliminować takie produkty jak słodycze, miód i cukier oraz wysoko przetworzoną żywność. Co zatem jeść, żeby nie przytyć? Dieta w niedoczynności tarczycy powinna bazować na wieloziarnistym pieczywie, chudych wędlinach i mięsie, nabiale, warzywach i owocach, a także tłuszczach roślinnych. Istotne jest również regularne spożywanie posiłków co 3-4 godziny. Co więcej, śniadanie należy zjeść w ciągu 30 minut od przebudzenia, a kolację na 2 godziny przed snem.
Najczęstszymi przyczynami niedoczynności tarczycy jest zapalenie tarczycy, leczenie jodem radioaktywnym, przedawkowanie leków przeciwtarczycowych, wrodzona niedoczynność tarczycy czy też usunięcie tarczycy. Niezależnie jednak od przyczyn konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, którego celem jest ustabilizowanie stężenia hormonów we krwi, co uniemożliwi między innymi tycie, ale nie tylko. Sprawdź, jaka zależność wstępuje między niedoczynnością tarczycy a miesiączką czy Hashimoto a aktywnością fizyczną.
Źródła:
- Katarzyna Krekora-Wollny, „Niedoczynność tarczycy a otyłość”, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010, tom 1, nr 1, 63–65
- Adam Stangierski, „Związek między funkcją tarczycy, składem ciała, poziomem ghreliny i łaknieniem”, Rozprawa doktorska, Poznań 2013