Metoda Billingsów: na czym polega metoda obserwacji śluzu?
Metoda Billingsów, zwana również metodą śluzową, stanowi sposób naturalnego planowania rodziny. Koncepcja obserwacji śluzu pochwowego jako metody antykoncepcji powstała w latach 50. XX wieku. Australijski lekarz John Billings dostrzegł wówczas zależność pomiędzy cechami fizycznymi wydzielanego śluzu szyjkowego, a fazą cyklu miesięcznego kobiety. Obserwacje swoje poparł badaniami hormonów wydzielanych przez jajniki w różnych fazach cyklu. Co ciekawe, od połowy lat 60. metoda ta była propagowana przez żonę australijskiego lekarza jako skuteczną metodę naturalnej antykoncepcji. Z tego względu nazwa pochodzi od obojga państwa Billingów. Jak się okazuje dużą zaletą stosowania tej metody antykoncepcji jest jej nieinwazyjność i neutralność dla zdrowia kobiety, gdyż nie wiąże się ona z przyjmowaniem środków hormonalnych, które zaburzają naturalną gospodarkę hormonalną, a polega wyłącznie na obserwacji śluzu szyjkowego. Pojawia się jednak pytanie, na czym polega metoda obserwacji śluzu? Jaka jest skuteczność metody Billingsa?
Na czym polega metoda Billingsów?
Metoda Billingsów stanowi jedną z metod naturalnego planowania rodziny. Metoda Billingsa, znana również jako ocena śluzu szyjkowego lub metodą śluzową, polega na obserwacji śluzu, który wydzielany jest przez szyjkę macicy w cyklu miesiączkowym. Wydzielanie śluzu bowiem związane jest z określoną fazą cyklu menstruacyjnego. W tym znaczeniu w okresie przedowulacyjnym, czyli od pierwszego dnia krwawienia do momentu owulacji, w organizmie kobiety dochodzi do wzrostu stężenia estrogenów. Dochodzi wówczas do dojrzewania komórki jajowej, która niejako przygotowuje się do zapłodnienia. W tym czasie cyklu śluz pochodzący z szyjki macicy jest przezroczysty, śliski i ciągliwy. Im bliżej momentu jajeczkowania, tym śluz staje się coraz bliżej obfity. Śluz ten określa się mianem śluzu płodnego, gdyż ułatwia przemieszczanie się plemników przez pochwę do szyjki macicy i zapłodnienie komórki jajowej.
Po owulacji śluz szyjkowy zaczyna zmieniać swoją barwę oraz konsystencję. Dzieje się to pod wpływem wydzielanego przez organizm progesteronu, którego działanie powoduje, że śluz staje się mętny i tym samym stanowi nieprzepuszczalną barierę dla plemników. Śluz ten stanowi formę obrony organizmu kobiety przed możliwym ponownym zapłodnieniem, do którego mogłoby dojść już w obecności nowopowstałej zygoty. Charakterystyczne cechy śluzu szyjkowego w poszczególnych fazach cyklu:
- dni płodne po miesiączce: w tej fazie cyklu miesiączkowego śluz nie występuje w ogóle bądź jest bardzo skąpy, gęsty, mętny i lepiący; ma zwartą, galaretowatą konsystencję, a dodatkowo może dawać odczucie wilgoci w miejscach intymnych;
- początek dni płodnych: w tej fazie cyklu śluz staje się coraz rzadszy, bardziej śliski, przezroczysty i ciągnie się po dotknięciu; w konsystencji przypomina białko jaja kurzego; wydzielina taka daje uczucie mokrości, a także śliskości w miejscach intymnych, dając w ten sposób najlepsze warunki do przeżycia plemników;
- szczyt płodności: to ostatni dzień, w którym śluz jest śliski oraz przezroczysty, towarzyszy mu uczucie mokrości i stanowi objaw szczytowy; kolejnego dnia dochodzi do owulacji;
- zakończenie płodności: zakończenie płodności następuje około trzy dni po szczycie płodności; śluz wówczas jest gęsty, skąpy, lepki i mętny;
- dni niepłodne po owulacji: rozpoczyna się 4 dnia po szczycie płodności i trwa aż do wystąpienia miesiączki; śluz wówczas nie występuje wcale bądź ma te same cechy co po miesiączce.
Istotnym elementem tej metody jest zarówno obserwacja śluzu szyjkowego, jak i odczucia, jakie wywołuje u wejścia do pochwy, w poszczególnych fazach celu w miejscach intymnych odczuć można wilgoć, mokrość bądź suchość. Co ważne, obserwacji powinna podlegać wydzielina, która gromadzi się u wejścia do pochwy, a nie brana z wnętrza pochwy, gdyż w pochwie śluz obecny jest stale.
Skuteczność metody Billingsa
Skuteczność metod antykoncepcji określana jest przy użyciu indeksu Pearla. W przypadku metody śluzowej Billingsów indeks ten ma dużą rozpiętość – waha się między 1 a 23. Oznacza to, że od na 100 kobiet od 1 do 23 zachodzi w ciążę, stosując ten sposób antykoncepcji naturalnej przez jeden rok kalendarzowy.
Warto wskazać, że skuteczność metody Billingsów jako metody antykoncepcji w dużej mierze uzależniona jest od dokładności prowadzonych obserwacji. Z tego względu warto prowadzić dzienniczek lub kalendarzyk, w którym zapisywane będą cechy śluzu w każdej fazie cyklu miesiączkowego. Skuteczną formą jest również tworzenie wykresu, na podstawie którego określane będą dni płodne i niepłodne.
Metoda Billingsów, podobnie jak kalendarzyk małżeński, należy do sposobów antykoncepcji niehormonalnej. Ogromną ich zaletą jest fakt, że nie wpływają one na naturalny cykl miesiączkowy kobiety i nie powodują zmian w gospodarce hormonalnej, dzięki czemu są całkowicie bezpieczne i zdrowe dla organizmu.
Źródła:
- Szamantowicz M. i wsp., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wykorzystania Naturalnych Metod Planowania Rodziny do celów antykoncepcyjnych, Ginekologia Polska, 2010, nr 81